Podejmowanie działalności gospodarczej

Czytelniej jest w dołączonym załączniku

PODSTAWOWE POJĘCIA
Gospodarka rynkowa – jest systemem gospodarczym, w którym decyzja o tym, co i jak produkować oraz w jakich ilościach podejmują sami przedsiębiorcy na postawie informacji płynącej z rynku. Dominuje prywatna własność środków produkcji, ich właściciele w podejmowaniu decyzji o profilu prowadzenia działalności gospodarczej kierują się potrzebami konsumentów.

Mechanizm rynkowy – doprowadza do kompromisu pomiędzy interesami producentów i pośredników rynkowych, którzy chcą wytwarzać i sprzedawać coraz więcej po coraz wyższych cenach a interesami nabywców, którzy chcą kupować coraz więcej po coraz niższej cenie.

Przedsiębiorstwo – jest wyodrębnioną pod względem ekonomicznym, organizacyjno-technicznym, prawnym i terytorialnym jednostką gospodarczą, której właściciel wnosi kapitał, ponosi ryzyko prowadzonej działalności i ma pełną samodzielność w kierowaniu jaj sprawami.

Firma – to nazwa przedsiębiorstwa, pod którą przedsiębiorca prowadzi swoją działalność.

Właściciel – to przedsiębiorca, który jest właścicielem środków produkcji, ma prawo do otrzymywania dochodów uzyskiwanych z prowadzonej działalności i jednocześnie ponosi ryzyko podejmowanych decyzji, może prowadzić przedsiębiorstwo osobiście, czyli jednocześnie jest zarządzającym lub zatrudniać specjalistów od zarządzania i pracowników wykonawczych.

Zarządzający – zwany menedżerem, to osoba kierująca działalnością innych ludzi w imieniu właściciela przedsiębiorstwa i na jego zlecenie. Zarządzający może być współwłaścicielem firmy w określonej części.

Ryzyko – to prawdopodobieństwo nieosiągnięcia przewidywanego zysku, niebezpieczeństwo poniesienia straty.

Ponoszenie ryzyka – to gotowość do osiągnięcia wielkich zysków lub strat powstałych podczas działalności gospodarczej.

Pracownicy – to osoby fizyczne, które zatrudniane są przez pracodawcę, wykonują określone zadania w zamian za wynagrodzenie.

Przedsiębiorca – to prowadzący działalność gospodarczą, może nim być:
-> osoba fizyczna – jest każdy człowiek występujący jako podmiot prawa cywilnego, czyli mający zdolność prawną,
-> osoba prawna – to wyodrębniona jednostka organizacyjna powołana do realizowania określonych celów, która ma zawsze zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych,
-> jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej – posiadają zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu.

Działalność gospodarcza – to zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

PROWADZENIE WŁASNEJ FIRMY
Pojęcie działalności gospodarczej na własny rachunek jest marzeniem coraz to większej liczby ludzi i coraz większej liczbie ludzi to się udaje. Należy jednak zaznaczyć, że większe szanse na skuteczne podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej mają ludzie przedsiębiorczy, ponieważ osoby te posiadają:
-> zdolność podejmowania szybkich decyzji i działań,
-> silną wewnętrzną motywację,
-> łatwość komunikowania się z ludźmi i współdziałania z nimi,
-> zdolność uczenia się i wykorzystywania doświadczeń,
-> zdolność przystosowania się do zmieniających się warunków,
-> zdolność podejmowania ryzyka,
-> zdolność przewidywania.

Założenie własnej firmy i jej utrzymanie to zadanie niełatwe. Najważniejszy jest pomysł. Najczęściej dostarcza go samo życie, trzeba zatem śledzić ogłoszenia prasowe, radiowe i telewizyjne, obserwować rynek. Każdy pomysł należy starannie i wszechstronnie przeanalizować i dostosować do własnych możliwości, chociażby finansowych. Wykrycie błędów założeń, słabych stron pomysłu w fazie planowania może uchronić od straty pieniędzy. Działalność gospodarcza jest bowiem unormowana wieloma przepisami prawnymi i musi być prowadzona zgodnie z nimi. Ma ona zaspokajać określone potrzeby rynkowe i być opłacalna, co wobec twardych praw ekonomicznych, dużych obciążeń podatkowych i rosnącej konkurencji nie jest łatwe.

Przed podjęciem działalności gospodarczej należy:
-> określić rodzaj działalności,
-> zapoznać się z przepisami prawa gospodarczego, cywilnego prawa administracyjnego i finansowego,
-> przeprowadzić badanie rynku, czyli wstępnie określić, ilu klientów może być zainteresowanych towarem lub usługą,
-> dokonać rachunku ekonomicznego,
-> ustalić warunki rzeczowe i finansowe, potrzebne do prowadzenia działalności i sprawdzić możliwość ich pozyskania,
-> ocenić szansę i ryzyko przedsięwzięcia rozważając wszystkie pozytywy, zagrożenia i bariery.

Dobrze jest wiedzieć, ile ludności mieszka na obszarze przyszłej działalności, jaka jest jej struktura demograficzna oraz zawodowa. Należy przeanalizować relacje popytu oraz podaży na produkty, które zamierzamy sprzedać na lokalnym rynku. Na wielkość popytu, oprócz ilości pieniędzy, którą mogą wydać kupujący na określone produkty, oraz ceny tych produktów, wpływają bowiem m.in. przyzwyczajenia, styl życia, gust, moda i reklama.

Wejście na rynek jest łatwiejsze po znalezieniu tzw. niszy rynkowej (część rynku, w której niewielka grupa nabywców oczekuje zaspokojenia konkretnych potrzeb i często jest gotowa zapłacić za to wyższą cenę). Jeżeli istnieje znaczna przewaga podaży nad popytem na określone produkty, wejście na rynek może być bardzo trudne. Można jednak zastanowić się nad sposobami uzyskania przewagi konkurencyjnej i tym samym odebrania klientów konkurencji.

Z wyborem działalności gospodarczej ściśle wiąże się problem lokalizacji firmy, tzn. wybór miejsca jej siedziby, zakładów produkcyjnych, magazynów, rozmieszczenia sieci sprzedaży, przedstawicielstw i innych placówek.

Idealnymi miejscami są centra handlowe i usługowe lub centra miast, ponieważ jest tam duże natężenie ruchu pieszego i zmotoryzowanego, czyli duża liczba potencjalnych klientów. W związku z przeważnie dużymi kosztami utrzymania istotne jest określenie, czy dochody z działalności gospodarczej będą odpowiednio wysokie.

DORADZTWO I WSPARCIE W ZAŁOŻENIU DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Przed podjęciem działalności gospodarczej warto skorzystać z usług firm doradczych, szczególnie w zakresie doradztwa ekonomicznego, zwanego gospodarczym. Działają różne agencje, fundacje i stowarzyszenia, wspierające przedsiębiorców i udzielające im pożyczki, poręczające kredyty bankowe lub udzielającej innej pomocy, pozwalającej na zmniejszenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Taką instytucja jest m. in. Inkubator Przedsiębiorczości, który udostępnia na dogodnych warunkach lokale przeznaczone do prowadzenia działalności, prowadzi opiekę nad nowo powstającymi firmami.

Wśród firm agencyjnych zajmujących się doradztwem gospodarczym można m.in. wyróżnić:
-> agencje doradztwa ekonomiczno-prawnego – konsultingowe, zajmujące się pomocą przyszłych przedsiębiorcom związane z:
• wyborem formy prawnoorganizacyjnej,
• sporządzeniem umowy spółki lub zgłoszeniem do rejestru przedsiębiorców,
•sporządzeniem wstępnego biznesplanu lub rachunku ekonomicznego,
• wyborem formy opodatkowania podatkiem dochodowym,
• zalegalizowaniem działalności,
• wyborem kandydata na pełnomocnika,
• wyborem dogodnych źródeł finansowania,
• wyborem firmy leasingowej, stwarzającej dogodne warunki dla początkującego przedsiębiorcy,
• poradami w zakresie polskiego prawodawstwa i systemu podatkowego,
-> agencje badań marketingowych – specjalizują się w usługach badawczych na zlecenie i użytek przedsiębiorców. Można im zlecić profesjonalne badania marketingowe przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, ale także przed wprowadzeniem zmian w profilu działania i w trakcie prowadzenia działalności. Wynik badań wskażą kierunek przyszłej działalności gospodarczej lub zmiany, jakich należy dokonać przed wdrożeniem pomysłu w życie, tak aby uniknąć błędów i strat finansowych i maksymalizować przyszłe zyski,
-> agencje reklamowe – zajmują się promowaniem produktów firmy na zlecenie przedsiębiorców. Usługi te polegają przede wszystkim na:
• doborze mediów reklamy,
• zamawianiu miejsca w prasie pod reklamy,
• rezerwowaniu czasu antenowego w telewizji centralnej i regionalnej oraz w radiu,
• zaprojektowaniu i wykonaniu szyldu, napisów reklamowych, neonów,
• zaaranżowaniu wnętrza sklepu, biura handlowego itp.,
• przygotowaniu treści ogłoszeń reklamowych,
• przygotowaniu scenariusza i nakręceniu filmu reklamowego,
• graficznym opracowaniu i rozmieszczeniu plakatów i billboardów,
• badaniu skuteczności przeprowadzonej kampanii reklamowej,
• świadczeniu innych usług marketingowych.

PLANOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Podjęcie działalności gospodarczej wymaga od przyszłego przedsiębiorcy spełnienia wielu warunków. Po dokonaniu wyboru kierunku działania i określeniu formy prawnoorganizacyjnej należy sporządzić plan działania i dokonać rachunku ekonomicznego w celu ustaleni, czy przewidywane przychody pozwolą na pokrycie przewidywanych kosztów i czy zapewnia zysk.

Planowanie – jest przygotowaniem do właściwego działania w celu uzyskania optymalnych warunków ekonomicznych, pozwala określić środki niezbędne do realizacji przyszłych działań gospodarczych przedsiębiorcy.

Planowanie pozwala na prowadzenie działalności celowej, uporządkowanej, co pozwala na zmniejszenie błędnych decyzji. Pozwala na projektowanie i kształtowanie przyszłości przedsiębiorstwa. Właściwie opracowany plan na starcie nie tylko pozwoli zweryfikować pomysł uruchomienie przedsiębiorstwa, ale również będzie podstawą sukcesu gospodarczego przedsiębiorstwa w przyszłości.

Z planowania wynikają następujące korzyści:
-> świadome kształtowanie przyszłości przedsiębiorstwa,
-> osiągnięcie przewagi nad konkurencją,
-> maksymalizacja wykorzystania zasobów ludzkich, rzeczowych i kapitałowych,
-> możliwość kontrolowania uzyskiwanych efektów i zapobiegania ewentualnym niepowodzeniom,
-> elastyczność w reagowaniu na zmiany na rynku.

Treść planowania są zadania handlowe oraz środki, za pomocą których osiągnięty zostanie cel. Do środków tych należą:
-> wyposażenie przedsiębiorstwa,
-> asortymenty handlowe,
-> pracownicy,
-> środki finansowe.

BIZNESPLAN
Gospodarka rynkowa wymusza na przedsiębiorcach konieczność samodzielnego działania nastawionego na sukces. Aby zmniejszyć ryzyko, przedsiębiorca powinien na początku swojej działalności stworzyć biznesplan. Jest to dokument sporządzony zawsze w formie pisemnej. Jego objętość i forma mogą być różne i zależą między innymi od tego, czy biznesplan jest opracowywany, czy też uzyskania kredytu bankowego.

Biznesplan jest dokumentem, który:
-> określa i wytycza działalność przedsiębiorstwa w przyszłości,
-> pozwala obliczyć potrzebne zasoby, przewidywane koszty i ocenić, czy opłaci się ponosić ryzyko związane z inwestowaniem,
-> stanowi podstawę do kontrolowania, czy w praktyce działania zmierzają do wytycznego celu,
-> pozwala podjąć właściwe decyzje, dotyczące teraźniejszości i przyszłości przedsiębiorstwa.

Biznesplan spełnia dwie funkcję:
-> wewnętrzną – jest dokumentem niezbędnym do kierowania firmą, ułatwia odejmowanie decyzji, usprawnia ustalanie planów szczegółowych wraz ze wskazaniem osób odpowiedzialnych za zadania oraz terminów, służy przeprowadzaniu analizy zewnętrznych zagrożeń ze strony konkurencji,
-> zewnętrzna – prezentuje firmę w otoczeniu, w którym funkcjonuje, np. kredytodawcom, kooperantom, mediom, akcjonariuszom, w przypadku spółek notowanych na giełdzie papierów wartościowych.

Typowy biznesplan składa się z następujących części:
-> streszczenia planu – powinno być w miarę krótkie i wyraźnie informować o treści biznesplanu. Najczęściej poprzedzone jest spisem treści, umożliwiającym szybką orientację w dalszych częściach. Streszczenie zamieszcza się zawsze na początku biznesplanu,
-> charakterystyki firmy – zawiera informacje o celach przedsięwzięcia, jego formie organizacyjno-prawnej i rodzaju prowadzonej działalności. Jeżeli biznesplan jest sporządzany na potrzeby banku lub inwestorów, to warto podać, kto jest właścicielem firmy, jakie ma wykształcenie, kwalifikacje, zainteresowania i umiejętności,
-> analizy rynku – ma za zadanie określić pozycję przedsiębiorstwa na rynku, na którym prowadzi ono sprzedaż. Powinna zawierać ustalone wielkości rynku, na którym sprzedawane są produkty przedsiębiorstwa oraz określić, jakie są prognozy w zakresie sprzedaży. Jeżeli jest to możliwe, należy wymienić konkurentów, a także określić ich słabe i mocne strony. Im lepiej zna się rynek i swoich konkurentów, tym lepiej można formułować dalsze części planu oraz wywrzeć lepsze wrażenie na potencjalnych inwestorach,
-> strategii marketingowej – określa po kolei wszystkie najważniejsze instrumenty marketingu, jakimi dysponuje przedsiębiorstwo (dystrybucję, politykę cen, aktywizację sprzedaży),
-> profilu produkcji – na jego podstawie określa się potrzeby inwestycyjne, konieczne dla rozwoju przedsiębiorstwa,
-> zarządzania – zawiera informacje o kadrze zarządzającej przedsiębiorstwem, przedstawia kierownictwo, strukturę organizacyjną i politykę personalną. Jeżeli prowadzimy jednoosobowe przedsiębiorstwo, możemy zrezygnować z tej części planu,
-> planu finansowego – stanowi najważniejszą część biznesplanu. Określa strukturę kapitałową przedsiębiorstwa i zaopatrzenie na kapitał, przewidywane wyniki finansowe oraz sytuację płatniczą przedsiębiorstwa. Wiarygodność i solidność podawanych w tej części informacji ma ogromne znaczenie nie tylko dla samego przedsiębiorstwa, ale również dla inwestorów i banku,
-> załączników – stanowią ważną część biznesplanu. Załącznikiem może być plan wpływów i wydatków pieniężnych, kalendarium działań związanych z rozwojem firmy, fotografie przedsiębiorstwa czy produktów, oferta cenowa konkretnych produktów itp. Informacje w załącznikach można uzupełniać na życzenie inwestorów.

Dobrze przygotowany biznes plan nie jest tylko dokumentem dla kredytodawców czy potencjalnych wspólników i inwestorów. Taki plan w uproszczonej formie stanowi podstawę działania każdego przedsiębiorcy.

POZYSKIWANIE KAPITAŁU
Przystępując do planowania działalności gospodarczej, warto wiedzieć, że oprócz dobrego i realnego pomysłu, niezwykle ważne są pieniądze. Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej przyszły przedsiębiorca winien dysponować określonymi środkami pieniężnymi, ewentualnie rzeczowymi. Środki te stanowią tzw. kapitał. Podstawą do określenia kapitału jest sporządzenie wstępnej kalkulacji wydatków.

Przyszły przedsiębiorca powinien uwzględnić następujące grupy wydatków:
-> koszt zakupu lub adaptacji lokalu,
-> koszt wyposażenia,
-> wydatki na pierwszy zakup towarów oraz opakowań,
-> opłaty za świadczenia,
-> podatki, opłaty skarbowe itp.,
-> wynagrodzenie pracowników i składki na ubezpieczenia społeczne,
-> koszty reklamy,
-> opłaty za usługi doradcze itp.

Przy zakładaniu małej firmy nie potrzeba dużego kapitału i na ogół wystarczają własne zasoby pieniężne i rzeczowe lub pożyczki od rodziny albo znajomych. Podejmując działalność gospodarczą w większym rozmiarze, należy zgromadzić większy kapitał.

W przypadku potrzeb większych, niż kapitał własny korzysta się najczęściej z:
-> kredytu bankowego,
-> różnego rodzaju pożyczek, np. mikropożyczek,
-> kredytów uzyskanych w ramach programów wspierających rozwój małych przedsiębiorstw, prowadzonych przez różne instytucje,
-> leasingu, który jest formą użytkowania różnych maszyn i urządzeń na określonych zasadach,
-> pozyskuje się wspólników w celu połączenia kapitałów.

Pamiętać trzeba jednak, że na rozruch firmy nie należy zarówno zaciągać zbyt wysokiego kredytu bankowego, jak również zawierać umów leasingowych o dużej wartości. Firma może szybko utracić płynność finansową, a nadmierne zadłużenie prowadzi do upadku przedsiębiorstwa.

Leasing – jest formą najmu, udostępnia do użytkowania za odpłatnością dobro trwałego użytku niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej.

Strony stosunku leasingowego to:
-> leasingodawca – właściciel środków trwałych,
-> leasingobiorca – osoba korzystająca z leasingu.

Strony zawierają umowę leasingową, określając w niej przedmiot leasingu, wysokość rat leasingowych i okres trwania umowy. Podmiotem leasingu są ruchome środki trwałe, np.: samochody dostawcze i osobowe, komputery, kompleksowe wyposażenia sklepowe i biurowe, maszyny przemysłowe i budowlane, aparatura diagnostyczna.

Wyróżnia się następujące rodzaje leasingu:
-> bezpośredni – występuje, gdy leasingodawca jest producentem środków trwałych,
-> pośredni – odbywa się za pośrednictwem firm leasingowych,
-> operacyjny – ma miejsce wtedy, gdy czas trwania umowy leasingowej jest krótszy od okresu zużycia środka trwałego,
-> finansowy – zwany kapitałowym ma miejsce wtedy, gdy umowa zawarta jest na okres zbliżony do okresu używalności przedmiotu leasingu i nie może być zerwana przed terminem umorzenia środka trwałego, a leasingobiorca może odkupić od leasingodawcy użytkowany środek trwały.

Opłaty wnoszone w ratach przez leasingobiorcę muszą pokryć raty kapitałowe obejmujące wartość środka trwałego oraz oprocentowanie kredytu, a także pokryć koszty leasingodawcy i zapewnić mu zysk.

FORMY PRAWNOORGANIZACYJNE
W przypadku samodzielnego podejmowania decyzji o założeniu własnego przedsiębiorstwa należy zapoznać się z przepisami związanymi z funkcjonowaniem różnego rodzaju przedsiębiorstw i dokonać wyboru jego formy prawnej. Wybór zależy od wielkości przedsięwzięcia, od tego czy tworzymy je sami, czy ze wspólnikami, charakteru prowadzonej działalności, możliwości finansowych i wielu innych czynników.
Handlowe przedsiębiorstwo prywatne może utworzyć jedna lub zespół osób.

Działalność handlową w ramach sektora prywatnego prowadzą:
-> spółdzielnie,
-> spółki prawa handlowego i cywilnego,
-> fundacje i stowarzyszenia,
-> przedsiębiorcy indywidualni.

Ponadto w ramach sektora prywatnego działalność prowadzą jednostki zagraniczne i z udziałem kapitału zagranicznego.

SPÓŁDZIELNIE
Spółdzielnia – to przedsiębiorstwo, które zrzesza na zasadach dobrowolności nieograniczoną liczbę osób i prowadzi samodzielną działalność gospodarczą w interesie swoich członków.

Spółdzielnie mogą współdziałać z innymi organizacjami spółdzielczymi, organizacjami społecznymi i gospodarczymi, w szczególności mogą przystępować do różnych spółek prawa cywilnego i handlowego.

Rozróżnia się dwie grupy spółdzielni:
-> użytkowników,
-> wytwórcze.

Spółdzielnie można założyć minimum dziesięć osób fizycznych lub trzy osoby prawne. Członkowie-założyciele składają wniosek o zarejestrowanie, wraz ze statusem spółdzielni we właściwym terytorialnie sądzie rejonowym. Spółdzielnie uzyskuje osobowość prawna po wpisaniu przez sąd do rejestru.

Status spółdzielni określa:
-> nazwę spółdzielni i jej siedzibę,
-> cel i przedmiot działalności,
-> wysokość wpisowego oraz wysokość i liczbę udziałów członkowskich,
-> prawa i obowiązki członków oraz zasady ich działania,
-> organy samorządu spółdzielni i zasady ich działania,
-> zasady podziału nadwyżki bilansowej i pokrywania strat.

Spółdzielnie prowadzą działalność na zasadzie samorządności. Do organów samorządu spółdzielni należy:
-> walne zgromadzenie członków – jest najważniejszym organem spółdzielni. W zebraniach mają prawo uczestniczyć wszyscy członkowie z prawem jednego głosu. Walne zgromadzenie m. in. wybiera członków rady nadzorczej, uchwala kierunki działania, decyduje o podziale nadwyżki bilansowej lub o pokrycie strat, uchwala zmiany w statucie,
-> rada nadzorcza – nadzoruje działalność zarządu spółdzielni. Składa się co najmniej z trzech członków spółdzielni,
-> zarząd – składa się z prezesa, zastępców prezesa i członków. Do jego zadań należy kierowanie działalnością spółdzielni i reprezentowanie jej na zewnątrz wobec trzecich. Zarząd może też być jednoosobowy.

Kapitał spółdzielni tworzą:
-> fundusz udziałowy – jest zmienny i tworzą go wpłaty zadeklarowanych przez członków udziałów obowiązkowych i ponadobowiązkowych,
-> fundusz zasobowy – przeznaczony na różnicę i ewentualne pokrycie strat, tworzony jest z wpisowego wpłaconego przez członków i nadwyżki bilansowej,
-> fundusz wkładów – powstaje z wkładów rzeczowych wnoszonych przez członków.

SPÓŁKI
Decydując się na prowadzenie wspólnego przedsięwzięcia z innymi osobami można założyć spółkę. Do założenia spółki nie zawsze koniecznie są dwie osoby. Możliwe jest także utworzenie spółki przez akt jednostronny.

Spółka – jest umownym związkiem co najmniej dwóch osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, dążącym do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego poprzez działalność w zakresie handlu, usług, produkcji.

Strony spółki wspólnikami zawierają umowę na piśmie, zobowiązując się do osiągania wspólnego celu gospodarczego w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wkład kapitałowy spółki może składać się z wartości pieniężnych i wartości rzeczowych – aportów.

Według źródła prawa spółki dzieli się na:
-> spółki handlowe – regulowane przepisami prawa handlowego,
-> spółki cywilne – regulowane przepisami prawa cywilnego.

Ze względu na zakres odpowiedzialności wspólników wobec wierzycieli, spółki handlowe dzieli się na:
-> spółki osobowe – działają na podstawie osobistej pracy wspólników w przedsiębiorstwie. Wspólnicy ponoszą solidarnie pełną odpowiedzialność cywilnoprawną za zobowiązania spółki. Są to spółki:
- cywilna – powstaje po zawarciu umowy między wspólnikami. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne. Są zobowiązani do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego,
- jawna - nie posiada osobowości prawnej, ale przepisy kodeksu spółek handlowych nadają jej nie które cechy osoby prawnej. Może zawierać umowy, czy występować przed sądem jako strona, posiada również swój majątek ale też wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem,
- komandytowa - jest to najmniej rozpowszechniona forma spółek działających w Polsce. Najważniejszą cechą spółki wyróżnia ją od innych jest to, że za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli odpowiada przynajmniej jeden wspólnik całym swoim majątkiem, a inni wspólnicy tylko do wysokości wniesionego wkładu,
- komandytowo-akcyjna – ma na celu prowadzenie przedsiębiorstw pod własną firmą. Za zobowiązania co najmniej jeden wspólnik, a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem nie odpowiada on za zobowiązania spółki,
-> spółki kapitałowe – wspólnicy ponoszą odpowiedzialność wobec wierzycieli do wysokości wniesionych wkładów, nie odpowiadają swoim majątkiem osobistym za zobowiązania spółki wobec wierzycieli. Są to spółki:
- z ograniczoną odpowiedzialnością – tworzona jest w każdym prawnie dozwolonym celu, nie tylko gospodarczym – przez jedną osobę lub więcej osób,
- akcyjna – jest sporządzenie i podpisanie przez jednego lub kilku założycieli statutu spółki. Jest zebranie kapitału zakładowego.

FUNDACJE I STOWARZYSZENIA
Fundacja – jest organizacją powołaną do realizacji celów społecznie lub gospodarczo wzniosłych, np. ochrona środowiska, popieranie sztuki, wspieranie oświaty, służby zdrowia i wiele innych gałęzi życia społecznego. Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą.

Stowarzyszenie – są zrzeszeniami mającymi osobowość prawną, prowadzącymi działalność niezarobkową w sferze społecznej, religijnej lub politycznej. Dzielą się na gospodarcze i na społeczne.

PRZEDSIĘBIORCY INDYWIDUALNI
Przedsiębiorcy indywidualni – to osoby fizyczne, które mogą prowadzić działalność gospodarczą w tym handlową. Mogą ją prowadzić samodzielnie lub zatrudnić pracowników najemnych. Pracownikami sa często członkowie rodziny. W niektórych przypadkach prowadzenie działalności gospodarczej wymaga koncesji, czyli upoważnienia nad handlowaniem niektórymi towarami, np. napoje alkoholowe.

FORMALNOŚCI ZWIĄZANE Z POWSTANIEM PRZEDSIĘBIORSTWA
Chcąc rozpocząć działalność gospodarczą, powinno:
-> sprawdzić, czy działalność, którą pragnie się rozpocząć, nie podlega koncesjonowaniu,
-> uzyskać wpis do rejestru przedsiębiorców,
-> oznaczyć podmiot gospodarczy,
-> złożyć wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON),
-> złożyć rachunek bankowy,
-> złożyć wniosek o przyznanie numeru identyfikacji podatkowej (NIP),
-> złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT,
-> wybrać formę opodatkowania,
-> zgłosić siebie do ubezpieczenia,
-> zgłosić działalność do organów kontroli.

KONCESJE I ZEZWOLENIA
Podjęcie niektórych rodzajów działalności gospodarczej wymaga uzyskania koncesji. O koncesje i zezwolenia należy zwracać się do właściwych urzędów centralnych i samorządowych.

Przykładem działania koncesjonowanej jest:
-> ochrona osób i mienia,
-> wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,
-> rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych.

Koncesja – to decyzja administracyjna, pozwalająca na podjęcie działalności gospodarczej w sferze, w której takie inicjatywy są ustawowo ograniczone.

WPIS DO REJESTRU PRZEDSIĘBIORSTW
Od 1 stycznie 2002r., zgodnie z ustawą o Krajowym Rejestrze Sądowym, osoby fizyczne prowadzące działalność w formie przedsiębiorstwa jednoosobowego, podobnie jak pozostali przedsiębiorcy, rejestrują się w rejestrze przedsiębiorców.

Rejestr – jest prowadzony w systemie informatycznym przez Wydział Krajowego Rejestru Sądowego i obejmuje obszar województwa lub jego część. W rejestrze znajdują się informacje o podmiotach, na które przepisy ustawy nakładają obowiązek uzyskania wpisu do rejestru. Rejestr jest jawny i każdy ma prawo uzyskać informacje o zawartych w nim podmiotach.

OZNACZENIA MIEJSCA WYKONYWANIA PRZEZ PRZEDSIĘBIORCĘ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Zgodnie z ustawą „Prawo o działalności gospodarczej”, siedziba przedsiębiorcy i miejsce prowadzonej działalności gospodarczej powinno być oznaczone na zewnątrz. Oznaczenie to powinno zawierać nazwę firmy lub imię i nazwisko przedsiębiorcy oraz zwięzłe określenie rodzaju prowadzonej działalności. Ustalone oznaczenie stosować należy na pieczątkach i drukach używanych przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub wysyłkowej, jest obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych:
-> oznaczenia przedsiębiorcy,
-> numeru, pod którym przedsiębiorca wpisany jest do rejestru przedsiębiorców, wraz z oznaczeniem sądu rejestrowego,
-> siedziby i adresu przedsiębiorcy.

UZYSKANIE NUMERU REGON
Regon – to wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej. Jest zakodowanym system informacji o nazwie firmy, adresie, rodzaju prowadzonej działalności, własności oraz sposobie finansowania przedsiębiorstwa. Numer REGON otrzymuje się w wojewódzkim oddziale

Głównego Urzędu Statycznego. Wymagane dokumenty podczas rejestracji to:
-> zaświadczenie o dokonanym wpisie do Krajowego Rejestru Sadowego,
-> nadany numer REGON posługujesz się w trakcie wszystkich działań firmy, podając go w odpowiednim miejscu na dokumentach.

ZAŁOŻENIE RACHUNKU BANKOWEGO
Rachunek bankowy można otworzyć w dowolnie wybranym banku, najczęściej jest to rachunek bieżący.

Rachunek bieżący – służy do gromadzenia środków pieniężnych oraz przeprowadzania rozliczeń. Umożliwia też zaciąganie różnego rodzaju kredytów.

W celu otwarcia rachunku należy złożyć w oddziale danego banku ofertę zawarcia rachunku bankowego wraz z kartą podpisów. Ofertę stanowi wypełniony formularz umowy, której postanowienia mogą być zmienione z woli obu stron.

Baki wymagają przedłożenia dokumentów, są to:
-> dokumenty poświadczające rejestrację działalności,
-> zaświadczenie o nadanym numerze REGON,
-> dowód osobisty,
-> wzór pieczątki firmowej.

PRZEZNANIE NUMERU INDENTYFIKACJI PODATKOWEJ - NIP
Zgłoszenie identyfikacyjnego dokonuje się w Urzędzie Skarbowym wg adresu zamieszkania. Zgłoszenie to składają osoby fizyczne prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą, jeżeli wcześniej nie posiadały tego numeru – natomiast te, które wcześniej już go posiadały, dokonują jedynie aktualizacji danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym. Aktualizacja danych należy dokonać w terminie 30 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych. Numerem NIP przedsiębiorstwo posługuje się we wszystkich dokumentach finansowych i w sprawach związanych z opłaceniem podatków.

ZGŁASZENIE REJESTRACYJNE VAT
Każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego na dokumencie VAT-R. można skorzystać ze zwolnienia z obowiązku podatkowego w tym zakresie, gdy przychód w danym roku podatkowym nie przekroczy 10 000 euro – przedsiębiorcy wypełniają wówczas oświadczenie VAT-6. właściwym do tego typu zgłoszenia jest urząd skarbowy wg głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

FORMY OPODATKOWANIA
Podejmując działalność gospodarczą, należy dokonać wyboru formy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Możemy wybrać opodatkowanie:
-> na zasadach ogólnych – podatek dochodowy opłacony na ogólnych zasadach, to podatek dochodowy od osób fizycznych opłacany przy zastosowaniu podstawy obliczania podatku i skali podatkowej. Podatek ten ustala się w oparciu o ewidencję w księdze przychodów i rozchodów,
-> w formie karty podatkowej – jest się zwolniony z obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Zgodę na opodatkowanie na zasadach karty podatkowej wydaje Urząd Skarbowy. Jeżeli decyzja będzie pozytywna, to wówczas otrzyma się decyzję z ustaloną bez wezwania w ustalonych terminach. Wysokość podatku dochodowego ustalana jest przez US odrębnie na każdy rok,
-> w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – to prowadzenie ewidencji przychodów. Powiadomić trzeba o tym fakcie urząd skarbowy. Jeżeli rozpoczynasz działalność w roku podatkowym, opodatkowanie ryczałtem stosuje się od dnia uzyskania przychodu. Pamiętać trzeba, że te w danym roku w wysokości nieprzekraczającej określonej kwoty. Kwota ta zmienia się co roku w wyniku zmian skal podatkowych. W tym przypadku nie można tez pomniejszyć podatku o koszty uzyskania.

Wybierając formę opodatkowania, należy dokładnie zapoznać się z odpowiednimi przepisami, aby nie popełnić błędu przy obliczaniu i terminowym płaceniu podatków czy też przy dokumentowaniu działalności. Pamiętać trzeba, że nieznajomość przepisów nie jest argumentem, który Cię usprawiedliwi, w razie nieprawidłowości stwierdzonych przez urząd skarbowy.

ZGŁOSZENIE DO UBEZPIECZENIA
Obowiązek ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego istnieje od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności i trwa do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Zgłoszenia dokonuje się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych – ZUS.

Osoba rozpoczynająca wykonywanie działalności gospodarczej obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, wypadkowym oraz zdrowotnym, natomiast dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

Należy w związku z tym wypełnić następujące formularze:
-> ZUS ZUA – zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego,
-> ZUS ZFA – zgłoszenie danych płatnika składek.

Oprócz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, każdy przedsiębiorca musi opłacać składki na Fundusz Pracy. Jeżeli chcemy zatrudniać pracowników, wówczas nie tylko musimy wypełnić więcej formularzy, ale również obowiązkowo opłacamy składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

ZGŁASZENIE DZIAŁALNOŚCI DO ORGANÓW KONTROLI
W zależności od konkretnych potrzeb i uwarunkowań należ zgłosić działalność do:
-> Państwowej Inspekcji Pracy – jeżeli zatrudnia się pracowników lub uczniów, celu objęcia przedsiębiorstwa kontrolą inspektorów PIP,
-> Inspekcji Sanitarno-Epidemiologicznej – jeżeli prowadzi się działalność w zakresie żywności i żywienia oraz usług osobistych dla ludności,
-> Inspekcji Handlowej – jeżeli prowadzi się działalność w zakresie handlu i gastronomii,
-> Wydziału Prewencji Straży Pożarnej – jeżeli wymagany jest nadzór i kontrola stanu ochrony przeciwpożarowej.

ETYKIETA W BIZNESIE
Etyka – to przyjęte przez społeczeństwo normy, które powinny kierować ludzkim postępowaniem.

Za etyczne uznaje się takie postępowanie, które jest zgodne z obowiązującymi w danym społeczeństwie:
-> regułami moralnymi – opierającymi się na powszechnie akceptowanych wartościach, wynikających z tradycji i kultury,
-> normami prawnymi – o charakterze nakazów i zakazów, ustalającymi odpowiedzialność za nieprzestrzegania prawa.

Etyka w biznesie – polega na przestrzeganiu norm postępowania przez przedsiębiorców w relacjach z klientami, pracownikami, wspólnikami, dostawcami i innymi podmiotami, zgodnie z obowiązującym prawem i regułami moralnymi.

Firma, która chce działać długo na rynku, nie może ignorować zasad etycznego postępowania w stosunku do swoich klientów. Klient, który czuje się oszukany, drugi raz nie wróci. Ten natomiast, który został obsłużony sprawnie, terminowo i uczciwie, pozostanie zapewne klientem na długo.
Mówiąc o etycznych zachowaniach w miejscu pracy, należy rozważać relacje między przełożonymi a pracownikami oraz pomiędzy pracownikami. We wszystkich tych relacjach powinny dominować uczciwość, odpowiedzialność, rzetelność, takt, solidarność zawodowa, wzajemna pomoc, poszanowanie godności drugiej osoby, poszanowanie mienia. W firmach, w których zasady etyki są przestrzegane, lepiej układają się stosunki międzyludzkie, pracownicy chętniej angażują się w działania mające na celu dobro firmy, wszyscy czują się odpowiedzialni za realizację wyznaczonych celów.

PODSUMOWANIE
Coraz więcej ludzi zakłada swoje małe firmy. Wynika to z tego, że chcą osiągnąć sukces życiowy i sprawdzić się w biznesie. Szukają własnego pomysły na sukces i niezależność, ale też podpatrują innych, gromadzą środki, zbierają pomysły, Az któregoś dnia podejmą decyzję: będę miał własną firmę.
Osoby uruchamiające własne firmy liczą na duży zysk, pozwalający im na znaczną poprawę poziomu życia. Zakładają, że firma będzie umacniała się na rynku, zwiększając przychody i dochód właściciela.
Dla wielu osób zakładających własne firmy motywem ważniejszym, niż finansowy sukces może być poczucie niezależności, płynącej z faktu bycia własnym szefem. Chcą się czuć wolni i nieskrępowani cudzymi rządami. Maja świadomość, że sukces lub porażka będą zależały tylko od nich samych.
Pogłębiające się bezrobocie i coraz większe trudności ze znalezieniem pracy mogą także skłaniać ludzi do uruchomienia działalności gospodarczej na własną rękę. W prowadzeniu własnej firmy ludzie bezrobotni znajdują jedyną drogę zapewnienia egzystencji swojej rodzinie.
Istotnym motywem może być także dbałość o przyszłość dorastających dzieci. Rodzice tworzą i rozwijają własną firmę z myślą o przygotowaniu miejsc pracy dla swojego potomstwa. W ten sposób powstają firmy rodzinne, w których wszyscy członkowie rodziny pracują na wspólny sukces.
Korzyści z prowadzenia własnej firmy odnoszą tylko ci właściciele, których firmy odnoszą wyraźny sukces. Działalność gospodarcza na własny rachunek jest jednak bardzo ryzykowna. Nie wszystkie przedsięwzięcia kończą się sukcesem, a sukces najczęściej okupiony jest ciężką pracą i wieloma wyrzeczeniami. Prowadzenie własnej firmy jest bardzo często wysoce stresujące i wymaga od właściciela dużo większego zaangażowania i wysiłku, niż Praca najemna.

Kilka porad w prowadzeniu małej firmy, które doprowadza do sukcesu:
-> planuj strategicznie działania swojej firmy,
-> oferuj klientom lepszy i tańszy produkt lub usługę oraz sprawniejszą obsługę niż konkurencja,
-> systematycznie kontroluj sytuację finansową swojej firmy,
-> doskonal wiedzę i umiejętności swoje i zespołu pracowniczego oraz inne wartości niematerialne firmy,
-> stale obserwuj poczynania konkurentów działających w tej samej i podobnych branżach,
-> starannie planuj czas pracy i wypoczynku,
-> nie staraj się za wszelką cenę błyszczeć w środowisku biznesu.