Kordian jako bohater romantyczny.

Kordian - czary, wodzowie, dzieje Kordiana, wędrówka, Winkelried, spisek koronacyjny, Strach i Imaginacja, Kordian jako bohater romantyczny, rozmowa cara z Konstantym

CZARY:

Szatan zwołuje czarownice – gotują w kotle, z którego wyłaniają się wodzowie powstania listopadowego. Wodzowie ci mieli szatańskie zamiary – byli szatańskimi tworami, dlatego też na wstępie mieli wpisaną porażkę w swoje poczynania. Nie kierowali się wzniosłymi, moralnymi ideami. Powstanie zostało skazane na porażkę, gdyż kierowali nim nieudolni wodzowie, bez skutecznych motywów walki, boją się podejmować ryzyko, niektórzy nawet spiskują z Rosjanami.

Wodzowie:

Grzegorz Józef Chłopicki – stary, nieudolny, znalazł się w nieodpowiednim miejscu o nieodpowiednim czasie; nie angażował do walki zwykłego ludu, chłopów, nie doceniał ich potencjału;

Książę Adam Jerzy Czartoryski – pobożny, raczej pozytywny, nie wykazał się niczym haniebnym; pochodził ze szlacheckiego rodu

Jan Zygmunt Skrzynecki – tchórzliwy, uciekał od odpowiedzialności, bał się walki; bierny

Julian Ursyn Niemcewicz – człowiek oświecenia, stary, o konserwatywnych poglądach; walka to nie miejsce dla niego

Joachim Lelewel – myśliciel, naukowiec-filozof, zmęczony, o zmiennych poglądach, niezdecydowany

Jan Krukowiecki – spiskował z Rosjanami, kierował się osobistymi interesami, zdrajca („Kraj przedany on wyda pod miecz”).

Na końcu pojawiają się aniołowie, którzy przepędzają szatańskie zgromadzenie. Archanioł w swojej modlitwie prosi Boga o wsparcie dla Polski.

DZIEJE KORDIANA

Młodzieniec nie wie, co ze sobą począć. Sługa Grzegorz kształtuje jego osobowość.

Opowieści Grzegorza:
- o Janku, który szył psom buty – opowiada o praktyczności, że każdy może żyć zarabiając ciężką pracą,
- o egipskiej bitwie Napoleona pod piramidami 1783-1799,
- o Kazimierzu, młodym oficerze oddziałów polskich, które pod wodzą Napoleona brały udział w wyprawie moskiewskiej.

Laura gardzi uczuciem Kordiana – jest dla niej za młody, niedojrzały. Młodzieniec nie potrafi wyznaczyć sobie celu, odczuwa wewnętrzny niepokój „sto we mnie żądz, sto uwiędłych liści”. Cierpi na chorobę wieku. Popełnia samobójstwo pistoletem, jednak, jak dowiadujemy się z kolejnej części – nieudane.

Romantyczna wędrówka, zdobywanie życiowego doświadczenia:

- Anglia – Londyn – park, od dozorcy dowiaduje się, że światem żądzą pieniądze (za miejsce na ławce trzeba zapłacić),

- Włochy – Florencja – miłość do Wioletty, która, dowiadując się o utracie majątku przez Kordiana – opuszcza go. Nawet miłość można kupić.

- Rzym – prośba Kordiana o błogosławieństwo papieża dla Polski – papież jednak umywa ręce w sprawie Polski, uważa, iż mamy być pobożni i ulegli carowi, być cicho. Nawet papież jest zaangażowany w sprawy polityczne. Posiada on papugę, która ma na niego negatywny wpływ – obniża jego autorytet jako osoby duchownej.

- Francja – szczyt Mont Blanc – IMPROWIZACJA – spontaniczny monolog bohatera romantycznego, podczas improwizacji dochodzi do przemiany bohatera z nieszczęśliwego kochanka w patriotę, heroicznego wojownika. Porzuca bierność, znajduje poczucie misji, wyznacza sobie życiowy cel. Młodzieniec zdaje sobie sprawę, że jest wyjątkowy – indywidualizm.

Koncepcja historiograficzna – POLSKA WINKELRIEDEM NARODÓW

Winkelried – szwajcarski rycerz, który podczas bitwy ruszył do boju i skierował na siebie uderzenia przeciwników, czym przyczynił się do rozłamu szyków bojowych wojska nieprzyjaciela.

Polska ma ponieść ofiarę, niczym Winkelried ma przyjąć na siebie miecze i poświęcić się. Przez kolejny czyn narodowowyzwoleńczy odwróci uwagę Rosji u umożliwi osiągnięcie niepodległości innym państwom. Słowacki twierdzi, że Polska nie będzie cierpieć bezinteresownie i czekać na zbawienie, lecz będzie walczyć. Polemika z mesjanistyczną koncepcją w Dziadach Mickiewicza, która zakładała bierne oczekiwanie na zbawienie. Według Kordiana Polska powinna walczyć, podejmować działanie.

Spisek koronacyjny – jednostkowa walka Kordiana. Głosowanie:
- przeciwko morderstwu cara opowiedziało się 150 osób,
- za morderstwem cara opowiedziało się 5 osób (5 kul).

Nie można w pojedynkę naprawić ustroju państwa. Kordianowi towarzyszyły Strach i Imaginacja, zemdlał pod sypialnią cara. Bohater okazał się zbyt młody i słaby psychicznie. Znalazł się przez to w szpitalu psychiatrycznym.

Spotkał tam dwóch wariatów:
- 1 wariat – wydawało mu się, że jest krzyżem,
- 2 wariat – wydawało mu się, że jest mitologicznym Atlasem, który ma uniesione ręce do góry i podtrzymuje niebo.

Doktor, będący Szatanem, skompromitował idee Kordiana, porównując go do owych dwóch wariatów.

KORDIAN JAKO BOHATER ROMANTYCZNY:
- rozterki, sprzeczne emocje,
- wewnętrzne dylematy, młodość naznaczona dylematem egzystencjalnym,
- wrażliwość, zagubienie, poszukiwanie sensu życia,
- nieszczęśliwa miłość,
- samobójstwo,
- wędrówka, zdobywanie doświadczeń,
- rozczarowanie rzeczywistością,
- patriotyzm,
- przemiana/metamorfoza wewnętrzna (z kochanka w patriotę),
- chęć poświęcenia się dla dobra narodu,
- pragnienie zemsty,
- namiętności rządzące życiem,
- samotność,
- tragizm.

ROZMOWA CARA Z KONSTANTYM (BRACIA):

Pełna wyrzutów rozmowa dwóch wrogów politycznych, którzy by osiągnąć zamierzony cel, wywlekają na wierzch tzw. brudne tajemnice.
Car-tyran. Nie chce ułaskawić Kordiana, bo ,a taki kaprys, chce przez to pokazać, że to on ma władze, a nie jego brat Konstanty. Konstanty wypomina carowi, iż ten zgodził się na śmierć własnego ojca, co umożliwiło mu dojście do władzy. Car odkupił tron od Konstantego.

Konstanty uświadamia carowi, iż jest gotowy wzniecić rewolucję. Jednak Konstanty także ma tajemnice. Kiedyś brutalnie zgwałcił i zabił 16-letnią Angielkę. I car, i Konstanty SA zdemoralizowani. Człowiek w ich rękach jest przedmiotem, igraszką. Rozmowa dwóch braci obnaża potworna twarz despotyzmu: terror i mord.