Nowela "Dobra Pani" Orzeszkowej.

Tytułowa „dobra pani” to bogata wdowa, Ewelina Krzycka. Należy ona do Towarzystwa Dam Dobroczynnych. Jej zadaniem jest wyszukiwanie ubogich w wyznaczonej dzielnicy. Akcja noweli rozgrywa się w małym miasteczku, Ongrodzie. Janowa, żona mularza przyprowadza do Krzyckiej pięcioletnią Helę, która została osierocona przez rodziców. Jej ojciec był mularzem, spadł z rusztowania i zabił się. Matka zaś zmarła na cholerę. Tytułowa bohaterka postanawia przygarnąć dziewczynkę i zająć się jej wychowaniem. Pomaga jej w tym przede wszystkim służąca Czernisia. Ewelina planuje, że będzie bardzo kochać małą. Wraz z jej przygarnięciem pozbywa się swojego dotychczasowego ulubieńca- pieska Elfa. Przez kilka kolejnych lat bogata wdowa i dziewczynka są nierozłączne. Hela rozpoczyna naukę j. francuskiego, pobiera lekcje śpiewu, nabywa dobrych manier.
Krzycka, wraz z małą i panią Czernicką wyjeżdżają na kilka miesięcy do Włoch. Po powrocie do Ongrodu dziewczynka wykazuje się dobrym sercem- podczas wizyty Janowej podarowuje dla jej dzieci prezenty. Tytułowa bohaterka noweli zauważa, że jej podopieczna bardzo się zmieniła- urosła, schudła, zrobiła się niezgrabna. Również pewne zachowania, które niegdyś bawiły „dobrą panią”, teraz ją irytują. Zaczyna lekceważyć Helę i poświęcać jej co raz mniej czasu, na co dziewczynka reaguje płaczem i dąsami. Ewelina jest zwyczajnie znudzona podopieczną. Teraz jej myśli przykuwa poznany za granicą włoski wiolonczelista, który przybywa do Ongrodu. Jest nim zafascynowana. Odsuwa od siebie dziewczynkę. Nakazuje Czernisi, by ta zabrała ją do garderoby, jak niegdyś Elfa. Tam mała dowiaduje się, że inni także zostali tak potraktowani przez Krzycką. Czernicka opowiada jej historię młodej szlachcianki, która
w wieku 15 lat miała narzeczonego. Jednak nagle pojawiła się Ewelina i zabrała ją do siebie. Obiecywała wykształcenie i dobre życie. Ale już po dwóch latach znudziła się nią i odesłała do garderoby, gdzie teraz szyje dla Krzyckiej stroje
i podkrada materiały. Hela orientuje się, że jest to historia samej Czernisi. Podobne losy spotkały hrabiego, księdza, papugę, Elfa i Helę. Służąca jest pewna, że tak samo będzie z włoskim artystą. Stwierdza, że wdowa ma zwyczaj interesować się na krótko.
Jakiś czas później Krzycka ponownie wyjeżdża za granicę, tym razem już bez Heli. Odsyła ją do Janowej. Dziewczynka nie umie przystosować się do panujących tam warunków. Cały czas jest jej zimno, nie ma apetytu. Dobra pani przysyła pieniądze na jej utrzymanie. Gdy mała widzi kopertę, ma nadzieję, że to list od jej pani. Wymyka się z domu i trafia pod posesję Krzyckiej, gdzie znajduje Elfa. Pogrąża się we wspomnieniach i zasypia na deszczu. W nocy mularz Jan znajduje ją i zabiera do swojego domu.
Na przykładzie losów Czernickiej i Heli autorka pokazała wpływ złego, salonowego wychowania- służąca została dwulicową złodziejką, która podlizuje się swojej pani, dziewczynka zaś rozkapryszonym dzieckiem. Orzeszkowa zasugerowała również, że fałszywa dobroczynność przynosi więcej złego niż dobrego. Bohaterka zniszczyła przez swoje postępowanie życie Czernisi oraz Heli

Plan wydarzeń:
1. Janowa przyprowadza Helę, Ewelina Krzycka przygarnia ją.
2. Krzycka interesuje się małą, zleca naukę j. francuskiego i śpiewu.
3. Wyjazd za granicę.
4. Zmiany w wyglądzie u dziewczynki, jej kapryśne zachowanie.
5. Krzycka przestaje się interesować małą, zajmuje się artystą, odsyła ją do garderoby.
6. Czernicka opowiada dziewczynce o sobie i innych, których bohaterka potraktowała tak samo.
7. Wyjazd bohaterki za granicę, odsyła Helę do mularza.
8. Tęsknota dziewczynki, biegnie do domu dawnej opiekunki, znajduje ją dam o północy Jan.