Obrońcy przyrody, łączcie się ! - ekologia

W Szwajcarii zachował się średniowieczny akt dotyczący ochrony dzikiego ptactwa ze wzruszającym uzasadnieniem : "bo swym miłym śpiewem raduje serca ludzkie" Bardziej praktyczne powody miał na myśli Władysław Jagiełło, zakazując samowolnego wycinania cisów - drzew, z których wyrabiano najlepsze łuki i kusze. W 1597 roku król Zygmunt III Waza wydał rozporządzenie : "żeby turowie, zwierz nasz, mieli swe dawne stanowiska".
I w tym przypadku chodziło raczej o zachowanie tego zwierzęcia dla królewskich polowań niż o działania w zakresie ochrony przyrody w dzisiejszym rozumieniu tego słowa. Woli monarchy nie uszanował kłusownik, który w 1627 roku zabił w Puszczy Jaktorowskiej ostatnią samicę tura. Dawniej bezpośrednia zagłada w wyniku polowań była dla zwierząt największym niebezpieczeństwem. Obecnie przyjmuje się, że na bezpośrednie wyniszczenie wskutek zabijania narażonych jest około 15% gatunków zagrożonych wyginięciem.
Zatrucie środowiska stanowi poważne niebezpieczeństwo dla 38% gatunków, za to aż dla 68% - wprowadzenie przez człowieka gatunków obcych dla danego ekosystemu, z reguły bardzo inwazyjnych. Takim zagrożeniem jest w Polsce wszystkożerny jenot, który trafił do nas w latach 50. z ZSRR, oraz szop pracz, który przybył z kolei z Zachodu w latach 90. Oba są niezwykle groźne dla ptaków, ich gniazd i piskląt. Niebezpieczne są nie tylko zwierzęta drapieżne - królik przywieziony do Australii w drugiej połowie XIX wieku z braku dostatecznej liczby naturalnych wrogów mnożył się jak szalony i pustoszył olbrzymie obszary pastwisk i dzikich traw.
Najpowszechniejszym niebezpieczeństwem, dotyczącym aż 3/4 gatunków, jest zniszczenie ich naturalnych siedlisk. Na przykład panda wielka, choć nie jest masowo zabijana, nie może żyć bez lasów bambusowych systematycznie niszczonych z Chinach. Panda widnieje na logo jednej z najbardziej znanych światowych organizacji zajmujących się ochroną przyrody, powstałego w 1961 roku WWF (ang. World Wildlife Found - Światowy Fundusz na rzecz Przyrody)
Niezwykle ważną rolę odgrywa też IUCN (ang. International Union for Conservation of Nature - Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody), powołana w Paryżu w 1948 roku. Obecnie IUCN zrzesza ponad 80 państw-członków (bez Polski) oraz około 900 organizacji pozarządowych z ponad 140 krajów.
Świadomość, że ochrona gatunkowa nie wystarczy, ponieważ chronić trzeba przede wszystkim naturalne środowiska życia zagrożonych zwierząt, zaowocowała tworzeniem parów narodowych. Na ich terenie ochronie podlegają wszystkie - ożywione i nieożywione - elementy przyrody.Liczbę parków narodowych na świecie szacuje się na około 2000. Mimo że niektóre obejmują imponujące wielkością tereny, łącznie zajmują one nie więcej niż 1,5% powierzchni globu.