Zginął z karabinem w ręku mając 23 lata. Stało się to zaraz na początku Powstania Warszawskiego w sierpniu 1944 roku. Wtedy jeszcze poległym żołnierzom kopano groby, wyprawiano pogrzeby. Później już nie było ku temu sił i czasu, ludzie ginęli setkami i trafiali do zbiorowych mogił. Po wojnie odnaleziono grób poety i pochowano go obok żony Barbary. Aby określić jak wielką stratę poniosła polska literatura, padły słowa „iż do Niemców strzelaliśmy z brylantów”.
Aby lepiej pojąć wiersz „Deszcze” trzeba spojrzeć na datę jego powstania. Rok 1943. Straszny rok w okupowanej Warszawie. Setki tysięcy Żydów najpierw zamknięto w getcie, następnie na oczach przerażonej Warszawy wywieziono do komór gazowych. Resztka żywych zaczęła walkę, lecz powstanie w getcie Niemcy zasypali bombami i ostrzelali z artylerii, a następnie palili dom po domu. Wszystko to działo się w śródmieściu milionowego miasta, w połowie XX wieku.
Barbarzyńskie represje okupanta dla stłumienia pragnienia wolności przybierały niesamowite rozmiary i formy. Niemcy dokonywali na Polakach publicznych egzekucji na ulicach, zostawiając trupy w kałużach krwi. Masowo wywozili mieszkańców stolicy do Oświęcimia. W siedzibie tajnej policji w Alei Szucha piwnice pełne były Polaków. Katowano ich na przesłuchaniach, zabijano.
Baczyński należał do Armii Krajowej, którą raz po raz dotykały aresztowania, egzekucje. Zginęło w rąk Niemców wielu przyjaciół poety, stąd owe złe przeczucia własnego losu wyrażone w słowach „odejdą wszyscy ukochani krzyże niosąc”, „w mroku zginą”; „zostanę sam...”.
Całe pokolenie dwudziestolatków zdawało sobie sprawę, że ich los rozstrzygnie się tragicznie. Potęga niemieckiej machiny wojennej była niewspółmierna do tych nielicznych karabinów, którymi dysponowało podziemie.
Wiele metafor i wizji tego wiersza ma szersze znaczenie. Poeta pyta o sens życia, o powody dla których człowiek cierpi.
„A ty u okien jeszcze marzysz,
nagrobku smutny. Czasu napis
spływa po mrocznej, głuchej twarzy...”
Porusza nas ten obraz mroczny, pełen ukrytej groźby. Inna metafora brzmi:
„zetną deszcze jak kosy ciche i bolesne”.
Jest to metaforyka śmierci. Poezja roku 1943
Opracowania powiązane z tekstem
Czas czytania: 2 minuty
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.