Surowce mineralne bałtyku

Wykorzystywanie bogactw mineralnych zalegających na dnie i pod dnem Bałtyku nie jest na większą skalę dotychczas rozwinięte, a brak szczegółowych badań potencjalnych zasobów powoduje, że informacje na ich temat są skąpe. Istnienie jednak wiele przesłanek przemawiających za tym, że wzdłuż południowego Bałtyku ciągną się złoża ropy naftowej i gazu ziemnego mający geologiczny związek ze złożem na dnie morza Północnego. W 1963 r. Związek Radziecki w porozumieniu z Polską, za pomocą statku badawczo-poszukiwawczego „Władimir Obruczew”, rozpoczął wstępne badania metodą wybuchów wzdłuż południowego brzegu Bałtyku. Próbne odwierty potwierdziły istnienie złóż gazu i ropy na dnie płytkich wód przybrzeżnych w pasie od zachodniej granicy NRD po zatokę Ryską, choć nie znana jest jeszcze powierzchnia i głębokość złóż, a także ich zasobności i jakości. Zdjęcia geologiczne dokonane przez amerykańskie stacje kosmiczne pozwalają sądzić, że złoża ropy naftowej znajdują się pod dnem morskim wzdłuż wybrzeża całego południowego Bałtyku, od Cieśnin Duńskich po Sambię. Niezwykle wartościowo mogą okazać stwierdzone złoża polihalitu, będące przedłużeniem zbadanych wcześniej pokładów soli kuchennej i magnezowo-potasowej w okolicach Pucka i Mieroszyna. Jak się okazało, zalegają one strefą przybrzeżną w pobliżu Rzucewa i ciągną się pod dnem Zatoki Puckiej ku Mierzei Helskiej na nieznacznej głębokości. Próbnymi wierceniami zbadano je wstępnie udokumentowano, a wyniki tych prac stwarzają perspektywę rozpoczęcia eksploatacji na skalę przemysłową. Pokłady o znacznej miąższości zawierającej od 11-16% tlenku potasu. Zasoby – wraz z pokładami na lądzie w rejonie Chłapowo – Mieroszyno – ocenia się na ponad 5 mld t soli kuchennej oraz 120 mld t polihalitu (sole potasowe-magnesowe).Instytut Badania Mórz w Warnemunde przeprowadził studia nad możliwością większego wykorzystywania bogatych podmorskich złóż piasków i wapieni z przybrzeżnych obszarów Morza Bałtyckiego. Na obszarach Zatoki Meklemburskiej i Kilońskiej podobne prace poszukiwawcze prowadzi Republika Federacji Niemiec , a na wodach Kattegatu – Dania. Eksploatację podjęła już Niemiecka Republika Demokratyczna w rejonie plaż w pobliżu Rostoku, gdzie przystąpiono do wydobywania piasków rudonośnych , zawierających podwyższone koncentracje takich minerałów ciężkich, jak cyrkon, rutyl i ilmenit, przy czy średnia zawartość minerałów ciężkich w piaskach wynosi około 4%. Eksploatacja prowadzona jest z pomocą przenośnych separatów o wydajności 250 kg/godz. Charakterystycznym surowcem pochodzącym z obszarów Bałtyku jest żywica zwana bursztynem. Żywice kopalne, mniej lub więcej zbliżone do bursztynu bałtyckiego, występowały niegdyś, a nawet i dziś są znajdywane w całej Europie. Najszlachetniejszą odmianą jest jednak tzw. Bursztyn bałtycki, który ma inne widmo absorpcyjne (charakterystyczne pasmo w podczerwieni) i wysoką (ponad 3%) zawartość kwasu bursztynowego. Duże złoża wtórne (naniesione) bursztynu bałtyckiego, eksploatowane już w czasach wczesnohistorycznych, znajdowały się u zachodnich brzegów Jutlandii i w Szlezwik-Holsztynie, gdzie zaopatrywali się w bursztyn kupcy feniccy. W pierwszej połowi XX w. na brzegach Zatoki Gdańskiej zbierano rocznie do 450 t bursztynu. Oprócz bazy kopalnej występującej soczewkowo zbierano bursztyn na plażach wyspy Sobieszewo, Mierzei Wiślanej od Piasków do Stegny, w rejonie ujścia Wisły Martwej i po obu stronach przełomu Wisły Śmiałej (Świbno, Mikoszewo). Bursztyn kopalny występuje niezmiernie rzadko. Największe złoża (prawdopodobnie wtórne) bursztynu bałtyckiego znajduje się na Półwyspie Sambijskim w obwodzie kaliningradzkim, gdzie w miejscowości Jantarnyj czynna jest jedyna w świecie kopalnia tego minerału. Bliżej nie określone złoża bursztynu kopalnego występują w Polsce w powiecie braniewskim, w pobliżu miejscowości Szylany i Zawierz.




LITERATURA:
Świat Wiedzy
Skarby Ziemi
Geografa 3
Internet