Płaskostopie

Płaskostopie
definicja – przyczyny – skutki – leczenie – zapobieganie - diagnoza

Płaskostopie jest to wada kończyn dolnych polegająca na obniżeniu łuków wysklepiających stopę. W warunkach prawidłowych stopa opiera się o podłoże trzema punktami: piętą, głową pierwszej i głową piątej kości śródstopia. Między tymi punktami przebiegają trzy główne łuki stopy: podłużny przyśrodkowy, podłużny boczny i poprzeczny przedni. Ich obniżenie prowadzi do płaskostopia.

Przyczynami płaskostopia są:
- długotrwałe stanie przeciążające stopę,
- ciągłe chodzenie po twardym i równym podłożu (jezdnia, beton, twarda podłoga),
- całodzienne noszenie obcisłych butów krępujących wszelkie ruchy stopy,
- nadwaga, powodująca znaczne obciążenie stóp,
- wszelkie skoki, zeskoki na twardym podłożu (należy zwracać uwagę na tak zwaną grę w gumę na betonie),
- chód w dużym rozkroku, z dużym obciążeniem, dźwiganiem ciężarów,
- długotrwały marsz w spięciu na palcach,
- marsz na zewnętrznych krawędziach stóp, przeciążający łuk przyśrodkowy stopy,
- długotrwała gra w piłkę nożną, ręczną, szczególnie na twardym boisku.

Typowymi objawami są: bóle stóp i łydek nasilające się w miarę chodzenia, obrzęk i bolesność po przyśrodkowej stronie kostki, nierówne ścieranie podeszew butów (szybsze od strony palucha) oraz odciski na podeszwach stóp.

Skutkami nieleczonego płaskostopia są przede wszystkim bóle i obrzęki stóp, łydek i kręgosłupa, jednak w skrajnych przypadkach może dojść do poważniejszych zmian. Płaskostopie podłużne doprowadzić może do przewlekłych stanów zapalnych torebek i więzadeł

Przy płaskostopiu należy leczyć kształtując nawyk prawidłowego stawiania stóp w chodzie, biegu oraz poprawnego trzymania ich w staniu i siedzeniu. Dobrze jest brać kąpiele w ciepłej wodzie z dodatkiem soli oraz uprawiać sporty takie jak: pływanie, jazda na rowerze, narciarstwo. Nie wolno zapomnieć o noszeniu zdrowego obuwia zapewniającego prawidłowy rozwój stopy, które to powinno charakteryzować się:
- odpowiednią wielkością uwzględniającą tzw. naddatek funkcjonalny,
- mocną i elastyczną podeszwą,
- szerokim przodem (umożliwiającym ruchy palców),
- sztywnym napiętkiem, zapewniającym stabilizacje pięty,
- wygodnym, szerokim i niezbyt wysokim obcasem,
- nie uciskającym stopy wierzchem,
- dostosowaniem do pory roku, pogody, charakteru pracy.

Najczęściej płaskostopie występuje w dzieciństwie. Oto kilka porad w celu zapobiegania tej wadzie.
1. Nie krępuj niemowlęcia ciasnymi śpiochami, rajstopami – zapewnij mu swobodę ruchów.
2. Już małe dziecko pobudzaj do ćwiczeń, łaskocząc je w podeszwy stóp – odruchowo przykurczy wtedy paluszki.
3. Postaw dłoń pod stópki dziecka – stawiając opór ich naciskowi.
4. Nie przyspieszaj nauki chodzenia wkładając dziecko do chodzika, skraca się wówczas okres raczkowania. Maluch sam stanie na nogi, kiedy jego układ kostny będzie do tego gotowy.
5. Nie pozwalaj dziecku siadać na podłodze z nogami podwiniętymi pod pupę. Pozycja taka sprzyja wykoślawieniu kolan.
6. Zachęcaj dziecko w lecie do zabawy na bosaka na trawie, kamykach, piasku. To nie tylko świetna zabawa, ale również gimnastyka wzmacniająca mięśnie stóp.
7. Nie pozwalaj dziecku, aby skakało w „gumę” i przez skakankę na asfalcie, zeskakiwało z trzepaka na betonowe podłoże.
8. Zapobiegajmy otyłości u dzieci. Im większy ciężar, tym większą pracę muszą wykonać mięśnie stóp.
9. Nie narażaj dziecka na długie stanie w bezruchu, zwłaszcza w rozkroku, to pozycja pogłębiająca koślawość kolan i płaskostopie, bowiem w pozycji tej sklepienia stóp są bardzo obciążone, a to sprzyja powstawaniu wady.
10. Dzieciom, które umieją jeździć na rowerze, można ustawić siodełko odrobinę za wysoko. Konieczność sięgania do pedałów czubkami palców zmusza mięśnie stóp do treningu.