Weksle

W e k s l e

I. RODZAJE WEKSLA.

Weksel jest dokumentem wystawionym zgodnie z prawem wekslowym i stanowi wezwanie bezwarunkowe do zapłaty określonej osobie w ustalonym terminie i miejscu przez wystawcę lub osobę przez niego wskazaną określonej sumy pieniężnej.

Rozróżnia się dwa rodzaje weksli:
- weksel trasowany, zwany również ciągnionym,
- weksel własny.

Weksel trasowany jest dokumentem zawierającym sformułowanie przez wystawcę polecenie zapłaty, skierowanie do określonej osoby, z żądaniem zapłacenia innej osobie sumy wekslowej w oznaczonym czasie i miejscu.
Jeżeli osoba ta, zwana trasatem, przyjmie i podpisze weksel, wówczas przyjmuje na siebie realizację zobowiązania wymienionego na wekslu.

Weksel własny zawiera przyrzeczenie wystawcy weksla ( trasanta ) bezwarunkowego zapłacenia określonej sumy wekslowej w podanym czasie i miejscu. Wystawca weksla swoim podpisem przyjmuje na siebie
realizację zobowiązania wpisanego na wekslu.

Podstawowa różnica pomiędzy wekslem trasowanym a własnym polega na tym, ze przy wekslu własnym wystawca sam zobowiązuje się do zapłacenia sumy wekslowej, a w odniesieniu do weksla trasowanego poleca zapłacenie tej sumy osobie trzeciej.

Inaczej mówiąc w wekslu własnym wystawca weksla jest głównym dłużnikiem, natomiast przy wekslu trasowanym głównym dłużnikiem jest osoba, która ciągniony na nią weksel zaakceptowała (trasat).

II. FUNKCJE WEKSLI.

Weksel spełnia następujące funkcje:
· kredytowa - ze względu na odroczony termin płatności weksla,
· płatnicza - wręczony jest przy zakupie towarów i usług,
· gwarancyjna - odpowiedzialność wszystkich uczestników stosunku wekslowego, podpisanych na wekslu ,
· obiegowa - łatwość przenoszenia weksla przez indos,
· refinansowa - możliwość złożenia weksla do dyskonta.
Weksel trasowany musi zawierać:
1. nazwę "weksel" w samym tekście dokumentu w języku, w jakim go wystawiono,
2. polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej,
3. nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata),
4. oznaczenie terminu płatności,
5. oznaczenie miejsca płatności,
6. nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenia zapłata ma być dokonana (remitenta),
7. oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla,
8. podpis wystawcy weksla (trasanta).

Weksel własny zawiera te same elementy, co weksel trasowany z następującymi różnicami:
1. zamiast "polecenia" umieszcza się przyrzeczenie bezwarunkowego zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej,
2. nie ma oznaczenia trasata, bo przez swój podpis wystawca weksel przyjął.

III. PRZENOSZENIE PRAW Z WEKSLA.

Przenoszenie praw z weksla odbywa się poprzez indos.

Indos jest pisemnym oświadczeniem woli przeniesienia praw z weksla. Przeniesienie wymaga nie tylko indosu lecz także fizycznego przeniesienia (wręczenia) weksla. Indos przenosi prawo własności weksla na inną osobę. Dokonywany jest przez umieszczenie na odwrocie weksla odpowiedniej notatki.
Weksel można indosować na każdego. Indos musi być bezwarunkowy.

Poręczenie wekslowe oznacza, ze osoba poręczająca zobowiązuje się wobec wierzycieli wekslowych wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Poręczenie może dotyczyć całej sumy wekslowej lub tylko jego części. Poręczenia umieszcza się na wekslu.

Weksle obce otrzymane od kontrahentów jako zapłata za wykonane dostawy, ujmuje się w wartości nominalnej, tj. w wysokości sumy wekslowej. Należy podkreślić, ze należność z tytułu weksla musi być wyraźnie określona w momencie jego wystawienia. Głównym dłużnikiem jest wystawca weksla.

Remitent, lub w przypadku indosowania posiadacz weksla, powinien otrzymać w terminie jego wymagalności określoną sumę wekslową od akceptanta (w przypadku weksla trasowanego ) lub wystawcy (w przypadku weksla własnego).

IV. PROTEST WEKSLA I PRAWO REGRESU.
Nie wykupiony w terminie weksel obcy podlega protestowi i może być egzekwowany w trybie uproszczonym bez procesu sądowego. Pociąga to za sobą potrzebę ewidencji, głównie analitycznej, do ustalenia stanu weksli obcych oprotestowanych. Opłacone koszty protestu obciążają straty nadzwyczajne. Obce, przedawnione lub nieściągalne kwoty wynikające z weksli, podlegają odpisaniu również w ciężar strat nadzwyczajnych.
Na podstawie notarialnego stwierdzenia niewykonania zobowiązania wynikającego z weksla, wierzycielowi przysługuje prawo regresu, czyli dochodzenia pretensji wobec swych poprzedników wekslowych (wystawcy, akceptanta i wszystkich indosantów) w drodze tzw. zwrotnego poszukiwania.

Posiadacz weksla, po sporządzeniu przez notariusza protestu, powinien dokonać tzw. notyfikacji wekslowej, czyli zawiadomić o proteście ostatniego indosanta, od którego bezpośrednio otrzymał weksel oraz wystawcę. Z kolei ostatni indosant powinien powiadomić o tym przedostatniego indosanta itd. Dłużnik wykupujący weksel po dokonaniu protestu, zobowiązany jest zapłacić kwotę wekslową, koszty protestu oraz odsetki za zwłokę.