Reformacje we Francji i Anglii

W XVI wieku w Europie powstało kilka odłamów chrześcijaństwa. Luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, husytyzm anbaptyzm i antytrynitaryzm. Każdy z nich miał swoje podłoże w niezgodności z ogólno przyjętymi naukami Watykanu. Największe religie były w Niemczech – Luteranizm, Anglii – Anglikanizm i we Francji – Kalwinizm. Omówię podłoże i przyczyny tych odłamów we Francji i w Anglii.
Anglia, była krajem w którym rozwija się kultura i powstają różne poglądy filozoficzne na Świat. Angielski humanizm zapoczątkowali: Grocyn, Linacare i Lily oraz John Colet, antyklerykalny kaznodzieja, a zarazem interpretator listów św. Pawła. Na nieuchronny konflikt z Kościołem zmuszały nowe poglądy i ciekawość ludzi. Monarchia angielska nie sprzeciwiła się zmianom i sama stanęła na czele reformacji. Henryk VIII nie chciał reformacji, bo zależało mu na dobrych kontaktach z Watykanem. Nawet dostał od papieża tytuł obrońcy wiary za wydanie broszury krytykującej poczynania Lutra w Niemczech. Po jakimś czasie jednak to się zmieniło. Bał się Karola V, który był cesarzem rzymskim i królem Hiszpanii, chciał przystąpić do obozu jego wrogów. Jednak nie mógł, bo Katarzyna Aragońska, jego żona była ciotką cesarza. Podjął wtedy decyzję, że poślubi księżniczkę Annę Boleyn, a z żoną się rozwiedzie. Wszystkiemu na przeszkodzie stanął papież, który nie chciał dać zgody dla rozwodu. Wolsey, prymas Anglii ucierpiał wtedy najbardziej. Król go aresztował, a po kilku dniach duchowny zmarł. Teraz nie było przeszkód i król otwarcie był przeciwko Rzymowi. Rozwód pozwolił tylko na otwartą wojnę mentalną. Społeczeństwo i parlament zgadzali się z poglądami króla. Henryk VIII poślubił wtedy Annę. W 1534 roku parlament oficjalnie odciął kraj od religii. W tym też roku powstał Anglikanizm na czele którego stanął Henryk. Aby nie rozprzestrzeniał się purytanizm, czyli zwolennictwo kalwinizmu, Henryk w latach 1535 – 1539 postanowił zlikwidować wszystkie kościelne ziemie i budynki oddając je arystokracji. Zaczęły się wtedy prześladowania katolików. Wielu z nich zginęło. Po pewnym czasie nastała konieczność sprecyzowania Anglikanizmu. Uchwalono wtedy najpierw tzw. 10 artykułów w 1536 roku, a następnie akt o sześciu artykułach w 1539 roku. Król chciał w ten sposób tłumić rosnące grupki opozycyjne. Podczas panowania syna Henryka Edwarda VI od 1547 roku powstało wiele buntów. Ludzie byli wieszani. Z czasem wprowadzono język angielski do książek religijnych i zniesiono celibat. W ten sposób powstał Anglikanizm.
Drogę do zapoczątkowania reformacji we Francji otworzył francuski filozof, Jan Kalwin. Religia ta zakładała bardzo mocny nacisk na biblię i ewangelię, zerwanie z kościołem. Było to bardzo mocne i widoczne oderwanie się od chrześcijaństwa. Król Franciszek I był katolikiem, nie był specjalnie przekonany do kalwinizmu, nie lubił też reform w innych krajach między innymi w Niemczech. Jednak w pewnym momencie postanowił, że będzie prześladował heretyków i w 1545 r. zabito kilkuset ludzi, którzy przyjęli nową religię. Jednym z głównych aktów nietolerancji było aresztowanie 61-osobowego synodu protestanckiego w Meaux, gdzie spalono na stosie 14 osób, a resztę wrzucono do lochów. W 1547 r. na tron wszedł nowy król – Henryk II. Po wybraniu nowego króla, kazał on powołać do życia specjalną izbę, która miała zająć się reformackimi heretykami. Wydawała ona wyroki na niewiernych. W 1551 r. wydano królewski edykt zawierający 46 artykułów, który przedstawił system zwalczania reformacji we Francji. Cenzurowano książki, nie można było ich przywieźć z zagranicy, na urzędy mogli wchodzić tylko katolicy. Genewa – ośrodek reformacji nie mogła się komunikować z Francją. Myślano, że przez ten rygor reformacja ustanie, a jednak zwiększyła się liczba jej zwolenników. Problemy finansowe kraju tylko w tym pomagały kalwinistom. W latach 1557-1558 hugenoci, założyli oficjalny kościół. Sytuacja się zaostrzyła jeszcze bardziej za panowania Karola IX od 1560 roku. Kiedy król był mały rządziła jego matka -Katarzyna de Medici. I tak naprawdę przez prawie całe panowanie króla to ona miała na jego decyzje największy wpływ. Nie chciała ona źle i w 1560 roku pozwoliła wyznawać luteranom wiarę, ale bez propagandowania. Przez swoje decyzje uzyskała ona wielu wrogów. Najbardziej zagorzali przeciwnicy reform nie zgadzali się z hugenotami nadal i w latach 1562 – 1594 zrodziła się wojna domowa. Wydawało się, że była ona przez poglądy religijne, jednak tak naprawdę była to przykrywka, gdyż po jednej stronie stanęli książęta de Guise, którzy domagali się pomocy Hiszpanii, a po drugiej Kondeusz, Coligny i ich zwolennicy, odwołujący się do pomocy Anglii i Niemiec. Francja wtedy bardzo się osłabiła. W 1563 r. Katarzyna de Miedici podpisała kolejny edykt tolerancyjny, przez który rozumiano współpracę wszystkich Francuzów w celu ochrony przed Anglią. Pokój wewnątrz kraju trwał tylko kilka lat. W 1570 r. doszło do kolejnej wojny domowej. Jednak w 1570 roku sytuacja się uspokoiła. Królowa zgodziła się na ślub z przywódcą hugenotów – Henrykiem de Bourbon, królem Nawarry, a jej córką – Małgorzatą Valois. W 1572 r. na wesele przyjechało wielu kalwinistów, królowa bała się, że Burbon będzie chciał zostać królem, a miał nim być przecież Karol IX. Postanowiono, że zostaną oni zabici. Podczas nocy świętego Bartłomieja zabito około 3 tysięcy hugenotów. Burbon jednak przeżył i uciekł. Od nowa zaczęła się wojna domowa. W tym czasie zmarł król Karol IX, a jego brat Henryk Walezy, który był królem Polski postanowił wrócić do Francji i objąć tron. Jednak tak się nie stało. W 1574 r. o tron zaczął walczyć brat Karola IX, król Nawarry oraz Henryk de Guise. Walezy kazał zabić tego ostatniego, a on sam zginął z ręki dominikanina Jakuba Clément. W tym momencie pretendentem do tronu został tylko Burbon. Postanowił on uspokoić sytuację w państwie aby mógł spokojnie rządzić a zarazem aby Hiszpania nie stanowiła zagrożenia dla niepodległości. W 1598 r. ogłosił edykt nantejski. Były to cztery dokumenty, mówiące o miejscach, gdzie protestanci byli bezpieczni, miejsca te istniały 8 lat i było ich ponad 200. Hugenoci mogli w końcu spokojnie wyznawać wiarę, ale nie w Paryżu o 5 mil od niego. Mogli pełnić też funkcje publiczne. W ten sposób powstał drugi duży odłam chrześcijaństwa – kalwinizm.
Moim zdaniem Reformy jakie dokonały się w XVI wieku w Anglii i Francji bardzo mocno wpłynęły na losy Europy do dzisiaj. Nie wiadomo jak ułożyły by się stosunki dyplomatyczne innych krajów we współczesności, czy Polska by w ogóle istniała, czy dzisiaj by nie było wojny. Uważam, że reformacje pozwoliły spojrzeć troszeczkę innym spojrzeniem na religie i poglądy. Nie było to według mnie złe, ponieważ wiara i tak dotyczyła tego samego Boga. Niestety wielu ludzi te zmiany przypłaciło życiem.