Wpływ popełnionych zbrodni na psychikę bohaterów, którzy się jej dopuścili. Omów na przykładzie wybranych dzieł literackich.

Na początku mojej prezentacji chciałbym wyjaśnić czym jest zbrodnia, i co to jest psychika. Otóż zbrodnia jest poważnym przestępstwem a mianowicie pozbawieniem życia innej istoty, naruszając przy tym normy społeczno-etyczne natomiast psychika to całokształt wrodzonych i nabytych dyspozycji duchowych i intelektualnych, stanowiących funkcje mózgu. Nawiązując do tych dwój terminów chciał bym przedstawić bohaterów literackich którzy zmagali się z własną psychiką po dokonaniu zbrodni.

Pierwszym bohaterem, którego losy omówię jest król Edyp. Bez wątpienia Edyp to postać, która swoimi poczynaniami doprowadza do wielkiego nieszczęścia. Kiedy Lajos usłyszał przepowiednię, która mówiła o tym, że jego własny syn zabije go i poślubi swoją matkę, kazał porzucić nowo narodzonego syna na pustkowiu. Liczył na to, że dziecko zostanie zjedzone przez dzikie zwierzęta. Jednak tak się nie dzieje, Edypa ratują pasterze, którzy się nim zaopiekowali. Kiedy Edyp dorósł i poznał tą samą przepowiednię postanowił opuścić miejsce zamieszkania żeby chronić najbliższych. Postanawia więc udać się w kierunku Teb. Podczas potyczki w wąwozie Edyp morduje Lajosa – władcę Teb, jak również swojego ojca, nie mając tego świadomości. Po dotarciu do Teb, Edyp pokonuje pustoszącego miasto sfinksa, odgadując jego zagadkę, a w nagrodę zasiada na tronie Teb i żeni się z Jokastą – wdową po Lajosie, i również swoją matką o czym również nie ma świadomości. Na mieszkańców Teb zaczynają spadać zarazy i choroby. Rozwiązaniem ma być znalezienie i wygnanie z kraju mordercy Lajosa. W końcu prawda o mordercy zostaje ujawniona, czego skutkiem jest samobójstwo Jokasty. Sam Edyp w obliczu swoich nieświadomie popełnionych czynów, postanawia wykłuć sobie oczy i udać się na banicję. Powiązanie tego bohatera z psychiką jest duże gdyż mamy tu doczynienia z winą tragiczną to znaczy że Edyp poprzez swoje opaczne interpretowanie faktów popełnia tzw. Nieszczęśliwe zbłądzenie. Czyni źle nie mając tego świadomości, a każda decyzja jakiej się nie podjął bohater była z góry skazana na klęskę.

Opis wyrzutów sumienia po dokonanej zbrodni możemy znaleźć w jednej z najważniejszych powieści w literaturze a mianowicie „Zbrodni i Karze”. Główny bohater powieści Rodion Romanowicz Raskolnikow, zakłada teorię że ludzie są podzieleni na zwykłych oraz tych lepszych, czyli takich którzy tworzą historię i kreują losy świata, mogą przekraczać bariery moralne i prawne, a nawet dopuścić się zbrodni bez większych konsekwencji w imię wyższych dóbr. Pewnego dnia Raskolnikow jest świadkiem rozmowy pomiędzy oficerem i studentem na temat starej lichwiarki, uważali oni że zabójstwo lichwiarki było by korzystne dla wszystkich i nie powinno się mieć po tym wyrzutów sumienia. Dla Rodiona jest to czymś w rodzaju przepustki do potwierdzenia swojej teorii. Uważając się za tego „lepszego” postanawia dokonać morderstwa i kradzieży na starej lichwiarce, uważając ją za nic nie wartą „wesz” społeczną, która tylko żeruje na biednych ludziach, więc udaje się do niej i morduje ją siekierą, przy czym jest również zmuszony do zamordowania jej siostry, która jest przypadkowym świadkiem. Po dokonaniu zbrodni wbrew swoim założeniom, Raskolnikowa zaczynają dręczyć wyrzuty sumienia, mało tego zaczyna na nim ciążyć presja ze strony Piotrowicza – sędziego śledczego, który po nie kąt demaskuje tok myślenia bohatera. W końcu Rodion popada w chorobę w której zaczyna mieć koszmary, zaczyna majaczyć, popada w lekki obłęd, co uświadamia mu że jego teoria jest zupełnie nie adekwatna do otaczającej go rzeczywistości. Izolując się od ludzi, próbuje znaleźć sposób na uporanie się ze swoją psychiką, jednak poprzez swoje nerwowe zachowanie ściąga na siebie jeszcze większe podejrzenia. Odrzuca jakąkolwiek pomoc, zmaga się z ciągłymi myślami o samobójstwie. W końcu z opresji ratuje go Sonia prostytutka o niewinnej duszy, w której Raskolnikow się podkochuje i dzięki której bohater poddaje się i przyznaje do zbrodni. Zostaje skazany na osiem lat więzienia na Syberii, gdzie odbywając karę, przemienia się, odczuwa szczerą skruchę w związku z popełnionym przestępstwem i staje się innym człowiekiem. Jednak nie wyrok i katorga za dokonanie zbrodni są dla niego największą karą, a świadomość, że jego teoria podziału ludzi jest nie prawdziwa, a przynajmniej że nie należy on do tych lepszych.

Zbrodni które znacząco wpływają na psychikę bohaterów w literaturze jest sporo. Ja postanowiłem poza Edypem oraz Raskolnikowem skupić się na jeszcze jednym bohaterze. Mianowicie jest nim Jacek Soplica. Bohater ten pod wpływem emocji dopuszcza się czynu, za który pokutuje właściwie do końca życia. Soplica był darzony wielką sympatią ze strony hrabiego Horeszki, który to często zapraszał go na zamek na uczty, tak naprawdę tylko dlatego że Soplica, uchodząc za szanowanego, miał spore wpływy i poparcie ze strony szlachty. Podczas takich częstych wizyt, Jacek z wzajemnością zakochuje się w córce Horeszki - Ewie, i postanawia się jej oświadczyć. Jednak Hrabia nie chcąc do tego dopuścić przy jednej z uczt, podaje Soplicy czarną polewkę, na znak odmowy. Zrozpaczony odmową załamuje się do tego stopnia że zaczyna prowadzić burzliwy tryb życia, żeni się z kobietą której w ogóle nie kocha, ma z nią dziecko – Tadeusza, nie dba o nic, nie mogąc uporać się ze swoimi problemami, popada w alkoholizm, a jego żona w krótkim czasie umiera. Pewnego dnia Soplica jest świadkiem napadu moskali na zamek hrabiego Horeszki, widząc że szala zwycięstwa jest po stronie Horeszki, chwyta za strzelbę i oddaje strzał, powodując tym śmierć hrabiego. Świadkiem zajścia był klucznik Gerwazy, który zaprzysiągł zemstę. Jacek w tym samym momencie pożałował swojego czynu. Nazwany zdrajcą narodu uciekł z kraju i wstąpił do zakonu bernardynów, gdzie przyjął imię ks. Robak, na znak swojej pokory. Miał on nieustanne wyrzuty sumienia, stał się spokojny, cichy, dobry. Chciał zrobić wszystko by oczyścić sumienie. Zaangażował się w sprawy kraju walcząc u boku generała Dąbrowskiego. W końcu wrócił do kraju, gdzie miał misję zorganizować powstanie narodu przeciw moskalom. Podczas jednej z potyczek z moskalami zasłonił on własnym ciałem Horeszkę odnawiając przy tym dawną ranę. Wiedząc że umiera postanawia wyznać swoje imię podczas spowiedzi w której uczestniczy też Gerwazy który widząc, jak się poświęcił dla hrabiego i widząc jego skruchę przebacza Soplicy i zdradza że stolnik przed śmiercią ukazał znak krzyża na znak przebaczenia. Dzięki temu Soplica oczyszcza swoje sumienie po czym umiera.

Niewątpliwie niemal każda zbrodnia ma wpływ na psychikę człowieka, nie zależnie od tego jakie były jej przyczyny. Gdy dokonujemy zbrodni, musimy również przygotować się na jej konsekwencje, ponieważ zbrodnia nie może obejść się bez kary, i to nie koniecznie musi być więzienie, dlatego że każdy człowiek jak również przedstawieni przeze mnie bohaterowie pokutują w różny sposób i nawet następstwa psychiczne po zbrodni są dużą karą prowadzącą do przemiany bohatera. W większości przypadków bohater sam znajduje sposób na uwolnienie się od psychicznej udręki.