Składniki odżywiania

Na to aby człowiek był zdrowy i sprawny, składa się wiele czynników. Każdy oddech dostarcza komórkom niezbędnego do życia tlenu. Organizm potrzebuje także innych produktów do wytworzenia energii. Energia ta jest niezbędna do pracy sercu, płucom oraz do utrzymania stałej temperatury ciała. Od tego, czym się odżywiamy, zależy twoje zdrowie. Szkodliwe jest, np. nadmierne spożywanie jedzenia jednego rodzaju. Zrównoważona dieta złożona z białek, tłuszczów i węglowodanów dostarcza organizmowi niezbędnych substancji odżywczych, wykorzystywanych do wzrostu, produkcji energii oraz procesów naprawczych. Powinna ona zawierać również niezbędne sole mineralne, witaminy oraz błonnik.

WODA
Woda jest niezbędnym do utrzymania organizmu przy życiu. Stanowi ona około 70 % organizmu, jest podstawowym składnikiem krwi. Dobowe zapotrzebowanie na wodę wynosi około 35 gramów na kilogram masy ciała. W gorącym klimacie to zapotrzebowanie jest większe. Tak duże jej ilości organizm pobiera z kilku źródeł, np. napoje, jedzenie, niektóre warzywa i owoce ( sałata, ogórki, melony ). Wodę traci się w różny sposób, przez uprawianie sporu ( wydala się w pocie ), przez powietrze oddechowe i w toalecie. Gdy wody zabraknie organizm o tym informuje, np. zasycha w gardle, czujemy pragnienie.

SOLE MINERALNE
Organizm potrzebuje niewielkich ilości, różnych soli ( 20 rodzajów).Wapń odpowiada za wzrost, ponieważ to on bierze udział w tworzeniu kości i zębów. Znaleźć go można w mleku, serach, pieczywie i w zielonych warzywach. Sód i potas są ważne dla dobrego funkcjonowania układu nerwowego. Sód występuje w płynie tkankowym i reguluje środowisko zewnętrzne komórek, gdy potas reguluje środowisko wewnętrzne. Sód i potas można znaleźć w soli kuchennej oraz owocach i warzywach. Następną solą jest żelazo. Znajduje się ono w hemoglobinie i bierze udział w tworzeniu krwi. Znaleźć go też można w teroksynie – hormonie odpowiedzialnym za prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

BIAŁKO
Białka są zbudowane z ok. 20 różnych aminokwasów. Mogą się one układać w różne konfiguracje, tworząc przez to jeszcze większą różnorodność białek. W każdym jadłospisie powinno się znaleźć 8 podstawowych aminokwasów. Inne mogą być konfiguracją jednego z podstawowego kwasu. Białka stanowią podstawowy budulec komórek, pomagają zwalczać infekcje, transportują substancje do wszystkich części organizmu i tworzy enzymy oraz hormony. Najbogatsze w białka są mięsa, jaja, mleko, fasola, groch, soczewica.

TŁUSZCZE

Tłuszcze zbudowane są z trójglicerydów. Podstawowym jego elementem jest glicerol z przyczepionym do niego trzema kwasami tłuszczowymi. Kwasy tłuszczowe dzielą się na nasycone i na nienasycone. Tłuszcze dostarczają dwa razy tyle energii co białka i węglowodany. Diecie bogatej w tłuszcze, zwłaszcza nasycone (np. ciemne mięsa, produkty mleczne) przypisuje się powodowanie choroby wieńcowej serca. Większości ludzi zaleca się ograniczenie tłuszczy, szczególnie nasyconych.

WĘGLOWODANY
Węglowodany są to związki węgla , wody i tlenu, które dostarczają energii. Najprostsze węglowodany to monosacharydy, czyli cukry proste( glukoza, fruktoza, galaktoza ), i dwusacharydy - dwucukry (sacharoza, laktoza, maltoza ). Dwucukier składa się z dwóch cząsteczek cukru prostego. Sacharoza (popularny cukier) to cząsteczka glukozy połączona z cząsteczka fruktozy. Doskonałym źródłem są owoce, miód, mleko i cukier. Węglowodany złożone (polisacharydy – wielocukry) zawierają wiele setek cukrów prostych, np. skrobia jest wielocukrem glukozy. Ich bogatym źródłem są: chleb, ryż, ziemniaki. Błonnik skład się przede wszystkim z wielocukrów, które nie mogę być strawione. Dostarcza on masy objętościowej pokarmu i usprawnia pracę jelit. Występuje w produktach zbożowych, pełnego przemiału, owocach oraz warzywach.

WITAMINY
Witaminy to złożone związki chemiczne, których niewielkie ilości są niezbędne do wielu reakcji chemicznych. Niedobór witamin w organiźmie prowadzi do chorób niedoborowych, np. niedobór witaminy C prowadzi do choroby zwanej szkorbut. Niebezpieczny byw również nadmiar witaminy.
Witaminy: A (Retiol)
E
B1 (Titamina)
K
B2 (Ryboflawina)
Kwas foliowy
B6 (Pirydoksyna)
Kwas nikotynowy (Nicyna)
B12(Cyjano-kobalamina)
D
H (Biotyna)
C (Kwas askorbinowy)