Teoria Carla Gustawa Junga

Analityczna teoria Carla Gustawa Junga psychiatry szwajcarskiego, uznawanego za czołowego przedstawiciela myśli psychologicznej XX wieku, zajmującego się badaniem rozległych i głęboko ukrytych procesów zachodzących z osobowości człowieka. Wg Junga źródłem osobowości są doświadczenia całego gatunku ludzkiego, a „życie jednostki określają zarówno cele, jak i przyczyny”
I Struktura osobowości
- na całości osobowości lub psychiki wg Junga składają się liczne, lecz współdziałające ze sobą struktury. Podstawowe struktury to:
a) ego- świadoma psychika składająca się z uświadomionych spostrzeżeń, wspomnień, myśli i uczuć. Jednostka traktuje je jako centrum własnej świadomości.
b) nieświadomość osobowa i jej kompleksy składają się z tych doświadczeń jednostki, które były początkowo świadome, lecz zostały zapomniane lub zlekceważone, albo były zbyt słabe aby wywrzeć świadome wrażenie.
Kompleksy- to ustrukturalizowana konstelacja uczuć, myśli, spostrzeżeń i wspomnień istniejącą w nieświadomości osobowej np. kompleks matki (matka wywiera tak wielki wpływ na dziecko, że myślą one i robią tak jak robi i myśli matka)
c) nieświadomość zbiorowa i jej archetypy
- jest psychicznym produktem ewolucyjnego rozwoju człowieka, powstałym pod wpływem powtarzających pod wpływem powtarzających się przez wiele pokoleń doświadczeń. Nieświadomość zbiorowa w dłużej mierze kształtuje nasze doświadczenie jednak nie determinuje go całkowicie.
Archetypy- czyli uniwersalne formy pojęciowe zawierające spory ładunek emocjonalny. Ich źródłem są utrwalone w psychice zapisy powtarzających się przez wiele pokoleń doświadczeń.
Do archetypów należą:
- persona- jest maską, jaką przyjmuje jednostka w odpowiedzi na konieczność dostosowania się do obyczajów i tradycji społecznych i w odpowiedzi na wymogi stawiane jednostce przez jej własne potrzeby archetypowe
- anima- archetyp kobiety u mężczyzny
- animus- archetyp męski u kobiety
Mężczyzna pojmuje naturę kobiety dzięki swej animie, kobieta zaś zdolna jest rozumieć naturę męską dzięki animusowi
- cień- uosobienie zwierzęcej strony natury ludzkiej, odpowiedzialny także za pojawianie się w naszej świadomości i w zachowaniu nieprzyjemnych i społecznie nie akceptowanych myśli, uczuć i działań.
d) jaźni- centrum osobowości, wokół którego koncentrują się inne systemy. Jaźni scala te systemy i zapewnia osobowość jedność, równowagę i stabilność. Motywuje ludzkie zachowanie i sprawia, iż jednostka dąży do osiągnięcia pełni i jedności, szukając jej najczęściej w religii.
e) postawa ekstrawertywna- ukierunkuje aktywność jednostki na obiektywny świat zewnętrzny.
podstawa introwertywna zaś na subiektywny świat wewnętrzny
f) Funkcje psychologiczne
- myślenie- ma charakter pojęciowy i intelektualny pomaga człowiekowi w zrozumieniu świata i siebie samego
- uczucie- nadaje rzeczą wartość pozytywną lub negatywną dla podmiotu, dostarcza subiektywny odczuć przyjemności bólu, złości, strachu, smutku radości i miłości
- doznanie- jest percepcją rzeczywistości. Dzięki niemu odbierane są konkretne fakty i tworzy się reprezentacja świata
- instrukcja- percepcja za pośrednictwem procesów nieświadomych, obejmująca treści podprogowe. Osoba kierująca się intuicją wykracza poza fakty, uczucia i pojęcia.
Różne systemy, postawy i funkcje, które składają się na całą osobowość oddziaływują na siebie. Jeden system może kompensować słabość innego systemu, może przeciwstawiać się innemu systemowi lub też dwa lub więcej systemowi może się połączyć tworząc syntezę.