Transport przez błony - charakterystyka

- Dyfuzja- przemieszanie się substancji z wyższej do niższej koncentracji; dot. Substancji w stanie gazowym; prowadzi do wyrównania koncentracji (w roztworach- stężeń cząsteczek); przyczyną jest chaotyczny, termiczny ruch cząsteczek.
- Transport bierny- przemieszczanie się substancji w obu kierunkach zgodnie z gradientem stężeń, dążenie do osiągnięcia stanu równowagi
- Transport wspomagany- przechodzenie jonów Na+ i Ca2+ przez kanały zbudowane z komórek gliko-lipoproteinowych; otwarcie kanału wymaga bodźca nerwowego, który sprawia napływanie jonów Na+ i Ca2+ do wnętrza komórki
- Kanały wapniowe- zbudowane są z białek, które okręcają się podczas depolaryzacji białek; wrażliwa na potencjał błonowy- wraz z receptorami jonotropowymi tworzą wspólną jednostkę funkcjonalną, zdolną do modulacji przepuszczalności błony komórkowej dla jonów wapnia
- Kation wapniowy jest najprostszym i najbardziej rozpowszechnionym wtórnym przekaźnikiem
- Stężenie Ca2+ w cytoplazmie jest 10 000 razy mniejsze niż w środowisku cytoplazmatycznym
- Funkcje jonów Ca2+:
- Skurcz komórek filol.og.
- Wydzielanie ziarnistości sekrecyjnych (egzocytoza)
- Uwalnianie pęcherzyków synaptycznych
- Ruch komórek i ich wypustek
- Przepływ jonów Cl- powoduje
- hiperpolaryzację błony komórkowej,
- wygaszenie potencjałów czynnościowych
- zmniejszenie napływu jonów Ca2+ do komórki
- Transport aktywny- związki org. są transportowane w kierunku przeciwnym do gradientu stężeń; wymaga dostarczenia energii; zachodzi z udziałem specyficznych białek integralnych
- T. a. pierwotny- sprzężenie transportu z procesem uwalniania ATP (np. pompa sodowo-potasowa)
- T. a. wtórny- współdziałanie innych mechanizmów (np. proces resorpcji glukozy w jelitach)
- ATP-azy- enzymy aktywujące ATP i dostarczające energii w obecności H2O
- Transport wymienny (antysportu) np. pompa sodowo-potasowa
-Jony Na+ są transportowane z org na zewnątrz, a jony K+ do wewnątrz
- ATP-azy- uczestniczą w transporcie sodu i potasu
- Gradient sodowo-potasowy wytworzony jest dzięki enzymatycznej aktywności ATP-azy
- Utrzymuje potencjał błony i objętość komórki
- Działanie pompy s-p widocznie jest głównie w kom. Nerwowych i mięśniowych (pobudliwych/)
- Podczas 1 obroty pomby zużyciu ulega 1 cząst ATP
- 3 jony Na+ wyprowadzane z cytoplazmy = 2 jony K+ wprowadzane do cytoplazmy
- Transport związków wielocząsteczkowych
- Fagocytoza
- pobieranie drobnych cząsteczek poprzez wpuklenie błon tworzenie wypustek
- materiał otoczony przez ploumolemy
- pęcherzyk zawierający pobraną cząsteczkę oddziela się od błony komórkowej i wnika do cytoplazmy
- wewnątrz cytoplazmy dochodzi do enzymatycznej degradacji zawartości pęcherzyka
- nie strawione resztki zostają wydalone z komórki w procesie egzocytozy
- Pinocytoza
- Przez błonę przechodzą małe krople płynu
- Błona się uwypukla do środka tworząc pęcherzyk
- Wewnątrz cytoplazmy dochodzi do enzymatycznej degradacji zawartości pęcherzyka
- Endocytoza zależna od receptorów błonowych- wyspecjalizowane okolice błony (dołki opłaszczone, zawierające białko- klaryny) po związaniu z odpowiednim receptorem przekształci się w endosomy (dołki wypełnione klaryną)
- Endocytoza adsorpcyjna (receptorowa)- pęcherzyki przemieszczają się w głąb cytoplazmy, gdzie dochodzi do enzymatycznej degradacji