"Palinodia" Krasickiego krytyką

Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki w „Palinodii”? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów utworu skonfrontuj z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety.

Ignacy Krasicki - duchowny, uzdolniony literacko autor doby oświecenie klasycystycznego w Polsce. Jego zainteresowania dotyczyły przyszłości Rzeczpospolitej, pragnął jej zdrowej i silnej. Swoje zdanie dot. ówczesnego społeczeństwa przekazywał nie tylko podczas obrad w Sejmie Wielkim, ale przede wszystkich upodobał sobie szczególny sposób wypowiedzi w postaci satyr, baje, utworów patriotycznych.

Poruszał w nich takie tematy, jak ludzka natura, kodeks moralny, dobro Polski. Satyry Krasickiego w sposób trafny ukazywały postępującą demoralizację grup społecznych, zarówno elit rządzących, głowy państwa, jak i warstw niższych. Poddawał surowej ocenie przywary polskiego społeczeństwa.

Po wydaniu serii satyr ukazujących krytykę postaw obywateli, postanowił zmienić formę wypowiedzi i tak powstał utwór pt "Palinodia". W bardzo sprytny sposób zawarł krytyczne zdanie o społeczeństwie w utworze, który z założenia teorii literatury, ma odwoływać wcześniejsze zarzuty. Krasicki więc w odmienny, wręcz w niecodzienny sposób potraktował przywary Polaków bawiąc się słowami, wycofał się pozornie z wcześniej postawionych im zarzutów i osądów.

Analizując ten utwór, doszukać się można metafor, które zwiększyły moc oskarżeń. W "Palinodii" zwraca uwagę na modele zachować, przede wszystkim na: pijaństwo, rozwiązłość, brak patriotyzmu i troski o kraj. Krasicki oceniając i wychwalając np.: Piotra, znakomicie operuje komizmem językowym, stwarzając wrażenie złudnej powagi.

Afirmuje trud Pawła w dochodzeniu do wprost mistrzowskiego oszukiwania bliźnich. Kolejnymi wychwalanymi przez niego ofiarami stają się kobiety. Mówi, że cnota honor do dawne, dziś niemodne cechy. Wytyka kobietom ich próżności brak godności osobistej. Krasicki swoją uwagę skupia również na pijaństwie ( tak popularnym wśród elit szlacheckich ). Pochwalając stan upojenia alkoholowego ukazuje, jak ówcześni uciekają od problemów i trudności dnia codziennego. Jak łatwo zapominają o powinnościach topiąc żale w alkoholu. Nie omija także głowy państwa polskiego - króla, któremu wytyka tzw. "ciche przyzwolenie" na takie zachowanie społeczeństwa. W utworze "Palinodia" piętnuje również niegospodarność, zapatrzenie na kulturę zachodnią, porusza tym samym sprawę przewrotnej szlachty, która traci w sposób rozrzutny zgromadzone dobra przodków nie szanując i nie doceniając ich.

W końcowym fragmencie utworu Krasicki ukazuje dysproporcje społeczne, wykorzystywanie chłopów, przewrotnie wychwalając wspaniałomyślność grup rządzących.
Podsumowuje swoją ocenę wypowiedzią, że postawione zarzuty może odwołać, ale nie wie, jak polską szlachtę ocenią przyszłe pokolenia.

Utwór ten nawiązuje w swojej tematyce do innych utworów tego poety. Krasicki bowiem często poruszał kwestię pijaństwa, marnotractwa ( "Pijaństwo" ), demoralizacji społeczeństwa, nieposzanowania przodków, braku troski o kraj, odchodzenia od religii ( "Świat zepsuty" ), marnotrawienia majątków ( "Żona modna" ), ograniczenia światopoglądowego, nienawiści, zazdrości, źle rozumianej szlacheckiej równości ( "Do króla" ). Należy również zwrócić uwagę na podobną budowę satyr "Palinodia" i "Do króla". W obydwu utworach wady ukazane są w sposób absurdalny, warstwa sensów dosłownych kontrastuje z warstwą sensów metaforycznych.

Podsumowując, mogę powiedzieć, że Ignacy Krasicki wykorzystał zasadę uczyć - bawiąc. Zastosował satyrę do wyrażenia dezaprobaty dla przywar polskiego społeczeństwa, ukazując ją w krzywym zwierciadle, tj. odpierając zarzuty wobec niej argumentami, które w konsekwencji miały na celu podtrzymania oskarżeń.