Stanisław Wokulski - pragmatyk, idealista, dekadent. Bohater bliski, czy daleki współczesnemu czytelnikowi?

Stanisław Wokulski- pragmatyk, idealista, dekadent. Bohater bliski, czy daleki współczesnemu czytelnikowi?

Stanisław Wokulski- pragmatyk, idealista, dekadent? To pytanie zadawałam sobie wielokrotnie podczas czytania "Lalki" Bolesława Prusa. Stanisław Wokulski jest jej głównym bohaterem. Jego historię autor przedstawia nam najdokładniej, najbardziej wnikliwie opisuje jego przeżycia, zachowanie, uczucia szarpiące jego duszą.

Stanisław Wokulski był kupcem, właścicielem sklepu w Warszawie, który odziedziczył po zmarłej żonie. Majątek ciągle się powiększał, potrafił ryzykować w interesach np. wybrał się na wojnę rosyjsko- turecką, gdzie zarobił ogromną, jak na owe czasy sumę, co pozwoliło mu na rozwój sklepu, podwyższenie jego standardu oraz zatrudnienie nowych pracowników. Przedsięwzięcie to ukazuje nam pragmatyzm Wokulskiego, umiejącego rozumnie kierować swoimi interesami, podchodzącego do nich z rezerwą, ale poświęcającego im wiele czasu.

Całkiem innym człowiekiem jest bohater, gdy widzimy go zakochanego do szaleństwa w pannie Izabeli Łęckiej. Wierzy w idealną miłość, pani jego serca jest dla niego uosobieniem wszelkich cnót. Z powodu wielkiej miłości stara się zdobyć jak największy majątek, by z jego pomocą zbliżyć się do ukochanej, pochodzącej z innej grupy społecznej. Nie jest jednak egoistą, człowiekiem, który zdobył swój majątek tylko dla siebie. Potrafi się nim dzielić wspomagając biedotę i sieroty. Urzeczywistnia ideały pracy u podstaw tworząc miejsca pracy dla biedaków z Powiśla, pomagając kobiecie lekkich obyczajów zdobyć wykształcenie i żyć w cnocie. Uważa to za swój obowiązek wynikający z faktu, że jest on człowiekiem, któremu się w życiu powiodło.

Największym przejawem idealisty jest jednak w Wokulskim miłość do Izabeli, miłość szalona, bezgraniczna, miłość idealna, ale według ideałów romantycznych a nie pozytywistycznych. Gdy zrozumiał, że jego uczucie nie jest odwzajemnione, a obiekt jego wzruszeń okazał się daleki od ideału, następuje w Wokulskim przemiana, pozbawiony sensu życia myśli o samobójstwie. Próba samobójstwa jednak się nie powiodła.

Jest człowiekiem zmęczonym życiem, które straciło dla niego sens. Nie myśli już ani o sklepie ani o niespełnionej miłości do Izabeli.

Nie wiemy, jak zakończyły się losy Wokulskiego, nie dowie się tego czytelnik z kart tej książki. Może jedynie przypuszczać, że Wokulski zakończył swe życie jako dekadent, albo wręcz odwrotnie znalazł nowy sens życia w poświęceniu dla nauki realizując pozytywistyczny ideał pojmowania świata przez rozum i własne doświadczenia i badania.

Trudno jednoznacznie określić, do którego z trzech kategorii można zaliczyć Wokulskiego. Wydaje mi się, że jest on połączeniem pragmatyka, idealisty, dekadenta, cechy te łączą się ze sobą i mieszają w taki sposób, że Wokulski często zaskakuje nas swoim zachowaniem. Raz reaguje pragmatycznie innym razem z uczuciowością godną bohatera romantycznego.

Stanisław Wokulski w współczesnym czytelniku wzbudza sympatię, przeżywamy jego rozterki, wzloty i upadki, ale nie jest to bohater mogący uchodzić za współczesnego. Uważamy go za niepoprawnego idealistę w miłości do Izabeli, uczuciu ogromnym, któremu nie może się on oprzeć. Rzadko w naszej epoce można spotkać uczucie tak bezgraniczne, polegające jedynie na chęci dawania i przebywania z ukochaną osobą, jednak nie zrealizowanego. Pozytywną cechą Wokulskiego jest to, że potrafił on znaleźć sobie cel w życiu, do którego dążył. We współczesnym świecie coraz częściej jedynym celem jest osiągnięcie dobrobytu, w którym panują rządy pieniądza, a jego sile niewielu potrafi się oprzeć. Wokulski miał pieniądze, ale nie uważał ich za cel nadrzędny i umiał się z nimi rozstać na rzecz szczytniejszego celu niż własne bogactwo.

Połączenie pragmatyka i idealisty zaowocowało taki cechami jak pomoc potrzebującym, poświęcenie dla nauki, moralność w interesach.

Postać ta przez swoje zróżnicowanie jest postacią bardzo ciekawą i lubianą przez dzisiejszego czytelnika znacznie bardziej niż wiele innych postaci nie wytrzymujących próby czasu.