Prezentacje multimedialne – rodzaje i zastosowanie

Nazwa prezentacja pochodzi od łacińskiego praesentatio, praesentare, czyli okazywać. Słowo to oznacza przedstawienie kogoś, zapoznanie z inną osobą lub też przedstawienie czegoś, zapoznanie kogoś z właściwościami jakiejś rzeczy.
Prezentacja multimedialna to audiowizualna forma prezentowania wykładów, referatów czy komunikatów, może ona stanowić np. wprowadzenie do dyskusji, samoistny pokaz, czy materiał poglądowy do zaprezentowania podczas konferencji naukowych. Dla prezentacji można wykorzystywać tylko sam komputer albo dodatkowo także projektor multimedialny . Podstawą prezentacji multimedialnych jest zawsze pewien, choćby całkiem prosty, scenariusz multimedialny. Następnie przygotowane, zgodnie z założeniem, elementy składowe zbiera się w „całość”. Tymi elementami mogą być: rysunki, zdjęcia, dźwięki i obrazy, np. animacje czy filmy. Do stworzenia prezentacji, jako całości, potrzebne są specjalne programy. Najbardziej chyba znanymi z nich są: stanowiący element pakietu Microsoft Office- Power Point i tworzący pakiet OpenOffice.org- Impress.
Prezentacje multimedialne mogą służyć bardzo różnym celom, np. : prezentacji wyników finansowych firm, reklamowaniu produktów, prezentacjom podczas targów czy giełd, zaprezentowaniu wyniku doświadczenia, interaktywnej nauce, itp. Sposób wykorzystania prezentacji multimedialnych tak naprawdę zależy tylko od twórcy i użytkownika prezentacji. Obok komercyjnych, mogą to być zastosowania całkiem innego typu. Można stworzyć np. multimedialny album rodzinny, pamiątkę z podróży, czy kolekcje swoich ulubionych widoków, krajobrazów, czy reprodukcji dzieł sztuki.
Mamy dwa typy prezentacji multimedialnych: prezentacje interaktywne i prezentacje liniowe. Prezentacje interaktywne dają użytkownikom możliwość: pełnej kontroli nad wyświetlanymi treściami, wyboru wyświetlanego działu, swobodnej nawigacji między partiami materiału.
Prezentacjami multimedialnymi interaktywnymi są: prezentacja w formie strony internetowej z kodowaniem HTML, prezentacja Adobe Flasch i prezentacja Macromedia Director.
Prezentację w formie strony internetowej z kodowaniem HTML, można stosować w przypadku bardzo rozbudowanych struktur i dużej ilości prezentowanego materiału. Opiera się ona o język programowania zaprojektowany dla witryn internetowych i funkcjonuje jako rozbudowana strona internetowa uruchamiana z dysku CD- ROM.
Plikiem rozpoczynającym taką prezentację jest indeks.html i właśnie on powinien być automatycznie uruchamiany z płyty przy pomocy pliku startowego auro run.inf, zawierającego instrukcję: [autorun] open=index.html .
Taka prezentacja w formie strony internetowej nie może funkcjonować jako oddzielna aplikacja, i aby ją uruchomić trzeba mieć dostęp do jednej z dostępnych przeglądarek internetowych, np. Internet Explorer, Mozilla Firefox, Netscape, itp.
Takie rozwiązanie zastosowane dla prezentacji daje wiele korzyści, bo: można zbudować bardzo złożone struktury, można też zaprezentować obszerny materiał, a przy tym, jej pliki są niewielkie, można też prosto przystosować prezentację do wyświetlania w Internecie. Prezentując zalety nie możemy zapomnieć i o wadach, a tymi są: po pierwsze konieczność posiadania przeglądarki internetowej lub jej zainstalowania, potrzeba posiadania wtyczek (plugin-ów) zewnętrznych aplikacji. A dodatkowo, z racji na różnej interpretacji kodu HTML, przez poszczególne przeglądarki, oprawa graficzna, może się różnić podczas używania każdej z nich.
Prezentacje Adobe Flash i Macromedia Director, to obecnie najbardziej popularne rozwiązania prezentacji interaktywnych. Zaletą tych prezentacji jest to, że startujący prezentację plik finalny ma postać niezależnej aplikacji exe. Oznacza to, iż użytkownik nie musi posiadać już żadnych dodatkowych programów, bo wszystkie niezbędne wtyczki i player-y oraz przeglądarki, zawarte zostają właśnie w tym pliku exe. Aby uruchomić taką prezentacje wymagamy jest już tylko system operacyjny, np. Windows.
Wady tych rozwiązań stanowi trudność tworzenia i programowania, czyli ograniczona dostępność do tej formy prezentowania. Pojawiają się też pewne trudności w budowie struktury tych prezentacji, ale mimo to można w nich zawrzeć nawet duże ilości materiałów. Z powodu tego, że aplikacja zawiera wszystkie potrzebne wtyczki i player-y oraz przeglądarki, plik wyjściowy exe w podstawowej opcji zajmuje dużo miejsca, bo ok. 1 MB, to też uniemożliwia dostęp do prezentacji „on-line” za pomocą Internetu.
Prezentacje liniowe (grafika prezentacyjna), to takie prezentacje, w których zawarty materiał jest wyświetlany „slajd po slajdzie”, nie można w nich budować złożonych struktur czy nawigacji pomiędzy poszczególnymi działami. W chwili programowania prezentacji autor decyduje już w jakiej kolejności będą wyświetlane kolejne części zawartego materiału, a w trakcie wyświetlania danej części, może tylko zdecydować o czasie swojej prezentacji.
Jak już wspomniałem prezentacja taka składa się ze slajdów. Są to po prostu kolejne ekrany, wyświetlane podczas pokazu. Slajdy mogą zawierać dowolne obiekty, np. pola tekstowe, grafikę, zdjęcia czy filmy. Najczęściej program tworzący proponuje kilka szablonów slajdów. To pozwala wygodnie umieszczać zamyślone przez autora obiekty, np. tekst w postaci wyliczenia, schemat organizacyjny, itp. Istnieje też możliwość wyboru pustego slajdu, który można samemu potem skomponować, zgodnie z wybraną przez siebie koncepcją scenariuszową.
By tworzenie prezentacji nie było tylko przypadkiem, lub by efekt był w miarę „porządny” należy przygotować sobie wpierw scenariusz lub choćby ogólny projekt. Przed tworzeniem należy się już zastanowić, jakiemu celowi ma służyć nasza prezentacja. Można też wcześniej przygotować sobie kilka testów czy obrazów. Autor prezentacji może mieć wiele pomysłów dotyczących swojej prezentacji i jeśli ich nie uporządkuje, może stworzyć tylko wielki bałagan. Szczególną wadą prezentacji może być nienormalne podlizywanie się twórcy publiczności, prezentacja powinna odpowiadać tak naprawdę potrzebom odbiorcy czy użytkownika, i o to właśnie chodzi. Niedobrym będzie tworzenie prezentacji komercyjnej tylko pod gust nabywcy prezentacji.
Tworzenie prezentacji jest zgodne z intuicją, a wiele czynności można wykonać w edytorze tekstu. Prezentacje najczęściej są wyświetlane na ekranie komputera, ale można je także bez problemu opublikować w Internecie, w postaci strony WWW.
Innymi ważnymi wskazówkami, o których należy pamiętać tworząc prezentację są: pamiętanie o odpowiedniej w rozmiarze i nieszyfrowanej czcionce testowej, dobieranie odpowiednio kontrastowych kolorów tła w stosunku do pozostałej zawartości slajdu, urozmaicanie prezentacji, unikanie natłoku informacji zawartych w jednym slajdzie, zsynchronizowanie kolejności slajdów z prezentowanymi treściami, rzetelność informacji ponad wszystko, dobry dobór tempa do ilości zawartych informacji.
Slajdy mogą zawierać każdy typ obiektów, który wykorzystuje się dla dokumentów tekstowych. Zatem w slajd można wstawiać: teksty (umieszczane w polach tekstowych), cliparty, grafikę, autokształty, wykresy, tabele, dźwięki, równania matematyczne, itp.
Aby uatrakcyjnić prezentację, można wprowadzić animowane przejścia między slajdami. Można wstawić też efekt dźwiękowy, który będzie odtwarzany, gdy slajd pojawi się na ekranie, wybiera się go z gotowej listy lub z dowolnego pliku muzycznego zawartego na dysku. Takie efekty dźwiękowe mogą być odtwarzane podczas pokazu automatycznie, albo po kliknięciu myszką, na obiekt symbolizujący dźwięk.
Obok prezentacji przygotowanych do odtwarzania na komputerze czy w Internecie można stworzyć także prezentacje DVD. Są to prezentacje przeznaczane głównie na pokazy seminaryjne, gdzie dostępny pozostaje odtwarzacz płyt DVD. Prezentujący może prezentować przygotowane treści na ekranie telewizora albo, za pomocą rzutnika, na ekranie ściennym. Głównym założeniem tej prezentacji jest wykorzystanie możliwości tworzenia rozdziałów (chapters) w materiale video publikowanym na płytach DVD. Nawigując między stworzonymi w ten sposób rozdziałami, prezentujący ma możliwość przedstawienia potrzebnej mu w danej chwili partii materiału. Taka wybrana część, prezentowana, jest jednakże tylko prezentacją liniową, nie zawiera bowiem żadnych dodatkowych elementów interaktywnych.
Chciałbym poświęcić teraz trochę uwagi programom tworzącym prezentacje multimedialne i ich historii. Stworzono do tej pory kilka programów do tworzenia prezentacji. Pierwszymi poważnymi programami do tego celu były: Harvard Presentation Graphics i Microsoft Power Point. A oto w tabeli przedstawiono chronologię powstawania takich aplikacji:

Rok powstania Nazwa System operacyjny Obecna wersja Producent

1986 Harvard Presentation Graphics
DOS, Windows 3.0 Software Publishing Corporation

1987 Power Point
Windows, Mac OS 2007 beta 2 Microsoft

1990 Freelance Graphics
Windows 9.8 IBM Lotus Development Corporation

1993 Corel Presentations
Windows 12 Corel Corporation

1998 StarOffice Impress
Windows, Linux, Solaris 8 Sun Microsystems

1998 KPresenter
Linux, Unix 3.5.8 KDE Project

2000 OpenOffice.org Impress
Windows, Linux, Solaris, Mac OS, FreeBSD 2.3 OpenOffice.org

2003 NeoOffice Impress
Mac OS 2.2.2 Patrick Luby i Edward Peterlin
2005 Keynote
Mac OS '08 Apple
Harvard Presentation Graphics był pionierskim programem do tworzenia prezentacji. Jego pierwsza wersja składała się aż z sześciu dyskietek 5,25”. Był on pierwszym programem łączącym teksty z grafiką i diagramami. Do końca lat 80-tych był głównym programem do tworzenia slajdów.
Microsoft Power Point to obecnie najpopularniejszy program do tworzenia prezentacji multimedialnych, który jest dostępny w pakiecie MS Office i Mac OS. Dotąd powstało kilka wersji tego programu, różniących się głównie ilością dodatków, występujących jako szablony czy gotowe efekty animacyjne. Dzięki zintegrowaniu ze środowiskiem MS Office, program ten pozwala na szybką konwersję tabel, wykresów oraz tekstów z pozostałych narzędzi pakietu. Najnowsze wersje umożliwiają umieszczenie w prezentacji także plików dźwiękowych, czy video. Jednakże do poprawnego wyświetlania stworzonych w programie Power Point prezentacji potrzebne są zewnętrzne odtwarzacze zaimplementowane w prezentacji. Power Point stał się obecnie chyba najszerzej wykorzystywanym programem przez biznesmenów, trenerów, nauczycieli ale i zwykłych, prywatnych użytkowników pecetów.
Freblance Graphics należy do pakietu SmartSuite firmy IBM Lotus. Obok podstawowych opcji program ten ma też jedną wartą uwagi – szybką wymianę komentarzy i uwag pomiędzy użytkownikami sieci, a także uruchamianie prezentacji bezpośrednio na komputerze innego użytkownika sieci.
Corel Presentations – jego początkowa wersja nosiła nazwę Presentations, i należała wówczas do pakietu WordPerfect, produkowanego przez WordPerfect Corporation. W 1994 r. doszło do sprzedaży WordPerfect Corporation, którą wykupił Novell. W dwa lata potem Corel Corporation wykupiła Novell. Dopiero Corel, czyli producent oprogramowania graficznego, dorzucił do tego pierwotnego pakietu, kilka nowych opcji, jak np. edytor bitmap (oferujący m. in. wypełnienia i efekty specjalne), narzędzia do grafiki wektorowej , a w szczególności krzywe Beziera, łuki, edycję węzłów. Ewenementem były takie funkcje jak: symulacja efektów trójwymiarowych lub trasowanie map, spotykane w specjalistycznych programach graficznych, a także nadawanie dowolnego konturu i wypełnienia literom tekstu.
OpenOffice.org Impress jest obecnie największym konkurentem Power Pointa, choć dzieje się tak głównie dlatego, że jak już wspomniałem, jest całkowicie bezpłatny. Jego funkcje również nie różnią się bardzo od programu Microsoftu. OpenOffice pozwala także otwierać i edytować jego pliki, choć czasem pojawią się pewne rozbieżności. Program ten wyróżnia się możliwością eksportowania bezpośrednio do formatu PDF oraz Flasch. Jego słabą stronę stanowią: obsługa dźwięków oraz plików video.
Program Impress z pakietu StarOffice, nie różni się wiele od tego wchodzącego w skład OpenOffice.org. dzieje się tak dlatego, że właścicielem obu pakietów jest Sun Microsystem. W 2000 r. uczynił on StarOffice programem płatnym, a OpenOffice darmowym. Oba te pakiety różni od pozostałych programów tworzących prezentacje całkiem własne środowisko, wspólne dla całego pakietu. Nie jest on uruchamialny oddzielnie i nie stanowi oddzielnego programu, a tylko składowy element całego pakietu.
KPresner, to program, który działa pod systemami Linux oraz UNIX. Pozwala on jednak zaimportować prezentacje z Power Pointa. Program ten funkcjonalnością odpowiada pozostałym programom, nie można powiedzieć, by wyróżniało go coś szczególnego.
NeoOffice Impress wykorzystuje środowisko Java, przez co nie jest podatny na błędy systemu i staje się niezależny w dużym stopniu od pozostałych komponentów komputera, w przeciwieństwie do innych programów, korzystających z już istniejących rozwiązań systemu operacyjnego. Jest to program bezpłatny, wciąż rozwijany, przez swoich twórców, jego minus stanowi to, że działa niestety tylko pod Mac OS.
Keynote to część składowa pakietu iWork firmy Apple. Jest w pełni funkcjonalny, można w nim wykorzystywać m. in. Zdjęcia, dźwięki oraz pliki video. Keynote używa formatu „key”, ale daje także możliwość zapisu plików w formacie Power Pointa.ppc. Pozwala on także na eksportowanie do formatów: html, Flasch, PDF oraz Apple Quick Time.
Kończąc rozważania należy zauważyć, że w obecnej dobie postępu technologii informacyjnej, prezentacje multimedialne, kiedyś absolutna nowość, stały się dziś czymś powszechnie tworzonym i wykorzystywanym. Znalazły one swoje miejsce w wielu dziedzinach życia współczesnych, zinformatyzowanych społeczeństw, takich jak: praca, nauka, edukacja, życie rodzinne i towarzyskie, i tak naprawdę pozostaje tylko oczekiwać kiedy pojawi się jakaś nowa, bardziej zaawansowana technologia, np. tworząca prezentacje multimedialne trójwymiarowe, a na pewno jest to tylko kwestią czasu.

Bibliografia:

1. Haskin D., Multimedia nie tylko dla orłów, Intersoftland 1995
2. Koba G., Technologia informacyjna dla szkół ponadgimnazjalnych, Migra 2002
3. Płoski Z., Słownik encyklopedyczny - informatyka., Wrocław 1999
4. http://pl.wikipedia.org
5. www.prezentacje.multimedialne.net
6. www.microsoft.com/poland/office/akademia
7. www.2msystem.pl/tworzenie_prezentacji_multimedialnych.htm
8. www.edukacja.edux.pl/p-2110-prezentacja-multimedialna-na-lekcji-sposob.php