Oddziaływanie człowieka na środowisko

Człowiek jako istota inteligenta, posiadająca rozum i umiejąca korzystać z narzędzi ma ogromny wpływ na środowisko. Wraz z rozwojem homo sapiens rośnie jego negatywne oddziaływanie na florę i faunę Ziemi. Poniżej przedstawione zostanie pięć "grzechów" głównych człowieka, w wyniku których przyśpieszamy proces wyginania gatunków.

O rozwoju homo sapiens zadecydowała jego kreatywność i zdolność do przystosowania się do zmieniających warunków środowiska. Jednym z ważniejszych wydarzeń w jego rozwoju było wymyślenie narzędzi dzięki, którym mógł efektywnie polować na dużą zwierzynę. Doprowadziło to do wyginięcia dużych zwierząt np. mamutów. Kolejnym przykładem działania tego typu jest przełowienie gatunków. Obecnie człowiek dysponuje zaawansowaną techniką, przez co jego połowy są skuteczne, jak nigdy przedtem. Połowy na przemysłową skalę doprowadziły do przełowienia większości łowisk na świecie. Poszukując coraz to nowych degradujemy naturalny ekosystem. Działanie to prowadzi do wyginięcia wielu gatunków ryb i powoduje zagrożenie co do liczebności innych. Działanie człowieka prowadzi również do nadeksploatacji zasobów naturalnych. Jako przykład w tym wypadku mogą posłużyć lasy Amazonii. Masowa wycinka drzew na ogromnym obszarze powoduje wyginięcie całego ekosystemu lasu tropikalnego.

Następnym "grzechem" człowieka jest jego nadmierne rozprzestrzenienie. Zasiedlanie licznych wysp i odległych od cywilizacji miejsc miało tragiczne skutki dla gatunków endemicznych. Gatunki introdukowane przez człowieka często nie miały naturalnych wrogów, przez co rozmnażały się w ogromnych ilościach. Skutkiem jest pożeranie pokarmu gatunków endemicznych lub nawet drapieżnictwo na nie. Wyniszczenie zasobów naturalnych doskonale obrazuje sprowadzenie królika do Australii. Nie mając żadnych ograniczeń ze strony drapieżników populacja królików rozmnażała się, aż zabrakło dla niej pokarmu. Innym przykładem jest wyniszczenie rdzennych gatunków ślimaka na Hawajach. Przywiezione przez człowieka ślimaki drapieżne zdziesiątkowały endemiczne gatunki pożerając je lub zabierając im przestrzeń i zasoby naturalne.

Kolejnym negatywnym oddziaływaniem człowieka na środowisko naturalne jest jego niszczenie. Główną winą człowieka jest niszczenie i dewastacja siedlisk różnych gatunków zwierząt. Objawia się to głównie w wycinkach lasów, zmianie ukształtowania powierzchni ziemi oraz sztucznym kierowaniem hydrosferą poprzez budowanie tam na rzekach. Najbardziej widoczne jest niszczenie siedlisk zwierząt żyjących w lasach tropikalnych. Zniszczenie miejsca występowania jednego gatunku powoduje załamanie się całego łańcucha pokarmowego. Wynikiem tego jest zmniejszenie populacji gatunków, a nawet ich całkowite wyginięcie. W ograniczonym środowisku mogą rozwijać się jedynie prymitywne gatunki przez co środowisko staje się mniej różnorodne.

Wraz z wycinką lasów i rozwojem miast oraz przemysłu dochodzi do jeszcze jednej bardzo poważnej zmiany – fragmentacji siedlisk zwierząt. Dotyczy to szczególnie dużych zwierząt, które potrzebują ogromnych przestrzeni do życia. Można to zaobserwować na przykładzie Europy, gdzie nastąpiła fragmentacja lasów i rozwój miast. W wyniku tego w Europie nie ma dużych gatunków zwierząt, lub ich populacje są niewielkie i występują tylko na ograniczonym obszarze. Fragmentacja siedlisk dotyczy również mniejszych gatunków zwierząt. W Anglii doszło do drastycznego spadku populacji i wymierania jej subpopulacji ćmy w wyniku wycinki lasów i podziału miejsca jej występowania na mniejsze obszary.

Ostatnim "grzechem głównym" człowieka jest zanieczyszczanie środowiska. Zatruwanie jezior, rzek i mórz powoduje wymieranie gatunków wodnych. Trujące gazy, ołów, rtęć, kadm, nawozy sztuczne szkodzą wszystkim organizmom żywym. Dochodzi do zatruć, zmian genetycznych w wyniku których giną setki gatunków. Do zanieczyszczenia środowiska zalicza się również globalne ocieplenie klimatu, które wynika z nadmiernej emisji gazów cieplarnianych przez człowieka. Większość gatunków nie jest w stanie przystosować się do tak nagłych zmian klimatu.

Podsumowując, jeśli człowiek nie chce drastycznych zmian w środowisku, wyginięcia tysięcy gatunków zwierząt oraz chce utrzymać różnorodność form życia dla przyszłych pokoleń powinien ograniczyć liczebność swojej populacji, zaprzestać nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych, a także przywrócić pierwotny stan przyrody. Jednakże rozwój człowieka i cywilizacji przez niego tworzonej jest nieuchronny. Sądzę więc, iż nie jesteśmy w stanie kompletnie wyeliminować nasze negatywne oddziaływanie na środowisko, możemy jedynie minimalizować nasz negatywny wpływ na nie.