Uczenie się dorosłych

Andragogika jest nauką, dziedziną pedagogiki, która zajmuje się uczeniem dorosłych. Powstała ona w XX wieku i początkowo była tylko składową pedagogiki ogólnej, a z czasem stała się dziedziną nauki. Zajmuje się ona procesami wychowania, samowychowania, kształcenia oraz samokształcenia dorosłych. Wiadomo powszechnie że proces uczenia się czy kształcenia nie kończy się wraz z ukończeniem szkoły. Jest to podstawą do stwierdzenia że andragogika jest nauką obecną wśród nas cały czas, a kształcenie jest procesem ciągłym. Ma ona za zadanie dostosowanie człowieka do stale rozwijającego się i idącego na przód świata oraz technologii i zgłębianej przez społeczeństwa wiedzy.
Różnice pomiędzy kształceniem i wychowywaniem dzieci a ludzi dorosłych są dość znaczne. Wynikają one między innymi z fazy rozwojowej, doświadczeń społecznych, czy też zmian intelektualnych. Przez to do kształcenia dorosłych potrzebne są specjalne metody uczenia się.
Amerykański andragog Malcolm Knowles wyróżnił kilka założeń dotyczących uczenia się dorosłych, dzięki którym można odróżnić andragogikę od pedagogiki. Są to:
1. Koncepcja uczącego się - gdzie dorosły kontroluje się sam, a więc cechy to samokontrola czy samokierowanie, dorosły ma możliwości wyboru programu nauczania czy metod edukacyjnych
2. Znaczenie doświadczenia – gdzie doświadczenie jest dla dorosłego już same w sobie źródłem wiedzy, uczący się pobiera wiedzę poprzez bardziej przez doświadczenia niż naukę przekazywaną werbalnie
3. Gotowość do uczenia się – dorosły ma potrzebę uczenia się
4. Orientacja na uczenie się – uczący się nabywają wiedzę, w przekonaniu że ma ona zastosowanie praktyczne, może im ona pomóc im radzić sobie z problemami czy też w życiu
5. Motywacja uczącego się – dorośli uczą się z własnej woli i kieruje nimi chęć do nauki
Czytanie i pisanie
Szybkie czytanie jest jedną z metod która często przydaje się dorosłym, i jest przez nich pożądana. Zwykła (przeciętna) szybkość czytania oscyluje w granicach 200 słów na minutę, w okresie intensywnego nauczania zwiększa się do 400, natomiast potem znowu spada. Najczęściej jest to związane z presją, aby jak najszybciej przyswoić dużą partię materiału naukowego. Metoda szybkiego czytania ma za zadanie eliminować regresje, które są powodowane poprzez brak koncentracji, a także wykorzystać sposoby zwiększające szybkość czytania. Metodyka:
- podczas czytania używanie wskaźnika, podążanie nim za tekstem zmniejsza regresję, a także męczenie się wzroku
- zmniejszenie liczby zatrzymań wzroku poprzez poszerzenie pola widzenia
- płynny ruch gałek ocznych
Technik szybkiego czytania jest bardzo wiele, jednakże aby nauczyć się czytać szybko potrzebna jest systematyczne nauczanie i wiele prób.
Szybkie pisanie – mówiąc o nim mamy zwykle na myśli pisanie na klawiaturze komputerowej. Istnieje także kilka metod nauczania szybkiego pisania. Według specjalistów najszybszą metodą pisania na klawiaturze komputerowej jest pisanie bezwzrokowe, czyli takie w którym piszemy nie patrząc na klawiaturę. Zakłada ono, że znamy położenie poszczególnych klawiszy oraz ich kolejność. Pozycja wyjściowa mówi że nasze palce lewej ręki powinny znajdować się na literach A,S,D,F natomiast prawej na J,K,L oraz ;. Dodatkowo zwykle pod palcami wskazującymi, na klawiszach znajdują się odczuwalne znaczki, aby łatwo można było trafić na klawisze i odpowiednio ustawić ręce. Dobrze wyćwiczona osoba piszę w okolicach 600 znaków na minutę. Tutaj także potrzebne są kilkudziesięciogodzinne ćwiczenia, następnie systematyczny trening. Jedną z zalet pisania bezwzrokowego jest to że możemy na monitorze śledzić i sprawdzać wpisywany tekst.
Doskonalenie czytania zakłada zazwyczaj jak najlepsze i najszybsze zrozumienie tekstu. Istnieje kilka propozycji które mogą temu pomóc;
- Korzystanie ze swojej wiedzy, sporządzenie tkzw, mapy myśli do tekstu – o czym on może być
- Przejrzenie tekstów, ale pobieżnie. Przykładowo krótki artykuł w przeciągu 30 sekund, dłuższy około 3 minuty, a książke w około 5-8 minut, natomiast nigdy dłużej.
- Wejście w „interakcje z autorem” – zapisywanie swoich uwag na temat tekstu, czy też pytan na marginesach
- Próba przewidzenia, co mógł napisać autor w dalszej części tekstu.
Sporządzanie notatek
Dobre sporządzenie notatek ma sprawić przede wszystkim że będą one efektywne. Efektywnymi będą z pewnością notatki o przejrzystej strukturze. Szybciej zapamiętamy oraz przyswoimy notatki które będą miały wyraźne akapity, główne pojęcia będą podkreślone, a ważniejsze rzeczy czy też ciekawostki będą podkreślone na kolorowo. Jednym ze sposobów na stworzenie efektywnej notatki jest Mapa Myśli wymyślona przez Tony`ego Buzana. Składa się ona z centralnie umieszczonego głównego hasła sporządzanej notatki. Naokoło hasła umieszczonych jest kilka głównych pojęć które odpowiadają hasłu i są z nim powiązane. Trzeba dodać że są one umieszczone w porządku logicznym. Dodatkowo najczęściej w Mapie Myśli występują często obrazki czy kolory, które ułatwiają zapamiętywanie. Samego tekstu jest około połowy w stosunku do całego rysunku. Główną zaletą Map są właśnie skojarzenia, to one pomagają w zapamiętaniu całości. Ponadto rozwijają one kreatywność, zapamiętywanie nie jest tak linarne.