Przeanalizuj fragment opowieści o Janie i Cecylii, zwracając uwagę na sugestie ideologiczne i ich związek z losami bohaterów "Nad Niemnem"

Fragment opowieści o Janie i Cecylii pochodzi z I tomu powieści Elizy Orzeszkowej pt. "Nad Niemnem". Dotyczy on rodu Bohatyrowiczów, a właściwie jego założycieli. Ich korzenie sięgają czasów jagiellońskich. Narratorem we fragmencie jest Anzelm. Używa on narracji trzecioosobowej, ale w formie mowy niezależnej. Anzelm opowiada historię w czasie wyprawy na mogiłę.

Bohaterami są Jan i Cecylia. Przybyli z Polski na Litwę. Ich miłość nie była akceptowana. Ze względu na posturę i śniadą karnację Jan był z pochodzenia chłopem: "on był ciemnej twarzy i bardzo w sobie silny", Cecylia prawdopodobnie pochodziła ze szlachty: "wydawała z siebie pańską wspaniałość i piękność". Pokochali się mimo różnic. Popełnili mezalians. Znaleźli tereny nad rzeką Niemen, blisko puszczy. Wykarczowali i zagospodarowali ją ciężką pracą. Bardzo siebie kochali i wspierali siebie w tym działaniu. Uprawiali ziemię i hodowali pszczoły. Szanowali przyrodę i żyli w zgodzie z naturą. Pewnego razu odwiedził ich król Zygmunt August. Oddał Janowi i Cecylii ziemię na własność, nadał im szlachectwo. Działo się to w roku 1849, kiedy zostało nadane Janowi i Cecylii nazwisko rodowe Bohatyrowiczów herbu Pomian, pieczętujących się żubrzą głową na żółtym tle. Niestety, dokument nobilitacyjny nie dotarł do Bohatyrowiczów, więc szlachta nie uznawała ich rodowodu.

Bohaterowie cenili pracę i jest zgodne to z etosem pracy charakterystycznym dla pozytywizmu. Praca dawała im poczucie satysfakcji i radość życia. Cenili sobie miłość, równość wszystkich ludzi (dowodem na to był mezalians), preferowali życie w zgodzie z naturą; są to te same wartości, które były najważniejsze dla epoki pozytywizmu.

Losy Jana i Cecylii znajdują odbicie w historii Jana i Justyny. Jan i Cecylia stworzyli ród, który zwał się rodem Bohatyrowiczów. Byli u siebie traktowani jak autorytety do końca życia. Ich praca stała się przykładem do naśladowania. Dzięki pracy ludzie zaczęli ich traktować z szacunkiem. Praca mogła być tak ważna, jak pochodzenie. Dali wzór postępowania kolejnym pokoleniom. Ludzie starali się pamiętać o grobie Jana i Cecylii, bo są dumni z pochodzenia.

Podstawą we fragmencie jest idealizacja. Puszcza przypomina biblijny raj: "Pan Bóg nasiał co niemiara jezior błękitnych i łąk zielonych". Pojawia się stylizacja biblijna, składnia i archaizmy przypominają starotestamentalny styl. Jan i Cecylia ukazani są jako protoplaści rodu, starotestamentalni.

Fragment ma charakter dydaktyczny, który typowy jest dla powieści tendencyjnej. Przekazuje nam ideę, że praca jest najważniejsza. Bohaterowie, Jan i Cecylia, ukazani są jako wzory do naśladowania. Stylizacja biblijna i baśniowa oraz topos arkadyjski podnoszą rangę tych wartości, podkreślają ich uniwersalizm.