Wskaż w znanych Ci utworach motyw powstania styczniowego

Motyw powstania styczniowego widnieje na kartach „Nad Niemnem” e. Orzeszkowej, która napisała powieść z okazji zbliżającej się, 25 rocznicy wybuchu powstania. Ze względu na cenzurę słowo „powstanie” zastępuje słowem „mogiła”, w której spoczywa 40 poległych powstańców – bohaterów zaścianka i dworu. Wśród nich są prochy Jerzego Bohatyrowicza i Andrzeja Korczyńskiego. Mogiła jest osią ideową utworu, wokół niej toczą się losy bohaterów. Według stosunku do Mogiły określa się wartość człowieka. Ci, którzy pamiętają o niej – są bohaterami pozytywnymi np. mieszkańcy zaścianka, lub Benedykt Korczyński. Bohaterowie, którzy nie chcą o niej pamiętać sąś negatywni, np. Zygmunt Korczyński.

W treści „Lalki” B. Prusa także odnajdujemy wątek powstania. S. Wokulski był powstańcem, za udział w walkach 1863r. został zesłany na Syberię do Irkucka. Zrezygnował z ambicji i ideałów związanych ze szkołą, z nauką, aby spełnić patriotyczny obowiązek. Po powrocie z Syberii powie z goryczą „Oszukano mnie”, gdyż pozytywistyczna Warszawa widziała w nim nie bohatera, tylko albo kupca, albo naukowca.

S. Żeromski – opowiadanie „Rozdziobią nas kruki, wrony...”. Zaprezentował w nim autor niejakiego Winrycha, powstańca, wiozącego broń dla ostatniego powstańczego oddziału. Bohater ów został brutalnie zamordowany przez oddziały Moskali. Nad ciałem powstańca pastwią się kruki, wrony oraz polski chłop, który niczym szakal odziera go z odzienia i chowa wraz z koniem do dołu po kartoflach. Ów bohater Winrych odarty jest z romantycznego heroizmu, jest zwyczajnym człowiekiem, bez upiększeń. Wzrusza on miarą swojej poniewierki. Boli nas taka scena, w której Polak ograbia i bezcześci swojego rodaka. Należy pamiętać, że chłopi do powstania nie przystąpili, co wykorzystał car, uwłaszczając chłopów tzw. ukazem w 1864r. Wolność chłop polski otrzymał z rąk zaborcy rosyjskiego.

Czego symbolem są kruki, wrony – kolejny problem opowiadania. Oto są one oznakami ignorancji Polaków, tych którzy wyrażali zgodę na niewolę, byli wrogami powstania, odczuwali oni „interesy własnego dzioba i żołądka”.

Wątki powstania styczniowego odnajdujemy w treści „Chłopów” S. Reymonta. Kuba – parobek Borynów walczył w powstaniu, uratował życie panu Jackowi – dziedzicowi.