Pozycja Polski w stosunkach miedzynarodowych-uwarunkowania wewnetrzne i zewnetrzne

Pozycja Poslki w sosunkach miedzynarodowych jest wytyczana przez rozne czynniki: geograficzne, demograficzne, ekonomiczne, militarne i kulturalne. Polska jest panstwem polozonym w geograficznym centrum Europy. Powierzchnia Polski zajmuje 63 miejsce w swiecie i 10 w Europie. Potencial demograficzny Polski jest juz znacznie wiekszy. Liczy ona 38,7 mln ludnosci co daje jej 24 miejsce w swiecie i 7 w Europie. Polska jest panstwem jednolitym narodowo, poniewaz Polacy stanowia 94% jej ludnosci. Istotnym czynnikiem okreslajacym miedzynarodowa pozycje panstwa jest poziom rozwoju mierzony wskaznikami uprzemyslowienia, dochodu narodowego na jednego mieszkanca, wielkosci handlu zagranicznego. Polska gospodarke moze okreslic jako przemyslowo-rolnicza, o czym decyduje struktura zatrudnienia ludnosci zawodowo czynnej: przemysl i handel 36%, rolnictwo 27%, uslugi 21%. O srednim poziomie rozwoju Polski swiadczy rowniez wysokosc dochodu narodowego przypadajacego na jednego mieszkanca. Wedlug danych Banku Swiatowego w 1995 roku suma to wynosila 3000 dolarow rocznie. Handel zagraniczny jest takze czynnikiem wytyczajacym pozycje miedzynarodowa panstwa. Poslka wypada dosyc slabo w porownaniu z innymi panstwami europejskimi. Wynika z tego, iz nasza gospodarka jest malo konkurencyjna na swiatowych rynkach i jest w niewystrczajacym stopniu otwarta na wspolprace gospodarcza z zagranica. Polska w duzym stopniu importuje natomiast eksport krajowych produktow jest zbyt maly. Wedlug kryteriow Banku Swiatowego i Miedzynarodowego Funduszu Walutowego Polska plasuje sie na 31 miejscu w swiecie, 15 w Europie pod wzgledem potencjalu gospodarczego na 175 sklasyfikowanych gospodarek narodowych. W 1996 roku produkt krajowy brutto Polski wyniosl 375 mld zl. Na miedzynarodowa pozycje Polski wplywaja takze wyznaczniki cywilizacyjno-kulturowe, takie jak: nauka, szkolnictwo, oswiata i kultura.
We wspolczesnych stosunkach miedzynarodowych nauka, technologia, jakosc zarzadzania przedsiebiorstwami i bankami, finanse sa glownymi plaszczyznami rywalizacji miedzynarodowej. W zwiazku z tym panstwa zwiekszaja naklady finansowe na badanie, ksztalcenie, widzac w tym glowne zrodlo rozwoju i polepszenia swej pozycji. W tej dziedzinie porownania Polska wypada niekorzystnie, co prawda nie ma u nas analfabetyzmu ale procent mlodziezy konczacej szkoly srednie, studnia jest wciaz nizszy niz na zachodzie Europy. Polska przeznacza duzo mniej pieniedzy na edukacje okolo 0,8% dochodu narodowego kiedy w panstwach zachodnich wskaznik ten oscyluje w granicach okolo 1,5%-2,8%. Miedzynarodowa pozycja Polski jest uwarunkowana takze sprawnoscia i efektywnoscia dzialania wewnatrzpanstwowych struktur politycznych i ekonomicznych. Ustroj naszego panstwa znajduje sie w okresie transformacji, co naturalnie ma wplyw na funckjonowanie instytucji panstwowych, rowniez tych, ktore odpowiadaja za stosunki z zagranica. Wspolprace z zagranica prowadza takze we wlasnym zakresie banki i przedsiebiorstwa. Rownie wazna role odgrywa spoleczny konsensus (zgoda) w odniesieniu do podstawowych celow polityki zagranicznej. Zgoda spoleczenstwa i reprezentujacych je partii politycznych w tej dziedzinie umacnia miedzynarodowa pozycje danego panstwa, panstwo i spoleczenstwo przemawiaja jednym glosem i zajmuja jednolite stanowisko.