Przedstaw argumenty przemawiające za dydaktyzmem literatury średniowiecza.(matura ustna)

Cechą literatury średniowiecznej jest zaangażowanie w kwestie religijne, świeckie, duchowe, społeczne. Utwory pisane były po to, aby służyć określonym celom: aby zbudować ład moralny, wychowywać, nauczać, potępić zło, afirmować dobro. W utworach często widnieją przykłady tych wartości oraz dydaktyzm, czyli moralizowanie. Pochwala się zjawiska postawy ludzkie oraz ludzi i skłania odbiorcę do naśladownictwa. Stąd literatura podaje gotowe wzorce tzw. parenetyczne. Literatura parenetyczna kształtowała wzorce osobowe, np. doskonałego władcy /„Kronika Polska” Gala Anonima/. Wizerunki dwóch monarchów, Bolesława Chrobrego i Krzywoustego, tworzą taki ideał: dobry, sprawiedliwy, łagodny dla poddanych, pobożny ale i mężny, nieustraszony, nieugięty wobec wrogów, honorowy. Kolejnym wzorcem był rycerz doskonały prezentujący kodeks rycerski, którego najważniejszym zrębem jest honor oraz męstwo, ufność we własną siłę, dbałość o sławę „iżby go nie pohańbiono”, wierność swoim towarzyszom, pobożność, służba ojczyźnie, panu i władcy. Utwór uczy także sztuki „dobrego umierania”, której towarzyszą miecz, róg, święci, aniołowie. Wzorowe wizerunki świętych maluje literatura hagiograficzna prezentująca żywoty świętych, czego przykładem jest „Legenda o świętym Aleksym”. Uczy ona, w jaki sposób poprzez ascezę dojść do świętości, czyli zapewnić sobie aureolę świętego po śmierci. Asceta i święty, to kolejny wzorzec osobowy. Należy więc umartwiać ciało, aby doskonalić ducha, wyrzec się bogactw, żyć w nędzy, znosić upokorzenia, wyrzec się sławy, swojego imienia, nie szukać przyjemności. Literatura średniowieczna nasycona jest praktycznymi wskazówkami, np. jak zachowywać się przy stole lub podaje odrażające przykłady spotkania ludzi żywych ze zmarłymi. Ten motyw spotykamy w „Rozmowie Mistrza Polikarpa ze śmiercią”, w której owa śmierć jest upostaciowiona. Śmierć w postaci szkieletu z kosą, zabiera wszystkich z tego świata: możnych, biednych, małych, wielkich, w myśl powiedzenia: „Memento mori”.