Walka dobra ze złem na podstawie wybranych przykładów. Przedstaw literackie ujęcie tego tematu

Walka dobra ze złem toczy się od chwili, w której pojawili się na ziemi pierwsi ludzie. To właśnie w ich sercach i duszach diabeł i Bóg prowadzą odwieczny spór o pierwszeństwo. Stwórca dał ludziom wolną wolę po to, by sami mogli decydować o tym, po której stronie chcą stanąć. Człowiek, który z natury jest dobry, ma możliwość wybrania dowolnej ścieżki, w tym wybrania zła, które może na zawsze utkwić w jego duszy. To do niego należy decyzja i dlatego musi być świadomy swojego wyboru, choć czasem działa w afekcie, czy pod wpływem innych ludzi, jednak zawsze ten, który czyni zło poniesie jego konsekwencje.
Najbardziej dotkliwy w skutkach przykład walki dobra ze złem odnajdujemy w Biblii, w Księdze Rodzaju, która opisuje dzieje pierwszych ludzi. Bóg po siedmiu dniach pracy nad stworzeniem świata, ulepił z gliny mężczyznę, a z jego żebra ulepił kobietę. Obojgu zakazał jedzenia owoców z drzewa, które znajdowało się w środku ogrodu. Jednak szatan zmienił się w węża i pod tą postacią skusił kobietę, by zjadła zakazany owoc i tym samym poznała dobro i zło. Adam i Ewa zorientowali się wtedy, że są nadzy i schowali się przed Bogiem. Gdy ten ich zobaczył, przeklął węża, kobietę obarczył trudem macierzyństwa, a mężczyźnie nakazał zdobywanie pożywienia na nieurodzajnej ziemi. Ostatecznie Bóg wygnał Adama i Ewę z raju, mówiąc: „Oto człowiek stał się taki jak My, zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie przypadkiem ręki, aby zerwać owoc także z drzewa życia”.
Ta historia to obraz walki dobra ze złem, który tkwi w świadomości każdego chrześcijanina. Dobro, które reprezentuje sam Bóg, tym razem przegrywa ze złem, czyli z Szatanem. Jest najlepszym przykładem na to, że wybory należy zawsze dobrze przemyśleć i zawsze trzeba liczyć się z konsekwencjami swoich czynów. Jak pokazuje ten przykład, nie zawsze dobro zwycięża w walce ze złem.
Kolejna postacią, której duszy toczy się walka dobra ze złem, jest syn Adama i Ewy, Kain. Był on rolnikiem, zaś jego młodszy brat, Abel - pasterzem. Pierwszy z nich złożył Bogu w ofierze płody rolne, zaś drugi, najlepsze zwierzęta ze swojego stada. Bóg przyjął ofiarę Abla, zaś na Kaina nie chciał patrzeć, tłumacząc mu, że gdyby postępował zgodnie z jego nakazami, jego ofiara byłaby przyjęta.” Kain nie chciał być posłuszny Panu Bogu. W jego sercu zamieszkało zło”. Starszy brat podstępem zabrał Abla w pole i go zabił. Bóg przeklął Kaina, jego ziemia miała już nigdy nie wydać plonów, a on sam został naznaczony i miał stać się wiecznym tułaczem i zbiegiem.
Zbrodnia bratobójstwa to najokrutniejsza ze zbrodni. Uśmiercenie najbliższej osoby może świadczyć tylko o całkowitym zepsuciu, braku wszelkich zahamowań i całkowitym opanowaniu przez zło. Świadczy to o tym, że zła strona natury ludzkiej potrafi wygrać ze wszystkimi świętościami, jakie człowiek wyznaje. Zabójca zapomina o swoim człowieczeństwie i z pełną świadomością dopuszcza się złego.
Najważniejsza księga chrześcijan to dla wielu ludzi dekalog tego, jak należy postępować. Ale są w niej pokazane także sytuacje, w których bohaterowie muszą wybierać między dobrem a złem i jak pokazują przytoczone przeze mnie przykłady, nie zawsze kierują się dobrem swoim i innych ludzi. Biblia pokazuje przez to jak słaby jest człowiek, jak niewiele trzeba, by ten, który jest dobry ze swej natury, złamał prawa i nakazy i dopuścił się złego.
Kolejny przykład opisu walki dobra ze złem w literaturze odnajdujemy w dramacie Szekspira pt. „Makbet”.
Tytułowy bohater jest początkowo dzielnym żołnierzem, walecznym i oddanym królowi. Jego sprawiedliwość i posłuszeństwo czynią go wzorem do naśladowania. Jednak wszystko zmienia się, gdy Makbet słyszy od wiedźm przepowiednię, że zostanie królem. Od tej pory kieruje nim rządza władzy, a w jego głowie rodzi się plan zabicia króla, który dodatkowo podsyca w nim Lady Makbet, demoniczna kobieta, która jest jakby złym głosem sumienia Makbeta. Bohater toczy wewnętrzną walkę ze swoim sumieniem, lecz ją przegrywa i dopuszcza się zbrodni, przekreślając tym samym wartości, którym był wierny i wkracza na złą drogę. Władzę Makbeta można nazwać tyranią, rządzi bez litości i bez skrupułów pozbawia życia swojego przyjaciela Banka i rodzinę Makdufa, z którego ręki ostatecznie sam ginie, wypełniając do końca przepowiednię czarownic, według której miał zginąć z ręki osoby, która nie zrodziła się z kobiety. Makbet to nieprawy władca, uzurpator, który, by zdobyć tron, łamie zasady moralne: zabija króla i jego najbliższe otoczenie.
Aby lepiej przedstawić złą postawę Makbeta, Szekspir prezentuje w tym samym utworze postacie prawych, nieskazitelnych władców: Dunkana, Malkolma i Edwarda, którzy rządzili sprawiedliwie i w swoim życiu kierowali się dobrem społeczeństwa. Makbet jest przykładem człowieka, który dąży do władzy za wszelką cenę i jest zbyt słaby psychicznie, by sobie z nią poradzić. Początkowe cechy godne rycerza i przyszłego władcy, znikają w obliczu wizji objęcia upragnionego wysokiego stanowiska. Władza, która powinna wiązać się z czynieniem dobra, w tym przypadku sprowadziła Makbeta na złą drogę, bohater nie umiał poradzić sobie z jej ciemnymi stronami i przez to sam poniósł klęskę.
Polski romantyzm obfitował w bohaterów, którzy mieli walczyć o wolność ojczyzny, dla niej też składali w ofierze własne życie. Przykładem postawy mesjanistycznej stał się bohater III części „Dziadów” Adama Mickiewicza, Konrad.
III część „Dziadów” ukazuje smutną wizję życia ludzkiego, które skazane jest na nieustanną walkę w obronie prawdy i wolności. Życie prawego człowieka może zostać wykorzystane przez kogoś silniejszego do jego własnych celów, rządzący nie liczą się zaś ze społeczeństwem. Konrad w swoim buncie staje się przedstawicielem całego narodu. Podczas wielkiej improwizacji wątpi w samego Boga, czyli w tego, który powinien być dobry dla wszystkich ludzi. Bohater wygłasza swój monolog, prowadzony podszeptami samego Szatana i nie otrzymuje przy tym żadnej odpowiedzi od Stwórcy, którego wyzywa na pojedynek „na serca”. Traci kontrolę nad sobą, obwinia Go o wszystko, sam zrzuca z siebie wszelką odpowiedzialność. Jego dobre intencje, marzenia o jedności i wolności zostają przemienione przez Szatana w niszczycielską furię przeciwko Bogu. Konrad chce rządzić, kontrolować innych i narzucić im swoją wolę.
Konrad stał się narzędziem w rękach Szatana, stał się elementem odwiecznej walki dobra ze złem. Stał się świadomy swojej wartości, ale też dopuścił się pychy, gdy postawił się na równi z Bogiem. Chce dla dobra narodu, którego szczerze kocha, jest gotów ponieść najwyższą cenę.
Buntownik z III części "Dziadów" jest nowożytnym wcieleniem mitycznego Prometeusza, który - też w imię miłości do ludzi - przeciwstawił się bogom. Został za to surowo ukarany (przykutemu do skały sęp codziennie wydziobywał wątrobę, która wciąż na nowo odrastała). Konrada przed karą – wiecznym potępieniem, broni pokora w stosunku do Matki Boskiej i fakt, że carem nazwał Boga nie on sam, lecz szatan, który opętał jego duszę. Ale są i inne różnice: Prometeusz nie żądał nic w zamian za swoje poświecenie, Konrad zaś domagał się od ludzi ślepego posłuszeństwa. Jest całkowicie zdominowany przez pychę i dlatego przegrywa.
Walka dobra ze złem toczy się codziennie, także na naszych oczach, a często sami bierzemy w niej udział. Przywołane przeze mnie przykłady opisują różne, skomplikowane sytuacje, które mogą być także dla czytelnika sprawdzianem na to, po której stronie on sam by się opowiedział. Często wybór dobra wiąże się z odrzuceniem przez innych, gdyż otoczenie oczekuje od nas pewnych decyzji, które nie zawsze świadczą o kulcie dobra.
Przywołane przeze mnie postacie dopuściły się zła z różnych powodów: były kuszone przez Szatana, złe, zbuntowane, wyrachowane, bezsilne, chciały osiągnąć coś, czego w normalnych warunkach nie udałoby im się osiągnąć. W swoim życiu często, tak jak ci bohaterowie, zapominamy o tym, że mamy wybór między dobrem a złem. Nie powinniśmy wybierać przysłowiowego mniejszego zła, lecz dobro i to ono ma nami kierować.













Walka dobra ze złem na podstawie wybranych przykładów. Przedstaw literackie ujęcie tego tematu
I. Literatura podmiotu:
Mickiewicz A.: Dziady część 3. Ossolineum. 1984.
Pismo święte Starego i Nowego Testamentu. Wyd. 3. Pallottinum. 1990, [Rdz 4, 1-16].
Shakespeare W.: Makbet. Greg. 2004. ISBN 83-7327-022-1.

II. Literatura przedmiotu:
Drabarek B.: Szkolny słownik motywów literackich. KRAM. 2000.
ISBN 83-86075-72-4.
Hanczakowski M., Kuziak M., Zawadzki A., Żynis B.: Epoki literackie. Od antyku do współczesności. PWN. 2001. ISBN 83-7266-539-7.
Komorowski J.: Makbet Williama Shakespeare’a, WSiP. 1989.
Lupas – Rutkowska J., Epoki literackie, AWM Morex. 2005. ISBN 83-7250-181-5.
Polańczyk D.: Dziady część III Adama Mickiewicza. Biblios. 2011. ISBN 97-8838-658-175-7.
III. Ramowy plan wypowiedzi

1. Określenie problemu
Walka dobra ze złem toczy się od chwili pojawienia się pierwszych ludzi.
Człowiek jest z natury dobry, Bóg dał mu wolną wolę, by sam decydował o swoim życiu. Musi być świadomy swoich decyzji i wyborów, bo to on poniesie konsekwencje zła, które czyni.

2. Kolejność prezentowanych treści
• Adam i Ewa zostają wygnani z raju za to, że nie posłuchali Boga, wybrali zło i dlatego zostali wygnani z raju.
• Bratobójstwo przedstawione w historii Kaina i Abla to najokrutniejsza ze zbrodni, która świadczy o całkowitym zepsuciu.
• Władza sprowadziła Makbeta na złą drogę i doprowadziła go do klęski.
• Konrad, kierowany podpowiedziami Szatana, buntuje się przeciwko Bogu w III części „Dziadów”

3. Wnioski
• Walka dobra ze złem toczy się codziennie na naszych oczach.
• Sytuacje wyboru między dobrem a złem nigdy nie są łatwe, często wiążą się z odrzuceniem przez innych.
• Przywołane postacie dopuściły się zła z bezsilności, buntu, chęci osiągnięcia czegoś, czego normalnie nie udałoby im się osiągnąć, ale też były pod wpływem innych.

IV. Materiały pomocnicze
Kartka z cytatami







Cytaty
Adam i Ewa:
„Oto człowiek stał się taki jak My, zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie przypadkiem ręki, aby zerwać owoc także z drzewa życia”.

Kain i Abel:
”Kain nie chciał być posłuszny Panu Bogu. W jego sercu zamieszkało zło”