Sentymentalizm - charakterystyczne gatunki

SENTYMENTALIZM
---> sentiment – uczucie
- empiryzm
- myśli filozoficzne
- człowiek poznający świat oraz problemy stosunków międzyludzkich
- refleksje jako źródło doświadczenia i poznawania świata
- zdolność odczuwania
- rozterki wewnętrzne człowieka
- indywidualizm
- nastawienie demokratyczne
- mieszczaństwo i prowincjonalna szlachta
- przeżycia wewnętrzne
- talent i geniusz
- cnota
- honor
- spokój, łagodność, swojskość, sielskość
- kostium pasterki – wierny pies, flet, strumień, wieniec, drzewa
- pamiątki
- gesty, lanie łez, westchnienia
- subiektywizm
- tęsknota, żal, smutek, melancholia, kontemplacja, wspomnienia
- pejzaże
- nieszczęśliwa miłość – napięcia emocjonalne
- dziecko jako uosobienie niewinności, wdzięku
- naturalność
- wieś- umiłowanie pracy, byt wieśniaczy
- motyw Arkadii
- poetyka – immanentna, postulowana
- odrzucenie sztywnych reguł
- prostota – odrzucenie motywów mitologicznych
- motywy religijne, osobiste, tajemnicze, rodzinne
- funkcja moralizatorsko-dydaktyczna
- osoby niższych sfer jako postaci pozytywne
- psychologiczne analizy
- bohater idealny – czuły, cnotliwy, prosty, łagodny, umiarkowany, harmonia wewnętrzna, powiązany z przyrodą
- liryka sentymentalna, intymności
- język mówiony, potoczny
- śpiewność – związek poezji z muzyką
- rytmika
- zakamuflowana krytyka aktualnej kultury
- twórczość rozwijała się głównie na prowincji
- pieśni ludowe – folklor
- tematy - opozycje:
1) miasto skażone cywilizacją – wieś spokojna:
* sielankowy mit arkadyjski
* werystyczny obraz idealnego środowiska
2) sielskie dzieciństwo – dojrzałość i klęska człowieka
3) wyidealizowana przeszłość – zła, skażona teraźniejszość
4) skażona cywilizacja – jednostka ludzka i jej wewnętrzne doznania:
* wyobcowanie jednostki w świecie pozorów
* pozory w stosunkach międzyludzkich (krytyka dworu, obłudy)
* życie wewnętrzne człowieka
* przyroda jako współuczestnik życia ludzkiego
* przeżycia religijne
* sfera spraw publicznych i patriotycznej liryki


Gatunki:
- liryka sentymentalna
- dramat z tezą
- pieśń
- sielanka
- elegia
- oda
- duma