Alkany - budowa, nazewnictwo

--->>>W załączniku wersja ze zdjęciami


Alkany
struktura cząsteczek, nazewnictwo

Alkany to węglowodory nasycone
Węglowodory - składają się jedynie z atomów węgla i atomów wodoru.
Nasycone - zawierają jedynie pojedyncze wiązania C-C.

Szereg homologiczny alkanów

Homologi to związki organiczne różniące się o grupę -CH2-. Szereg tych związków nazywamy szeregiem homologicznym

Związki należące do tego samego szeregu homologicznego zwykle nieznacznie różnią się właściowościami chemicznymi

Wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów - CnH2n+2


Chemia organiczna alkany
Nazewnictwo

Nazwy alkanów tworzy się od przedrostka pochodzącego od liczebnika greckiego lub łacińskiego i końcówki –an.

Przedrostek-an

Wyjątkami od tego przedrostka są 4 pierwsze węglowodory.(metan, etan, propan, butan) a następne kolejne węglowodory to: pentan, heksan, heptan, oktan


Izomeria

Izomery to związki, które zawierają taką samą liczbę i rodzaj atomów, ale różnią się strukturą (sposobem ułożenia atomów)

Izomery konstytucyjne to izomery, których atomy połączone są ze sobą w różny sposób.
Liczba izomerów wzrasta wraz ilością atomów w cząsteczce.

wzór liczba izomerów wzór liczba izomerów
C6H14 5 C9H20 35
C7H16 9 C15H32 4347
C8H18 18 C20H42 366319

Grupy alkilowe

Gdy jeden z atomów wodoru zostanie usunięty z cząsteczki alkanu to powstanie I-wartościowa grupa alkilowa oznaczana ogólnie (-R)


Chemia organiczna grupa alkilowa


Rzędowość atomów węgla w cząsteczce

Pierwszorzędowy atom węgla jest połączony z jednym atomem węgla.

Drugorzędowy atom węgla jest połączony z 2 atomami węgla.

Trzeciorzędowy atom węgla jest połączony z 3 atomami węgla.

Czwartorzędowy atom węgla jest połączony z 4 atomami węgla.

Chemia organiczna rzędowość atomów węgla

Nazewnictwo weglowodorów z podstawnikami

Schemat ogólny: podstawniki - rdzień - an

- podstawniki - określone liczbowo miejsce podstawnika i jego nazwa

- rdzeń - nazwa wskazująca na ilość atomów węgla w łańcuchu

-an - końcówka charakterystyczna dla alkanów


Jak nazwać węglowodór.

- Znajdź główny łańcuch i określ jego nazwę -> uwaga: łacuch może być pozaginany. Na rysunku znaleziono łańuch główny oktanu (8 atomów C)

Chemia organiczna nazwy alkanów


- ponumeruj atomy w łańcuchu, zaczynając od najbliższego punktu rozgałęzienia tak, aby suma liczb, przy których są rozgałęzienia była jak najmniejsza

Chemia organiczna numeracja atomów węgla

- oznacz cyframi każdy podstawnik i ułóż je w kolejności alfabetycznej

(C4) grupa etylowa

(C3) grupa metylowa

(C3) grupa metylowa

(C5) grupa metylowa

Uzyj numerów i przedrostków łącząc je kreską. Jeśli jest kilka takich samych podstawników połącz je w jedną nazwę używając przedrostków di-, tri-, tetra-.

4-etylo

3,3,5-metylo

I wystarczy połączyć to w całość:

4-etylo-3,3,5-metylooktan

Nazewnictwo zwyczajowe. W niektórych przypadkach możliwe jest nazewnictwo zwyczajowe grup alkilowych. Np.:

Chemia organiczna nazwy alkanów