Okoliczności powstania:
W roku 1815 Adam Mickiewicz rozpoczyna studia na Uniwersytecie Wileńskim. W 1817 roku Mickiewicz wraz z kilkoma przyjaciółmi ( Tomaszem Zanem, Józefem Jeżewskim, Franciszkiem Malewskim i Onufrym Pietraszkiewiczem ) zakładają Towarzystwo Filomatów (miłośników wiedzy).
Stowarzyszenie to buntując się przeciw despotycznemu władaniu narzuconych autorytetów, zakładało samodzielność intelektualną w zdobywaniu wiedzy (samokształcenie, lektury ) oraz współpracę koleżeńską w kształceniu charakterów, samowychowanie etyczne mające sprzyjać dobru publicznemu i zadowoleniu osobistemu. Towarzystwo Filomatów łączyło XVIII-wieczne oświeceniowe idee ( racjonalizm, kult nauki, przekonanie o najważniejszej dla postępu roli oświaty i wychowania, uznanie przyjaźni z najwyższą wartość w stosunkach międzyludzkich ) z romantyczną już wiarą w młodość jako siłą motoryczną naprawy starego świata.
Adam Mickiewicz ukończywszy Uniwersytet Wileński, przybywa w 1819 roku do Kowna, by odpracować stypendium pobierane podczas studiów. Z przyjaciółmi z Wilna prowadzi ożywioną korespondencję. To właśnie z Kowna prześle 16 grudnia 1820 roku przyjaciołom "Odę do młodości".
Tymczasem Towarzystwo Filomatów ulega ewolucji:
od samokształcenia i samodoskonalenia moralnego, poprzez pracę
na dobro i pomyślność kraju rozumianą jako oddziaływanie
na młodzież i wzmaganie narodowej oświaty (głownie w drodze formowania kadry nauczycielskiej ) po dążności niepodległościowe. Tomasz Zan powołuje masowe ( T. Filom-elitarne ! ). Zgromadzenie Pożytecznej Zabawy tzw. Promienistych, które już w następnym roku przekształca się w tajne Towarzystwo Filaretów ( miłośników cnoty ). Filomaci mieli z ukrycia kierować tym masowym ruchem.
W dniu 3 maja 1823 roku uczeń gimnazjum, Michał Plater, i jego dwaj koledzy piszą na tablicy:
"Vivat Konstytucja 3 maja, o jak słodkie wspomnienie dla rodaków".
Wydarzenie to stało się pretekstem do rozpoczęcia śledztwa. Uczniów bito, poddawano badaniom, wywożono w głąb Rosji. Przerażenie ogarnęło Litwę, zdarzały się przypadki samobójstw.
W celi bazyliańskiej znalazł się także Mickiewicz.
Wypadki te utrwali potem w "Dziadach" cz. III. Zadedykuje je:
"Współuczniom, współwięźniom, współwygnańcom".
Oto jaka była cena którą przyszło zapłacić tym młodym ludziom, za bunt, który nie był destrukcją.
Przeczytaj podobne teksty
Opracowania powiązane z tekstem
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.