"Oda do młodości" A. Mickiewicza - analiza i interpretacja

Utwór Adama Mickiewicza „Oda do młodości” jest liryką zwrotu do adresata (występują liczne apostrofy, np.: „Młodości!”, „młodzi przyjaciele”), a także liryką apelu, ze względu na występujące rozkazy:

„Zestrzelmy myśli w jedno ognisko”.

Wiersz to manifest pokoleniowy, zapowiedź nadchodzących zmian, jakie chcą przeprowadzić młodzi ludzie oraz ich krytycyzm wobec starego pokolenia. Podmiot liryczny wypowiada się zarówno w imieniu swoim jak i innych, kreuje się na przywódcę, wzywa wszystkich do zjednoczenia:

„Razem, młodzi przyjaciele!...”

Mickiewicz rozpoczyna od ukazania wad starego pokolenia. Klasyków, którzy byli racjonalistami kierującymi się w swoim życiu głównie rozumem porównuje do „płaza w skorupie”. Jest to symbol poprzedniego pokolenia, a skorupa oznacza wyalienowanie i zamknięcie na nowe rzeczy i idee:

„Nie lgnie do niego fala ani on do fali”

Natomiast fala symbolizuje nowy świat, który zostanie zreformowany przez młodych. Autor w ten sposób chce pokazać, że przestarzałe poglądy klasyków nie pasują już do ówczesnego im otoczenia. Z kolei nowe pokolenie Mickiewicz porównuje do orła:

„Młodości! orla twych lotów potęga”

Orzeł od zawsze był symbolem władzy, potęgi i majestatu i także do tych wartości odnosi się poeta. Mickiewicz pokazuje wyższość młodych nad starszymi, pojawia się również motyw lotu, który nawiązuje do mitu ikaryjskiego. Młodzi – współcześni buntownicy podobnie jak Ikar poznają inne drogi, a także są marzycielami, którzy pragną zbudować nowy świat.

Poeta kolejny raz odrzuca poglądy racjonalistów:

„Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;/ Łam, czego rozum nie złamie”

Uważa, że oczy nie wystarczą, aby poznać świat i człowieka. Należy patrzeć duszą, ponieważ uczucia oraz intuicja są ważniejsze od rozumu. Zjednoczeni młodzi ludzie zmienią świat:

„Jednością silni, rozumni szałem”

Mickiewicz używa oksymoronu, po raz kolejny widoczna jest wyższość emocji i uczuć nad rozumem. Nowe pokolenie nie pogodzi się z tym, co było, za wszelką cenę pragnie wszystko zmienić. Poeta zachęca także do pozostawienia po sobie na ziemi śladu, nawet jeżeli pociągnie to za sobą pewne konsekwencje:

„Dał innym szczebel do sławy grodu”

Mickiewicz kończy utwór zapowiedzią nowego świata:

„Witaj jutrzenko swobody,/ Zbawienia za tobą słońce!”.

Język utworu jest bardzo podniosły, ma charakter patetyczny, jednocześnie silnie nacechowany emocjonalnie, występuje w nim wiele wykrzyknień.