Program pomocy dla osoby przebywającej w instytucji dla osób uzaleznionych

PROGRAM POMOCY DLA OSOBY PRZEBYWAJĄCEJ W INSTYTUCJI DLA OSÓB UZALEZNIONYCH


Poznań 2011
Program dla osoby uzależnionej od alkoholu
I. Pierwszy kontakt
Dane osobowe
1. Imię i nazwisko: Paweł Z.
2. Data urodzenia/PESEL: 21 maja 1980 , 80052141777
3. Stan cywilny: żonaty
4. Pochodzenie społeczne: robotnicze
5. Wykształcenie: zasadnicze zawodowe
6. Zawód: wykonywany - prace dorywcze na budowie,
wyuczony – mechanik samochodowy
7. Aktywność zawodowa: prace dorywcze

Środowisko rodzinne:
1. Struktura rodziny:: żona Marta ur. 82030503522 i syn Kamil 01220305623
2. Rodzina, w której Paweł Z. mieszka: wspólnie mieszka z żoną i dzieckiem
3. Wykształcenie żony/ partnerki: Marta Z.- wykształcenie średnie
Kwalifikacje zawodowe żony/ partnerki : żona od 7 lat pracuje w sklepie spożywczym , w charakterze ekspedientki
4. Data urodzenia się rodziców : ojciec Roman Z.: 14 luty 1951; matka Jadwiga Z.: 04 września 1953,
5. Aktywność zawodowa rodziców: ojciec - niewiadome, matka - pracuje
6. Wzory antyspołecznych zachowań w rodzinie:
- problem alkoholizmu w rodzinie: ojciec często nadużywał alkoholu, nie posiadał stałej pracy, zawsze po odebraniu wypłaty nie pojawiał się w domu przez trzy/cztery dni
-matka nie nadużywa alkoholu
Paweł Z. twierdzi, "nie jestem alkoholikiem, owszem od czasu do czasu wychodzę z kolegami do baru, ale kilka piw jeszcze nikomu nie zaszkodziło". Jego żona twierdzi, ze średnio dwa/trzy razy w tygodniu, najczęściej w weekendy zdarza mu się przyjść do domu pod wpływem alkoholu.
7. Wychowawcza atmosfera w rodzinie:
a). pożycie rodziców: brak z powodu nieobecności ojca
b). stopień wpływu rodziców: brak wpływu ze strony ojca z powodu jego nieobecności, z matką ma dobre relacje. Sam o matce mówi, że "jest w porządku, ale czepia się nie swoich spraw"
c). Stosunek uczuciowy względem rodziców: pozytywny w stosunku matki, brak relacji z ojcem
d). Stosunek uczuciowy rodziców względem Pana Pawła: ojciec - nie wykazuje zainteresowania, matka - ma bardzo serdeczny stosunek do syna
8. Opieka, kontrola oraz stosowane metody wychowawcze przez rodziców, szczególnie odnosi się do jego dziecięcych lat
a). Opieka rodziców - nie zorganizowana
b). Kontrola - nadmierna kontrola ojca nad synem, brak kontroli, lub słaba kontrola ze strony matki
c). Reakcje rodziców na niewielkie przewinienia w okresie dziecięcym oraz młodzieńczym: rodzice często krzyczeli, pozbawiali przyjemności, ojciec bił.

Środowiska koleżeńskie
1). Przynależność do przestępczej grupy: brak
2). Przynależność do innej grupy: przynależność do grupy spotykającej się na osiedlu
3). Liczebność grupy: blisko dziesięć osób
4). Karalność członków grupy: połowa z członków osiedlowej grupy posiada zasądzony dozór kuratorski
5). Miejsce gdzie grupa się spotyka: na osiedlu na ławkach lub w parku, czasami w jakimś lokalu

Środowisko pracy
1). Przebieg zawodowej pracy:
Paweł Z. nie pracuje w wyuczonym zawodzie, tylko dorywczo pomaga na budowach, ostatnią pracą którą wykonuje, jest pomoc przy budowie bloku mieszkalnego
2). Więź z zakładem pracy:
Praca zupełnie nieatrakcyjna, nie dająca satysfakcji materialnej, pracodawca wykazuje zainteresowanie losem Pana Pawła. Kilka krotnie wysłał go pijanego do domu, nie zwalniając pracy ze względu na rodzinę.
3). Demoralizujące czynniki w miejscu wykonywanej pracy:
zupełny brak odpowiedzialności, kombinatorstwo, drobne kradzieże

Stan zdrowia
1). Posiadanie grupy inwalidzkiej - nie stwierdzono
2). Posiadanie renty - nie stwierdzono
3) Wypadki oraz choroby, w tym psychiczne, w rodzinie: ojciec był alkoholikiem chorującym na schizofrenię
4). Samoocena formy psychicznej: uważa się za osobę zrównoważoną psychicznie, przyznaje, że staje się nerwowy po wypiciu alkoholu czasami staje się wybuchowy i agresywny.

II. Wstępna diagnoza
Paweł Z. podczas przeprowadzania wywiadu wyglądał na osobę zdenerwowaną, często sięgał po papierosy. Jego wygląd zewnętrzny nie sugerował zaniedbania. Przerywał kiedy jego żona, odpowiadała na pytania. Wyglądała na lekko zastraszoną przez Pawła Z, ponieważ prawie natychmiast milkła. Atmosfera w mieszkaniu była napięta, nerwowa. Wykazuje w swoim zachowaniu przejawy odpowiedzialności za swoją rodzinę, ale to nie skłania go do powstrzymania się od picia. Stosunek Pawła Z. do żony nie jest obojętny, natomiast żony do męża troskliwy lecz chłodny, żona stara się tłumaczyć męża, oczekuje od niego pomocy w mieszkaniu, zaznacza przy tym, że potrzebuje od niego pomocy lecz on często odmawia.
Stosunek Pawła Z. do syna jest bardzo ciepły i troskliwy, podczas trwającej ponad godzinę rozmowy pytał kilkakrotnie gdzie i co robi Kamil.
Praca którą wykonuje ma charakter dorywczy. Od piętnastego roku życia podejmował prace dorywcze, z powodu bardzo niskich zarobków matki i sporadycznych pieniędzy od ojca.
Pieniądze, które dostaje od pracodawcy jako wypłatę, częściowo przekazuje na utrzymanie domu, zaś resztę przeznacza na własne wydatki. Twierdzi, że musi odreagować cały tydzień bardzo ciężkiej pracy fizycznej. Pieniędzmi z żoną dzieli się w sposób nie systematyczny, jeśli daje to są to kwoty nie przekraczające 400 złotych. Poprzez swój sposób bycia, wyrażania się można mieć wrażenie, że to kombinator i cwaniak.
W głowie ma głęboko utrwalony schemat prawdziwego mężczyzny, który spełnia się jako głowa domu. Wszystkie kobiety traktuje z szacunkiem, nigdy nie uderzył swojej żony.
Miejsce pracy jest dla niego zupełnie nieatrakcyjne zawodowo, jednak wydaje się dla niego atrakcyjne ze względu na towarzystwo. Pan Paweł jest wzorem dla siebie samego i nie posiada żadnych autorytetów, wzorów. Wykazuje wysoki poziom niesubordynacji.
Odseparowanie go od kolegów z osiedlowej grupy oraz znalezienie dla niego stałej pracy mogłoby stać się dla niego pierwszym krokiem ku zmianie jego zachowania, a także mogłoby zmienić w nim postawę względem drugiego człowieka.
Mogłyby stać się zachęta do uzupełniania własnej wiedzy poprzez uczestnictwo w różnego rodzaju kursach. Zachętą do zerwania z grupami koleżeńskimi, osiedlowymi, które destrukcyjnie na niego wpływają. Tylko poprzez kształcenie i zachęcanie go do zdobywania elementarnych umiejętności może spowodować w nim pożądaną zmianę.
Paweł Z. dobrowolnie chce poddać się leczeniu ze względu na rodzinę, choć cały czas twierdzi, że nie jest alkoholikiem. Wyraźnie kwalifikuje się na leczenie wg ICD10, występuje:
- silne pragnienie lub poczucie przymusu picia,
- upośledzenie zdolności kontrolowania zachowań związanych z piciem (upośledzenie zdolności powstrzymywania się od picia, trudności w zakończeniu picia, trudności w ograniczaniu ilości wypijanego alkoholu),
- zmieniona (najczęściej zwiększona) tolerancja alkoholu, potrzeba spożywania zwiększonych dawek dla osiągnięcia oczekiwanego efektu,
- koncentracja życia wokół picia kosztem zainteresowań i obowiązków,
- picie alkoholu mimo wiedzy o jego szkodliwości np. o uszkodzeniu wątroby spowodowanych piciem, stanach depresyjnych po dłuższym piciu.

III. Przeprowadzone konsultacje
- Konsultacja psychologa klinicznego
- Konsultacja lekarza psychiatry
- Diagnoza psychologiczna

IV. Kwalifikowanie do terapii
Po podsumowaniu dotychczasowych informacji i omówienie diagnozy nozologicznej i psychologicznej, została przedstawiona pacjentowi oferta terapeutyczna, a w niej określenie podstawowego celu terapii, planowania terapii (formy, zakres i czas trwania), omówienia organizacji terapii. Na koniec zawarcie kontraktu z pacjentem.

Terapia
Cykl psychoterapii będzie obejmował 120 godzin terapii grupowej i do 30 godzin terapii indywidualnej w ciągu roku. Cały cykl psychoterapii będzie trwał 2 lata. Dodatkowo terapia małżeństw 10 godzin.


a) Podstawowe cele
- zachowanie trwałej abstynencji,
- poprawa zdrowia psychicznego i fizycznego,
- nabycie umiejętności potrzebnych do rozwiązywania problemów emocjonalnych i społecznych,
- pomoc w znalezieniu i utrzymaniu stałej pracy w wyuczonym zawodzie,
- rozpoznanie swojego uzależnienia oraz akceptacja faktu bycia osobą uzależnioną,
- zmiana zachowań i nabycie umiejętności do trzeźwego życia.

Pierwsze zadanie, bezpieczne doprowadzenie alkoholika do stanu w którym uwolni się on od wpływu alkoholu.
Zależność fizyczna jest znacznego stopnia, należy umieścić alkoholika w szpitalu lub innym ośrodku odwykowym dla alkoholików. Jego stan ma być ściśle nadzorowany, ma też otrzymywać odpowiednie leki ułatwiające przejście przez zespół odstawienia. Leki te początkowo zastąpią alkohol, a następnie w ciągu wielu dni będą stopniowo odstawiane.
Odtruwanie prowadzone w trybie ambulatoryjnym w zależności od dotychczasowego przebiegu choroby alkoholowej, otrzymanie pomocy i wsparcia.

b) Terapia grupowa
- tłumaczenie co to znaczy pić nadmiernie (przeliczanie na kufle piwa, lampki wina czy kieliszki wódki),
- zachęcenie do oceny własnego modelu picia i ostrzeżenie przed zagrożeniami, jakie mogą się pojawić w związku z piciem,
- uświadomienie, że picie nadmierne lub w niewłaściwych sytuacjach, może powodować szkody zdrowotne i społeczne,
- zachęcenie również pijącego alkohol do odpowiedzi na pytanie: „Czy moje picie nie stanowi zagrożenia dla najbliższych i samego siebie?”.

c) Terapia indywidualna
Podjecie z pacjentem kwestii typowo dla niego czułych:
-nadużywanie alkoholu a praca
Nadużywanie alkoholu jest częstym źródłem obniżenia zdolności do sprawnego wykonywania pracy zawodowej, zwiększa ryzyko utraty pracy i obniża zdolność do skutecznego poszukiwania zatrudnienia. Może więc przyczyniać się do powstawania i utrwalania ubóstwa, a co za tym idzie do podlegania procesom wykluczenia społecznego.
- nadużywanie alkoholu a rodzina
Nadużywanie alkoholu prowadzące do zaburzeń zachowania może również powodować istotne i okresowe zaburzenia życia rodzinnego, podobnie jak w rodzinach osób uzależnionych
- sytuacja psychospołeczna dzieci w rodzinach alkoholowych
W części przypadków życie w chronicznym stresie, zagrożeniu i przemocy prowadzi do zaburzeń zachowania i związanych z nim naruszeń prawa i porządku publicznego, które sprzyjają procesowi wykluczenia społecznego.
- ryzyko uzależnień
Należy również podkreślić, że przy braku wsparcia i pomocy socjoterapeutycznej dzieci alkoholików tworzą grupę najwyższego ryzyka uzależnienia od alkoholu i narkotyków i wiele z nich zostaje alkoholikami

d) Terapia małżeństw( jako dodatkowa terapia 10 godzin)
Celem terapii jest pomoc w zrozumieniu uczuć, myśli i potrzeb stanowiących podłoże nieprawidłowych relacji, a także w dzieleniu się nimi. Wiąże się to z potrzebą zmiany osobowości, schematów poznawczych i emocjonalnych
Terapia krótkoterminowa, koncentrująca się na specyficznie wybranych problemach określonych w kontrakcie terapeutycznym
- uświadomienie o niewłaściwych konfliktach wewnętrznych,
- wzajemna pomoc, zakłócenia wzajemnych relacji,
- wzajemne zaspokojenie potrzeb i oczekiwań,
- oziębłość seksualna,
- perspektywa rozpadu małżeństwa .

Po zakończonej terapii osoba uzależniona, w celu kontynuowania leczenia, kierowana zostaje do dalszej psychoterapii do grupy samopomocowej Anonimowych Alkoholików.

Wywiad alkoholowy AUDIT
Część A: wywiad alkoholowy
1. Jak często pije Pan napoje zawierające alkohol?
(0) nigdy
(1) raz w miesiącu lub rzadziej
(2) dwa - cztery razy w miesiącu
(3) dwa - trzy razy w tygodniu
(4) cztery lub więcej razy w tygodniu

2. Ile porcji alkoholu wypija Pan w ciągu całego dnia ,w którym Pan pije?
(0) jedną-dwie
(1) trzy-cztery
(2) pięć-sześć
(3) siedem-dziewięć
(4) dziesięć lub więcej

3. Jak często zdarza się Panu wypić w ciągu jednego dnia sześć lub więcej porcji?
(0) jeden-dwa razy
(1) trzy-cztery razy
(2) pięć-sześć razy
(3) siedem-dziewięć razy
(4) dziesięć lub więcej razy

4. Jak często, w ciągu ostatniego roku miał Pan/i trudności w przerwaniu rozpoczętego picia?
(0) jeden-dwa razy
(1) trzy-cztery razy
(2) pięć-sześć razy
(3) siedem-dziewięć razy
(4) dziesięć lub więcej razy

5. Jak często, w ciągu ostatniego roku, zdarzało się Pani/Panu w związku z piciem alkoholu zrobić coś niewłaściwego, co naruszyło przyjęte w Pana środowisku normy postępowania?
(0) jeden-dwa razy
(1) trzy-cztery razy
(2) pięć-sześć razy
(3) siedem-dziewięć razy
(4) dziesięć lub więcej razy

6. Jak często, na przestrzeni ostatniego roku zdarzyło się Pani/Panu wypić rano alkohol dla "odzyskania formy" po wczorajszym piciu?
(0) jeden-dwa razy
(1) trzy-cztery razy
(2) pięć-sześć razy
(3) siedem-dziewięć razy
(4) dziesięć lub więcej razy

7. Jak często, na przestrzeni ostatniego roku miał Pan/i wyrzuty sumienia lub poczucie winy w związku z piciem alkoholu?
(0) jeden-dwa razy
(1) trzy-cztery razy
(2) pięć-sześć razy
(3) siedem-dziewięć razy
(4) dziesięć lub więcej razy

8. Jak często, na przestrzeni ostatniego roku miał Pan/i trudności z odtworzeniem wydarzeń, jakie miały miejsce podczas picia?
(0) jeden-dwa razy
(1) trzy-cztery razy
(2) pięć-sześć razy
(3) siedem-dziewięć razy
(4) dziesięć lub więcej razy

9. Czy kiedykolwiek doznał Pan urazu fizycznego lub spowodował/a uraz u innej osoby, a miało to związek z piciem przez Pana alkoholu?
(0) nie
(2) tak, ale nie na przestrzeni ostatniego roku
(4) tak, w ostatnim roku

10. Czy ktokolwiek z Pana bliskich, przyjaciół, znajomych, a może lekarz czy inny pracownik służby zdrowia interesował się Pana piciem lub sugerował ograniczenie picia alkoholu?
(0) nie
(2) tak, ale nie na przestrzeni ostatniego roku
(4) tak, w ostatnim roku
Suma punktów 30

Część B : badania kliniczne
Urazy fizyczne
1. Czy doznał Pan urazów głowy po 18 roku życia?
(3) tak
(0) nie

2. Czy doznał Pan jakiegokolwiek złamania kości po 18 roku życia?
(3) tak
(0) nie

Badanie fizykalne
3. Zaczerwienienie spojówek
(0) nie stwierdza się
(1) słabo nasilone
(2) średnio nasilone
(3) znacznie nasilone

4. Odbiegające od normy unaczynienie skóry
(0) nie stwierdza się
(1) słabo nasilone
(2) średnio nasilone
(3) znacznie nasilone


5. Drżenie rąk
(0) nie stwierdza się
(1) słabo nasilone
(2) średnio nasilone
(3) znacznie nasilone

6. Drżenie języka
(0) nie stwierdza się
(1) słabo nasilone
(2) średnio nasilone
(3) znacznie nasilone

7. Powiększenie wątroby
(0) nie stwierdza się
(1) słabo nasilone
(2) średnio nasilone
(3) znacznie nasilone

8. Wartości gamma-glutamylo-transferazy
(0) poniżej średniej wartości normy (< 30 JU/l)
(1) powyżej średniej wartości normy (30-50 JU/l)
(3) powyżej normy (> 50 JU/l)
Suma punktów 12