Motyw tańca na przykładnie wiersza Tuwima "Chrystus miasta" oraz fragmentu 'Wesela" Wyspieńskiego

Taniec, od początku było to narzędzie wyrazu w kulturze ludzkiej. Nośnik emocji, uczuć, wyrażenia siebie. Motyw tak interesujący, że poeci nie mogli przeoczyć go w swojej twórczości. Na przykładzie utworu Tuwima „Chrystus miasta” oraz fragmentu „Wesela” Wyspiańskiego omówię motyw tańca w literaturze.
W wierszu Juliana Tuwima „Chrystus miasta” bohaterami są ludzie z marginesu. Zbiorowość ta jest usposobieniem grzechu, zła, ludzkiej słabości. Są to na przykład zbiry, Katy, wyrzutki, wisielce, prostytutki, syfilitycy, nożownicy, łotry, złodzieje, czy pijacy. Są agresywni, wyuzdani, pewni siebie. Natomiast po przemianie staja się pokorni i płaczący. Postać Chrystusa jest przedstawiona jako osoba samotna, obca, odmieniec, osoba milcząca. Płacze nad ludzkością i dokonuje cudu przemiany duchowej. W utworze występuje opis tańca. Taniec odbywa się nocą, na moście. Jest dziki, wulgarny, a tańczący zatracają się w nim. Przestrzeń w tańcu zaczyna wirować. Według poety taniec jest znakiem zła, zepsucia tego świata, które pokonała dopiero pokora, „inność’ i miłość Chrystusa. Można doszukać się tu nawiązań do Ewangelii, gdzie pojawia się postać Magdaleny oraz złoczyńców i żołnierzy pod krzyżem. Jest to stylizacja biblijna.
Motyw tańca na przestrzeni epok przedstawiał się następująco. W starożytności miał on rytualny charakter. Był to element ceremonii kulturowych, związanych z magią i użyciem masek, na przykład tajemniczy taniec ku czci Dionizosa. W kulturze starożytnego Izraela był on znakiem wdzięczności za otrzymanie od Boga łaski i wyrażał radość z pomyślnych wydarzeń. Na przykład możemy przytoczyć taniec króla Dawida w procesji przed przenoszoną na Syjon Arką. W późniejszych czasach taniec stał się tylko formą rozrywki, również wyładowywania emocji. Wśród środowisk okultyzmu pełnił funkcje magiczną. Mógł też nabrać negatywnych konotacji, kiedy człowiek tańcząc stawał się szalony.
W „Weselu’’ Wyspiańskiego bohaterowie to liczne pary taneczników wypełniające izbę weselną. Są kolorowi, ubrani w stroje krakowskie. Nie mają broni przy sobie. Opis tańca jest następujący. Taniec odbywa się w takt muzyki Chochoła, która jest przygrywana na patykach i przy jego przyśpiewkach. Taniec jest po okręgu. Jest powolny, poważny, spokojny, pogodny i półcichy. Jest zaczarowany, monotonny, senny, bezwolny. Tańczący znajdują się jakby w transie. Taniec u Wyspiańskiego ma wymiar symboliczny. Ma dwa znaczenia. Jest znakiem uśpienia narodu polskiego, który nie umiał zdobyć się na zbrojny czyn i zaprzepaścił szansę na odzyskanie niepodległości. Oznacza również ochronę, przeczekanie niedogodnej zimy i dojrzewanie do zwycięskiego powstania. Widzimy tu ocenę narodu polskiego, który podzielony jest ba chłopstwo i inteligencję oraz łatwo ulega mitom narodowym. Można też odnieść się do poloneza kończącego ‘Pana Tadeusza”, gdzie w tamtym wypadku niósł nadzieję na przyszłość, co kontrastuje z opisem tańca u Wyspiańskiego.
Podsumowując można stwierdzić, że taniec w literaturze może spełniać różne funkcje. Może być symbolem zarówno wzniosłości, wyniosłości, żywotności i śmiertelność oraz przemianę.