"Każdy z nas jest Odysem, Co wraca do swej Itaki" w oparciu o wiersz L. Staffa i "Odyseję" Homera.

Na podstawie znajomości wiersza L. Staffa oraz fragmentu Odysei Homera rozwiń myśl zawartą w słowach poety: „Każdy z nas jest Odysem, Co wraca do swej Itaki”

L. Staff „Odys”

Niech cię nie niepokoją
Cierpienia twe i błędy
Wszędy są drogi proste
Lecz i manowce są wszędy

O to chodzi jedynie
By naprzód wciąż iść śmiało
Bo zawsze się dochodzi
Gdzie indziej, niż się chciało

Zostanie kamień z napisem
Tu leży taki, a taki
Każdy z nas jest Odysem
Co wraca do swej Itaki.


Odyseusz jest bohaterem „Odysei”, eposu opowiadającego o tułaczce Odysa spod Troi do ojczyzny – Itaki. Powrót do domu po dziesięcioletniej wędrówce, pełnej przygód i niezwykłości to zarówno barwna opowieść jak i ukazanie swoistej metamorfozy życia ludzkiego. W mojej pracy postaram się udowodnić słuszność tezy: „Każdy z nas jest Odysem...”

Po pierwsze Odyseusz, jako postać antyku, jest całkowitym odzwierciedleniem współczesnego człowieka. Jest uosobieniem sprytu i przemyślności, które często okazują się bardzo skuteczną bronią. Jako najsłynniejszy wódz wojny trojańskiej umiał pokonać krytyczne momenty dzięki swojej inteligencji i odwadze. Na przykład w Krainie Lotofagów, dzięki swojemu sprytowi, odmówił poczęstunku.

Po drugie „Odysseja” posiada niezwykłe wartości. Wyrażą odwieczną tęsknotę za nieznanymi przestrzeniami i odkrywaniem nowych lądów. Oparta na motywach wędrówki opowieść wypełniona jest materią ludzkiej wyobraźni. Jest jednak w „Odysei” to marzenie, które popchnęło żeglarzy do odkryć geograficznych, to samo, które nie daje spokoju współczesnym, gdy myślą o kosmosie. Jest tu więc tęsknota za poznaniem, ale i lęk przed nieznanym.

Po trzecie kolejnym dowodem na słuszność tej tezy jest sama analiza wiersza „Odys”. Utwór Staffa nawiązuje do motywu wędrówki Ulissesa. Jednak zamiast niej, opisana jest życiowa wędrówka człowieka, która prowadzi poprzez kręte drogi i manowce, czyli trudy i niepowodzenia. Towarzyszy jej cierpienie i niepokój. Popełnianie błędów leży w ludzkiej naturze. Zawsze osiągamy cel odmienny od celu zamierzonego:

„Wszędy są drogi proste,
Lecz i manowce są wszędy
(...)
Bo zawsze się dochodzi
Gdzie indziej, niż się chciało.”

W życiu odbywamy wieczną tułaczkę. Wciąż skądś powracamy i ustawicznie gdzieś zmierzamy. Dlatego mitologiczna Itaka jest celem życia każdego człowieka.
W drugiej zwrotce autor ukazuje ponadczasowy cel w życiu człowieka:

„By naprzód wciąż iść śmiało.”

Jest to motyw wiecznej wędrówki ku nowemu, pokonywanie wszelkich przeszkód. Motyw ten pojawia się także w bardzo wielu innych utworach. Jednak każda wędrówka ma swój kres. Tak jak bohater Homera wrócił do swojej ojczyzny, żeby umrzeć, tak i my wędrujemy do naszej „ojczyzny wiecznej”. Jest to składnik naszego losu. W ujęciu „Każdy z nas jest Odysem” Staff ujawnia prawa rządzące naturą i rzeczywistością.

„Zostanie tylko kamień z napisem:
Tu leży taki a taki.”

Takim filozoficznym uzasadnieniem kończy się utwór. Występuje tu kolejny motyw dotyczący losu człowieka, jakim jest śmierć.

Po czwarte epos Homera porusza także zagadnienia wartości domu rodzinnego, do którego za wszelką ceną chce dotrzeć Odys. Mimo wielu pokus świata wojownik pragnie powrotu do bliskich sobie osób.

Po piąte wspomniany wcześniej motyw człowieka wędrownego znajduje odzwierciedlenie w mniej lub więcej znanych utworach. Bohaterów wielu późniejszych powieści można również określić mianem homo viator. Należą do nich na przykład: dramat Szekspira „Troikus i Kressyda”, „Powrót Odysa” S. Wyspiańskiego, „Mały Książę” Antoine de Saint-Exupĕry, „Robinson Cruzoe” Daniela Defoe czy też utwór o trafnym tytule „Ulisses” Jamesa Joyce’a. Akcja tego ostatniego rozgrywa się w ciągu jednego dnia. Leopold Bloom wędruje ulicami Dublina. Stanowi on odpowiednik Odyseusza. Niektóre ze scen stanowią parodię epizodów z wędrówki Odysa, np. scena w domu publicznym jest nowoczesnym odpowiednikiem wizyty u Kirke.

Współczesny Odys, czyli każdy człowiek, napotyka na drodze swego życia różne przypadki, które w znacznym stopniu wpływają na bieg wydarzeń i zmieniają jego plany. Zarówno mityczny Ulisses, jaki i współczesny, błądzą po krętych ścieżkach przeznaczenia. Koniec życia jest taki sam... Według Staffa każdy z nas powinien odnaleźć swoją Itakę jako przystań na końcu życia. Wiersz jest pesymistyczną refleksją, która podkreśla nicość ludzkich zmagań.

W pełni zgadzam się z tezą zawartą w temacie mojej pracy. Podróż Odysa jest bowiem metamorfozą ludzkiego życia, jego ciągłej wędrówki w poszukiwaniu własnego miejsca. Poza tym epos Homera rejestruje i obnaża prawdy o ludzkiej naturze. Podobnie jak niejedna baśń, która piętrzy trudności i zakazy w drodze do upragnionego celu. Oto człowiek jest dzielny, potrafi być chytry i podstępny, potrafi okiełznać naturę, nawet dać radę bogom. Odwaga, ciekawość ponad wszystko , pragnienie nieśmiertelności, chciwość, egoizm, hołd złożony silnej woli – oto wiele prawd zapisanych w „Odysei” przez mędrca Homera.