Charakterystyka postaw Tartuffe'a i Elmiry - bohaterów "Świętoszka".

Scharakteryzuj postawę Tartuffe'a i Elmiry, zwracając uwagę na cel i sposób ich postępowania. Zanalizuj przytoczone fragmenty Świętoszka Moliera, dotyczące opinii o Tartuffie, motywów zachowania Elmiry. Odczytaj je w kontekście całego utworu.

„Świętoszek” to typowe dzieło barokowe, komedia napisana przez Moliera. Autor był komediopisarzem, aktorem a także dyrektorem teatru, co dawało mu duże możliwości oraz wiedzę, jaka była wymagana do stworzenia dzieła typu „Świętoszek”. Komedia ta, jest naprawdę krytyką dla naszego zachowania, naiwności, oraz ludzkiej próżności, dzięki czemu jest dziełem ponadczasowym, zawsze aktualnym. Autor ośmiesza tą dwulicowość oraz udawanie. W komedii występuje wielu bohaterów, jednak do głównych należy Tartuffe, czyli tytułowy Świętoszek oraz Elmira, żony Orgona. To właśnie te osoby postaram się scharakteryzować.

Tartuffe jest osobą bardzo tajemniczą i jednocześnie ciekawą. Nie poznajemy go od początku dzieła, możemy jedynie domyślać się kim jest. Orgon poznaje go jako człowieka bardzo religijnego, oddanego wierze. Jest to zachowanie nieco podejrzane, ponieważ pobożność nieznajomego jest przesadna. Mimo tego Orgon jest tak bardzo zafascynowany Świętoszkiem, że nawet nie przychodzi mu na myśl, że może on okazać się oszustem. W tym momencie z łatwością dostrzegamy inteligencję Tortuffe’a, jego spryt a także chciwość będąca przyczyną tych działań. Niewątpliwie jest osobą bardzo podstępną, wykorzystuje naiwność innych do osiągnięcia swojego sukcesu i robi to bardzo dobrze. Wynikiem tych działań jest możliwość zamieszkania w domu Orgona, którą oczywiście wykorzystał. Pomimo tego ambicje gościa nie opadają i postanawia teraz zdobyć majątek gospodarza oraz stać się właścicielem posesji. Dowodzi to jego zachłanności oraz chytrości. W tym celu postanawia poślubić córkę głowy rodziny, jednak zakładając na siebie maskę osoby bardzo pobożnej, działającej pod pozorem charytatywnej pomocy w dbaniu o honor rodziny zdobywa zaufanie gospodarza, zaczyna manipulować Orgonem („teraz, odkąd Trtuffe’em swym przejął się cały, Od tego czasu chodzi niby ogłupiały: nazywa go swym bratem, miłuje go bardziej niż własną matkę, przy nim żoną, dziećmi gardzi”).

Zauroczony mąż Elmiry po pewnym czasie wyjawia przybyszowi swoje najgłębsze tajemnice oraz przepisuje mu posesję na własność. Jest to ruch bardzo zły, dzięki któremu Świętoszek osiąga swój sukces, skłócił rodzinę która próbowała ostrzegać Orgona który nieświadomie stał się kukiełką oraz zdobył dobra materialne.

Zupełnie inną osobą jest Elmira – żona Orgona. Możemy śmiało powiedzieć, że tylko dzięki jej postawie prometejskiej, fałszywe i obłudne działanie Świętoszka zostało ujawnione. Jako jedna z nielicznych osób Elmira zachowała stoicki spokój, traktując całą sytuację z pobytem nieznajomego gościa z odpowiednim dystansem. Mimo, iż podstępne działanie Tartuffe’a zostało wpierw odkryte przez pokojówkę, to jednak sprytne działanie Elmiry pozwoliło je ujawnić. Bohaterka, będąc wierną oraz kochającą żoną i matką pokazuje swój spryt. Dostrzega, iż podoba się przybyszowi i wykorzystuje swoją nieprzeciętną urodę, uwodząc Świętoszka. Aby uratować rodzinę przed spiskiem musi wpierw przekonać własnego męża, który w obecnej chwili bardziej ufa przygarniętemu „przyjacielowi” aniżeli własnej rodzinie. W tym celu powiadamia męża, aby ukrył się pod stołem a sama stosuje postęp udając osobę zainteresowaną Tortuffem („chcę udać miłość, co go przywiedzie do zguby, przerwę grę, skoro już się pobitym okażesz, i tylko tak daleko zajdę, jak sam każesz”). Dzięki temu Świętoszek zostaje zdemaskowany. To nie jest jeszcze końcowe rozstrzygnięcie, ponieważ nadal jest on posiadaczem posesji jednak działanie Elmiry zakończone jest sukcesem. Przekonała męża o fałszywym działaniu Tartuffe’a.

Podsumowując zauważamy, że każdy z wyżej wymienionych bohaterów prowadzi grę. Różnica jest jedynie taka, że gra Świętoszka ma zły kontekst w stosunku to innych mieszkańców, zaś Elmira próbuje uratować sytuację. Obydwie postacie osiągają swój cel, jednak jak wymaga komedia, zło zostaje ostatecznie pokonane.


Mam nadzieję, że przyda się