Które dzieła z literatury polskiej powinien poznać każdy Europejczyk

"Gdy patrzę na wkład Polski do skarbca wartości europejskich i ludzkich to widze, że polski etos nie jest etosem prowincjonalnym: współbrzmi on harmonijnie z wartościami XXI wieku."
Które dzieła z literatury polskiej powinien poznac każdy europejczyk.

Czesław Miłosz, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont i Wisława Szymborska są najwybitniejszymi polskimi poetami. Ich dziela są znane na całym świecie a oni sami odznaczeni zostali Literackimi Nagrodami Nobla. Dzieki tym wspaniałym pisarzom dobytek wielkich dzieł literatury polskiej znacznie sie powiekszył. Ich utwory zawierają morały i ponadczasowe prawdy które powinien znać każdy Europejczyk. Poniżej pozwole sobie opisac, najważniejsze moim zdaniem, dzieła tych poetów, dzieła które każdy człowiek a na pewno każdy Polak znać powinien.

Powieść Henryka Sienkiewicza "Quo Vadis" jest jednym z najwspanialszych dzieł polskiej literatury. Najważniejszym argumentem dzięki, któremu można zaliczyć "Quo Vadis" do arcydzieł literatury światowej, jest mistrzostwo Henryka Sienkiewicza w kreśleniu indywidualizacji charakterów. W książce można znaleźć zarówno postacie pozytywne np. Ligia, jak i negatywne np. Neron. Następnym ważnym argumentem jest komponowanie scen zbiorowych. Dzięki autorowi czytelnik może z łatwością wyobrazić sobie tłum ludzi czy gwar na ulicy. Innym, znaczącym argumentem, jest ogromna i rozległa wiedza historyczna Henryka Sienkiewicza. Dzięki autorowi, osoby czytające powieść, mogą dowiedzieć się wielu ważnych informacji o starożytnych czasach, miejscach, osobach i zdarzeniach. Każdy sięgający po "Quo Vadis" zapoznaje się z ważnym wątkiem książki, czyli z początkami chrześcijaństwa, które bardzo szczegółowo zostało opisane. Na szczególną uwagę zasługuje to, iż autor doskonale buduje akcję. Jest ona spójna, choć wielowątkowa, posiada także wiele szczegółów, dzięki którym akcja utrzymuje czytelnika w ciągłym napięciu. Następnym argumentem, który świadczy, iż ”Quo Vadis” jest arcydziełem literatury światowej, jest ludzka i ponadczasowa wymowa dzieła. Autor podkreśla ogrom wartości miłości i ukazuje bohaterstwo ducha. Ostatnim argumentem, na który warto by zwrócić uwagę, jest język dzieła, stosowany przez Henryka Sienkiewicza. Język ten jest : piękny, mistrzowski, a także wzruszający. Dzięki takiemu stylowi powieść jest ciekawa i dobrze się ją czyta. Uważam, że wszystkie wyżej wymienione przeze mnie argumenty są wystarczające, aby móc nazwać ”Quo Vadis” arcydziełem sztuki literackiej

W wieku XIX funkcję dawnej epopei zaczęła pełnić obszerna, epicka powieść. Jednak nie każda powieść godna jest nosić zaszczytne miano epopei. Takiemu utworowi stawia się wysokie wymagania: musi dawać rozległy i wszechstronny obraz życia społeczeństwa, ukazywać to życie na tle ważnych, przełomowych momentów historycznych oraz musi być doskonały pod względem artystycznym. Powieść Reymonta "Chłopi" spełnia te warunki. Mamy w niej bohatera zbiorowego, którym jest po prostu wieś Lipce. Oczywiście występują w utworze bohaterowie indywidualni: Maciej Boryna, Jagna, Antek, Hanka oraz wiele innych postaci, ale żadna z nich nie może być nazwana głównym bohaterem, bo dopiero wszyscy razem wzięci zasługują na to miano. Tak więc poznajemy życie chłopskiej gromady w różnych sytuacjach: przy pracy, w czasie zabaw i rozrywek, w chwilach narodzin i śmierci, podczas obrzędów i w czasie kłótni. Reymont, wspaniały i bystry obserwator, wprowadza nas do zagrody bogacza Boryny i do ubogiej izby biedoty wiejskiej, do karczmy i na plebanię. Ukazuje różne konflikty rozdzierające wieś, surową walkę o byt, namiętne pragnienie posiadania ziemi, grę pierwotnych instynktów, miłość i nienawiść. Dzięki dziełu Reymonta zdobywamy wszechstronną wiedzę o życiu chłopów, ich sposobie myślenia i reagowania na otaczający świat. Panoramiczny obraz życia tej warstwy społecznej ukazany został na tle ważnych przemian historycznych. Na wsi panowały jeszcze stare tradycje i obyczaje z czasów pańszczyźnianych, ale jednocześnie rodziło się w masie chłopskiej przekonanie o własnej sile i godności. Żywe są wspomnienia powstania styczniowego i zawodu wywołanego postawą szlachty wobec chłopów: panowie obiecali dać wolność i ziemię tej najniższej warstwie społecznej i nie wywiązali się z danego słowa. Wieś jest przeludniona, grozi jej rozdrobnienie gruntów, w chłopach rodzi się świadomość własnej siły. Wspólnie występują do walki z dworem o las i nawet ksiądz nie potrafi już przekonać gromady o konieczności ustępstw. Antek, występując w imieniu swej warstwy, butnie odgraża się: "Jak się parę łbów dworskich siekierami rozwali, to zaraz będzie sprawiedliwość". Mimo wpajanego chłopom od wieków posłuszeństwa wobec władzy, rodzi się w tej warstwie także świadomość narodowa, czego dowodem jest śmiałe wystąpienie przeciwko budowie szkoły rosyjskiej lub wrogość okazywana kolonistom niemieckim. O wartościach artystycznych tego eposu chłopskiego świadczą: zróżnicowana forma narracji (stylizator młodopolski, wsiowy gaduła, realistyczny obserwator), liryzm i nastrojowość opisów przyrody, splecenie konwencji realistycznej z naturalistyczną i symboliczną. Stosowane przez pisarza środki artystyczne odtwarzają grę barw i świateł, wywołują wrażenia akustyczne i muzyczne, co powoduje, że "Chłopów" odbieramy wszystkimi zmysłami. Odsłonięcie potęgi instynktów i surowych praw walki o byt wskazuje na kontynuowanie tradycji literatury naturalistycznej. Mamy też w powieści liczne symbole: scena śmierci Macieja Boryny (chłop - siewca - żywiciel narodu), pożar stogu (moment przełomowy dla całej trójki bohaterów: Macieja, Antka, Jagny), żywiołowa praca Szymka na ugorach, wywiezienie Jagny ze wsi. W utworze tym Reymont często posługuje się gwarą, co dodatkowo wzbogaca artyzm dzieła. Epopeja "Chłopi" posiada wartość ponadczasową, co potwierdza olbrzymia popularność filmowej wersji dzieła: serialu telewizyjnego i filmu szerokoekranowego.

Wisława Szymborska stanowi fenomen i zagadkę: skromna, zamknięta, dyskretna i wyciszona elektryzuje czytelników. Prostota jej wierszy skutecznie opiera się objaśnieniom badaczy i bezbłędnie trafia w gust współczesnego odbiorcy. Poetka nawiązuje kontakt z publicznością ponad głowami krytyków i bez pomocy mass mediów, a jej wiersze rozchodzą się w nakładach równych powieściom popularnym. Co decyduje o popularności Szymborskiej i jej sukcesie? Osobliwość stylu, odrębność, wyłączność rozumiana jako warunek twórczej i egzystencjalnej niezależności. Szymborska nie utożsamiała się nigdy z żadnym kierunkiem poetyckim, stworzyła własną szkołę pisania, własny język - pełen dystansu do wielkich wydarzeń historycznych, do biologicznych uwarunkowań ludzkiego istnienia, do społecznej roli poety, do systemów filozoficznych, ideologii, prawd przyjmowanych na wiarę, nawyków, stereotypów, zahamowań. Był to również język współczucia dla pokrzywdzonych, język zachwytu nad urodą życia, które poraża swym pięknem, nielogicznością, tragizmem. Język wyważonych sądów i stonowanych uczuć; język liryki kontrolowanej przez umysł chłodny i świeży, język poddany intelektualnym rygorom, które nie wykluczały wrażliwości na zwyczajne atrakcje bytu. Język na ogół lojalny wobec mowy potocznej, nieznacznie poszerzający jej zasoby leksykalne. Język paradoksu, z pozoru prosty, a w istocie wyrafinowany i przewrotny.
Szymborska pisze mało; obliczono, że wydała zaledwie dwie i pół setki wierszy. Być może dzięki temu ograniczeniu są one prawie bez wyjątku arcydziełami. W każdym razie od połowy lat pięćdziesiątych należy do ścisłej czołówki polskich i europejskich poetów.Znana w świecie dzięki przekładom m.in. na angielski, francuski, niemiecki, holenderski, hiszpański, czeski, słowacki, szwedzki, bułgarski, albański i chiński. Debiutowała w Dzienniku Polskim 1945. W zbiorach wierszy Dlatego żyjemy (1952) i Pytania zadawane sobie (1954) zawarła treści polityczno-ideologiczne związane z tamtym okresem, w kolejnych zbiorach: Wołanie do Yeti (1957), Sól (1962), Sto pociech (1967), Wszelki wypadek (1972), Wielka liczba (1976), Ludzie na moście (1986), Koniec i początek (1993) rozwinęła i utrwaliła oryginalną poetykę. Jej twórczość prezentuje mistrzostwo artystyczne nawiązujące do doświadczeń poezji XX w. oraz tradycji humanistycznej. Cechuje ją precyzja słowa, posługiwanie się ironią i paradoksem, przetworzone poetycko treści filozoficzne. Nie da sie tutaj wyróżnić utworu zasługującego na szczególną uwagę, ponieważ wszystkie dzieła Szymborskiej są jednakowo ważne jak i piękne.Każdy z utworów, jest krystalicznie czystym, precyzyjnym i zwartym minitraktatem: filozoficznym, metafizycznym, egzystencjalnym, mówi o sprawach najważniejszych w sposób skłaniający do odkrywczych medytacji i przemyśleń.Właśnie z tego powodu każdy Europejczyk powinien przeczytać choć jeden utwór autorki. Którego by nie wybrał na pewno przypadnie mu do gustu i zmusi do refleksji.

Podobnie jak Szymborska Czesław Miłosz jest poetą którego dzieła poruszają umysły i serca ludzki. Kładzie on jednak większy nakład na piętnowanie krzywdzących i ukazanie cierpienia krzywdzonych.W swej twórczości podejmuje bardzo różnorodną problematykę. Poeta, według niego, ma do spełnienia bardzo ważne zadanie: ma bronić słabych i prześladowanych, podnosić na duchu cierpiących, ma chronić prawa moralne i być przewodnikiem tych, którzy zagubili się w chaosie wojennym. Zgodnie z takimi założeniami w poezji swojej porusza różne tematy, dotyka różnych problemów. Czesław Miłosz snuje w swej poezji refleksje na rozmaite tematy. Porusza aktualne problemy, wskazuje sposoby postępowania, uczy odnajdywania sensu życia w filozofii, kulturze, wartościach duchowych. Jego poezja jest wciąż aktualna i pozostanie taka dopóki istnieć będą krzywdzeni i krzywdzący, dopóki wojny, cierpienia i nieszczęścia nie przestaną chwiać kodeksami moralnymi, dopóki człowiek nie nauczy się spokojnie żyć ze świadomością nieuchronności śmierci a zło nie przestanie dążyć do zniszczenia szlachetnego ludzkiego umysłu. Jego wiersze tak jak wiersze Szymborskiej niosą ze sobą ważne przesłania, dlatego tez uważam ze każdy szamujący sie człowiek powinien przeczytać choć jedno dzieło Miłosza. I znów nie jestem w stanie polecić konkretnego utworu lecz jestem pewien ze dowolny wiersz tego wybitnego poety poruszy każdego czytelnika.

Tych czterech poetów najlepiej reprezentuje nasz kraj i naszą polską literaturę. "Quo Vadis" Sienkiewicza, "Chłopi" Reymonta czy dowolny wiersz Szymborskiej lub Miłosza będzie na pewno doceniony przez każdego czytelnika nie zależnie od pochodzenia. Ich utwory są ponadczasowe i niezależnie od tego kiedy przeczytane zawsze będą poruszać, uczyć, zmuszać do refleksji. Dlatego też gdybym miał polecić europejczykowi kilka z naszych polskich dzieł wytypował bym wlaśnie te.