Transport między komórkami.

Woda i związki chemiczne mają możliwość przenikania do wnętrza komórki. Transport ten odbywa się przez błonę plazmatyczną ( komórkową ) . Zdolność błony do przepuszczania pewnych substancji zależy od jej budowy i wielkości otworów ( porów ) . Jeśli błona przepuszcza każdą substancję , nazywamy ją PRZEPUSZCZALNĄ , gdy przepuszcza tylko niektóre substancje , nazywamy ją PÓŁPRZEPUSZCZALNĄ.
Wszystkie błony plazmatyczne otaczające komórki , jądra , wodniczki są półprzepuszczalne lub inaczej - SELEKTYWNIE PRZEPUSZCZAJĄCE.

Transport między komórkami lub między środowiskiem zewnętrznym i komórkami odbywa się w zasadzie :
- dyfuzji ,
- osmozy ,
- transportu aktywnego.

DYFUZJA jest to ruch cząsteczek od miejsca , gdzie jest ich dużo , do miejsca , gdzie jest ich mało. Proces ten nie wymaga dostarczenia energii z zewnątrz. Zachodzi między innymi w pęcherzykach płucnych i komórkach w trakcie przenikania tlenu i dwutlenku węgla. OSMOZA jest to przenikanie wody przez błony. Jeżeli komórka znajduje się w roztworze soli o niższym stężeniu niż w jej wnętrzu , woda przenika do komórki i powoduje jej pęcznienie. Jeżeli komórka znajduje się w roztworze soli o wyższym stężeniu niż w jej wnętrzu , woda z niej wypływa i komórka się kurczy. Osmoza jest zjawiskiem odpowiadającym za odpowiedni TURGOR ( jędrość komórek ) , powodujący zwiększenie objętości komórki.
Zjawiska osmotyczne odgrywają w życiu rośliny bardzo ważną rolę , ponieważ:
- zapewniają właściwy kształt komórek oraz przebieg procesów fizjologicznych;
- regulują ilość wody w roślinie;
- umożliwiają transport wody w komórkach roślinnych;
- umożliwia przebicie się przez glebę wzrastającym korzeniom.

TRANSPORT AKTYWNY odbywa się przez błonę wbrew różnicy stężeń , z miejsc o stężeniu niższym do stężenia wyższego.
Energia potrzebna do tego procesu powstaje w czasie oddychania komórkowego. komórki takie posiadają dużo ilość mitochondriów. Transport taki odbywa się najczęściej w korzeniach roślin w trakcie pobierania soli mineralnych z gleby.

ZAPAMIĘTAJ!
OSMOZA jest to przenikanie cząsteczek wody przez błony półprzepuszczalne z roztworu o mniejszym stężeniu do roztworu o większym stężeniu.
DYFUZJA jest to przepływ cząsteczek od stężenia większego do stężenia mniejszego , aż do wyrównania stężeń.
TRANSPORT AKTYWNY wymaga udziału energii w celu przetransportowania cząsteczek z miejsc o mniejszym stężeniu do miejsca o wyższym stężeniu.