Karykatury polityczne

1) Dwaj dusiciele
Karykatura przedstawia dwa węże dusiciele. Jeden ma cętki wyglądające jak sierp i młot, a na jego brzuchu są wypisane nazwy państw: Łotwa, Litwa, Estonia, Polska. Przedstawia on Józefa Stalina. Drugi jest zdobiony swastykami oraz nazwami krajów: Austria, Czechosłowacja, Polska. Jest on ukazaniem postaci Adolfa Hitlera. Pod obrazkiem znajduje się podpis, który głosi „Dwaj dusiciele. Stalin zwraca się do Hitlera mówiąc: Nie wiem jak Ci pomóc Adolfie, ale rozumiem Twój punkt widzenia!”
Ilustracja ta odnosi się do wydarzeń z lat 1938 – 1940, kiedy Związek Radziecki przestał zdobywać nowe tereny, a III Rzesza wciąż prowadzi ekspansję. Możemy określić te daty na podstawie faktów historycznych, które mówią, że Austria została włączona do Rzeszy w 1938r., a Czechy i Polska w 1939r..
Karykatura ta pokazuje, iż w rzeczywistości III Rzesza i ZSRR nie różnią się od siebie. Oba państwa stosują podobną politykę oraz mają te same nadrzędne cele. Jednak nie nawiązują ścisłej współpracy.

2) Cztery lata wojny. Rys. WAS (A. Will). „Demokrata” 1 IX 1943
Karykatura ta składa się z czterech ilustracji. Na pierwszej, podpisanej „1939 - 40”, postać, którą możemy utożsamiać z Adolfem Hitlerem, przez jej strój oraz charakterystyczny zarost, siedzi na stołku trzymając na kolanach potworka uosabiającego wojnę. Z daleko zbliża się druga osoba, prezentująca Benito Mussoliniego. Drugi rysunek reprezentujący rok 1941 Wojna jest większa od reszty postaci, lecz ciągle jest pod ich wpływem. Siedzi przytulona do Adolfa Hitlera i jest głaska po głowie przez Benito Mussoliniego. Na następnym obrazku, „1942”, role się odwracają. Wojna siada na krześle i sadza na swoich kolanach swych opiekunów. Ostatnia ilustracja, przedstawiająca 1943 rok, ukazuje zupełnie inny obraz. Na drugim planie znajduje się siedzący i ranny Benito Mussolini, a na pierwszym planie wojna przekłada Adolfa Hitlera przez kolano i ślini się, jak gdyby miała go pożreć.
Praca ta odwołuje się bezpośrednio do lat, które są kolejnymi podpisami pod rysunkami. W 1939 Adolf Hitler zaczyna walczyć z Europą zachodnią, Anglia i Francja wypowiadają wojnę III Rzeszy, a w 1940 Włochy oficjalnie dołączają do sporu. Rok 1941 jest ważny, gdyż w tym czasie III Rzesza i Włochy bezpośrednio wspierają się podczas walki z innymi państwami. 1942 jest to rok, w którym sojusz Niemców i Włochów ponosi klęskę w bitwie z Anglikami w Afryce. Zaś rok 1943 jest pasmem klęsk. Dochodzi do obalenia Benito Mussoliniego oraz do kapitulacji niemieckiej armii okrążonej pod Stalingradem, a także bombardowania III Rzeszy.
Karykatura ta ukazuje zgubne skutki tworzenia zła. Autor przedstawia, iż wojna, którą Adolf Hitler stworzył obróciła się przeciwko niemu.
3) Komunikat na opak
Jest to karykatura, którą możemy właściwie odczytać jedynie poprzez jej obracanie. Ukazuje ona walczącego Józefa Stalina z Adolfem Hitlerem. Z jednej strony przedstawia „komunikat z Berlina” według którego jest to Adolf Hitler duszący Józefa Stalina, lecz po odwróceniu widzimy, że „według komunikatu z Moskwy” to Józef Stalin atakuje Adolfa Hitlera.
Karykatura odnosi się do roku 1941, w którym to III Rzesza zaatakowała ZSRR.
Ilustracja przedstawia jak wyglądała propaganda. Wyśmiewa ona brak rzetelności w przekazywaniu informacji oraz, iż najważniejsza nie jest prawda, lecz odpowiednia interpretacja faktów.

4) Przejawy życia w G.G. Rys WAS (A. Will). „Demokrata” 15 I 1944

Karykatura ta ukazuje sześć aspektów życia, lecz ukazuje je przez pryzmat działań Niemców w Polsce. Architektura jest ukazana jako ruin miasta. Kultura rolna została przedstawiona jako paląca się wieś, którą otaczają groby, a przed domami leżą zwłoki rolników. Wszystkiemu przygląda się niemiecki żołnierz, który ciągnie za sobą świnkę. Przemysł przedstawia bimbrownię. Konserwacja zabytków zaś ukazuje rusztowania ustawione by zburzyć stare pomniki. Turystyka pokazuje pociągi do Hamburga, które wiozą przestraszonych ludzi na przymusową pracę do Niemiec. Jako sport zilustrowano przesiedlenia.

Rysunek ten odnosi się do lat 1939 – 1944 podczas, których Polska była pod okupacją III Rzeszy. W 1939 doszło do pierwszych wysiedleń oraz wywózek na przymusową pracę, ustalono obowiązek pracy od 14 roku życia.

Podpisy pod ilustracjami ironicznie ukazują polską rzeczywistość w latach okupacji. Karykatura krytykuje politykę III Rzeszy, która niszczyła świat Polaków, znęcała się nad nimi i była nastawiona na wyzysk.


5) Wielka Trójka
Ilustracja ta przedstawia ogromne szczypce w kształcie liczby 3. Na jednym z ramion znajdują się flagi Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, a na drugim rosyjska gwiazda. Od zakleszczenia uciekają kolejno Adolf Hitler, Joseph Goebbels i Herman Göring.
Karykatura ta odnosi się do działania Józefa Stalina, Winstona Churchilla oraz Franklina Delano Roosevelta, którzy byli nazywani Wielką Trójką. Umiejscawia się ona w 1945r., kiedy odbyła się konferencje krymska zwana jałtańska, która miała na celu planowanie pokonanie państw Osi oraz kształt przyszłego porządku światowego. Ukazuje powstanie frontu wschodniego i zachodniego.
Autor tej pracy ukazuje, iż Wielka Trójka była sojuszem, który przerażał III Rzeszę i jako jedyny był w stanie się jej przeciwstawić. Pokazuje siłę zjednoczonej Rosji, Anglii oraz Stanów Zjednoczonych oraz nieuchronną klęskę Adolfa Hitlera.

6) Archipelag Marshalla

Karykatura przedstawia generała Georga Marshalla, który stoi na Europie przedstawionej jako archipelag, każde państwo jest jedną wyspą. Generał trzyma róg obfitości, z którego pieniądze trafiają do krajów Europy zachodniej.
Ilustracja ta odwołuje się do roku 1947, gdy na Uniwersytecie Harvarda George Marshall wygłosił przemówienie prezentujące Plan Marshalla: „Stany Zjednoczone powinny zrobić wszystko, co jest w ich mocy, by pomóc w powrocie do zdrowia gospodarczego na świecie, bez którego nie może być politycznej równowagi i pokoju”. Plan ten został zrealizowany w latach 1948 -1951. Pod naciskiem ZSRR uznającego plan za „imperialistyczny spisek” państwa podległe Rosji odmówiły udziału w tym programie.
Rysunek ten ironicznie ukazuje hojność Ameryki oraz wyśmiewa zachłanność Stanów Zjednoczonych, które chciały uzależnić od siebie Europę i uczynić ją swoim „archipelagiem”.


7) Czerwiec 1989
Ilustracja przedstawia sytuację w Rosji oraz w Chinach w 1989r.. Na pierwszym planie Michaił Gorbaczow strąca z siebie ludzi przedstawiających różne małe państwa, Estonię, Gruzję, Abchazję, komentując „Mrówki po mnie łażą!”. Będący na drugim planie Deng Xiaoping odpowiada mu „A po mnie nie!” i pryska obchodzących go ludzi środkiem na insekty,
Rysunek ten odnosi się bezpośrednio do wydarzeń w ZSRR oraz Chinach w roku 1989. 4 VI 1989r., po wizycie Michaiła Gorbaczowa w Pekinie, doszło do brutalnego sprzeciwu władz na bunt studentów pragnących reform w Chinach
Karykatura ukazuje kraje, które niegdyś żyły w sojuszu i prowadził podobną politykę wewnętrzną. Jednak Michaił Gorbaczow wprowadził zmiany w swoim działaniu. Wprowadził m.in. złagodzenie cenzury oraz ograniczenie liberalizacji w gospodarce i polityce. Jego rządy przyczyniły się do rozpadu ZSRR, gdyż zrezygnował z zamordyzmu, lecz nie zaplanował nic innego w miejsce represji państw okupowanych. Był bezsilny wobec ruchów wyzwoleńczych.


8) Rozpad ZSRR
Karykatura przedstawia matrioszki. Największa, ilustrująca Matkę Rosję jest rozłożona na dwa elementy i bezradnie leży na ziemi. Z lalki wyszły mniejsze matrioszki, z których część ucieka, Tatarzy, Ukraina, Łotwa, Estonia i Litwa, a część walczy, Azerbejdżan z Armenią.
Ilustracja ta odnosi się do rozpadu ZSRR w 1991r..
Rysunek przedstawia wolę niepodległości okupowanych republik, które w momencie rozpadu ZSRR uciekają jak najdalej od swojego ciemiężyciela. Również możemy zobaczyć, że niektóre państwa, wciąż są na tyle silne by walczyć ze sobą. Przedstawienie państw jak matrioszek ironicznie ukazuje relacje między tymi państwami.