Obrazy i funkcje śmierci w kulturze i literaturze wieków średnich.

Średniowiecze miało dość abstrakcyjne wyobrażenie śmierci. Istniał ona głównie jako ostatni etap życia wzorcowych bohaterów i sama w sobie nie budziła lęku. Z czasem jednak Kościół zauważył, że strach jest doskonałym środkiem wychowawczym, a obawa przed śmiercią może zagwarantować całkowite posłuszeństwo wiernych. Dlatego też od początku XIV wieku daję się zaobserwować wzmożone zainteresowanie utworami mówiącymi o śmierci w sposób bardziej dosłowny.

W anonimowym tekście -taniec śmierci, śmierć zostaje ukazana jako trup kobiety, która jest w stanie rozkładu a w ręku trzyma kosę i tak będzie ukazywana do XV wieku aż ten wizerunek zastąpi znany nam szkielet, który jest zdecydowanie estetyczniejzą wersją. W Dialogu Mistrza Polikarpa ze śmiercią, śmierć ukazuje się człowiekowi, aby przedstawić mu swą porażającą siłę. Śmierć nikogo nie może oszczędzić. Mistrz Polikarp, który spotyka ją i gawędzi z nią. Jest wobec niej jak błazen, żałosny i bezradny. Dialog ten mówi o niemocy ludzkiej i o groźnym Bogu, a myśl o fizycznym kresie człowieka przesłania tu chrześcijańską prawdę o śmierci jako przejściu do życia wiecznego. Mamy tu do czynienia z personifikacją śmierci. Jej główna cecha to okrutność. Dotrze do każdego bez wyjątku, sprawiedliwa i nieunikniona. Posiada nieograniczoną moc. Nęka ludzkość za grzechy pierwszych ludzi, Adama i Ewy, występuje także w roli sędziego, pewnej wyroczni moralnej. Wytyka ludzkie wady i ocenia. Potrafi być też złośliwa, zarozumiała i lubiąca się kłócić. Tylko dobry człowiek nie powinien bać się śmierci w prawdzie umrze tak jak inni, ale przynajmniej nie spotka go żadna kara tylko radość.

Ważną rolę odgrywa scena śmierci Rolanda. Zarówno w „Pieśni o Rolandzie” jak i w „Legendzie o św. Aleksym” przedstawiona jest idealizacja śmierci bohaterów. Raniony rycerz znajduje odpowiednie miejsce na wzgórzu. Tam pod pięknym drzewem, na zielonej trawie będzie konał. Ma jeszcze siłę aby bić się w pierś, w ostatnich minutach życia wyciąga rękawicę ku niebu, by oddać ją Bogu, obraca twarz ku Hiszpanii, lecz czule wspomina ojczyznę. Umarł a jego duszę zabrali aniołowie. Oczywiście cała ta scena nie jest przypadkowa. Wzgórze przypomina Golgotę, rękawica oddana Bogu, uznanie jego zwierzchnictwa, zaś sam Roland może kojarzyć się z Chrystusem. Scena śmierci szlachetnego rycerza przepełniona jest znakami religijnymi. Panuje atmosfera podniosła i pełna patosu a Roland odgrywa rolę męczennika.
Legenda o św. Aleksym, który porzucił swe dotychczasowe życie, by oddać się ascezie i przez resztę swojego życia znosić okrutne męki. Umierając pozostawia list wyjaśniający kim jest. Przy jego śmierci dzieją się liczne cuda, dzwony same dzwonią itp.

Literatura średniowiecza dawała wskazówki dotyczące właściwego przygotowania się do śmierci, należy więc: mieć świadomość ze swoich przewinień i oczywiście żałować ich, nieodzownym elementem jest spowiedź, potem już tylko wystarczy oddać długi, rozdzielić swój majątek( jeśli się go ma) oraz porosić Boga o łagodną śmierci i spokojnie czekać na skonanie, bowiem wszystkich czeka ten sam los, nieodwracalny koniec. Wszystko co żyje musi kiedyś umrzeć.