Budowa komórki

Jest to grudka cytoplazmatyczna otoczona błoną komurk. zawiera jądro kom, siateczkę wewnątrzpaz., cytoszkielet (z włukien białkowych mikrotubule i makrofilamenty), centriole, rybosomy, mitochondria, struktury Golgiego, lizosomy, wakuole, ziarna substancji, zapasowych Ruch – wici (wiciowce), rzęski (orzęski), nibynóżki (kożenionóżki, otwornice, promienionóżki), lub nie poruszają się. Cytoszkielet jest zaangażowany w każdy ruch.

Fagocytoza- pobierane są duże cząsteczki pokarmowe np. inne komórki, czy ich fragmenty. Gdy pierwotniak rozpozna pokarm to zbliża się i otacza go fałd błony kom i cytoplazmy. Dzięki lizosomom następuje trawienie, składniki odżywcze zostają wchłonięte do cytoplazmy, a resztki zostają wydalone bez uszczerbku błony komórkowej

Pinocytoza- pobierane są mniejsze cząstki pokarmowe np. białka, tłuszcze , jony) Gdy pokarm zbliża się tworzy się kanalik pinocytarny, który wciąga cząsteczki do organizmu, na końcu kanalika wodniczki pokarmowe łączą się z lizosomami i następuje trawienie.

Wchłanianie- substancje przechodzą przez błonę (dyfuzja), to transport bierny, Inne substancje potrzebują energi – transport aktywny.

Osmoregulacja – kontrola i utrzymywanie wewnątrz organizmy pożądanego stężenia rużnych substancji np. H2O

Taksja – ruch organizmu związany z działaniem bodźca dodatnia-do bodźca (do pokarmu), ujemna- od bodźca (niebezpieczeństwo)

Choroby: świdrowiec gambijski i rodezyjski – śpiączka afrykańska, rzęsistek pochwowy i jelitowy, pełzak czerwonki,

Nabł jednowarstwowe (bezkręgowce i stawonogi): płaski, sześcienny, cylindryczny, wielorzędowy

Nabł wielowarstwowe (stawonogi): płaski, walcowaty

Nabłi z funkcji: pokrywająco-ochronny, transportujący, wydalniczy, zmysłowy, lokomotoryczny, wydzielniczy, rozrodczy, gruczołowy