Ewolucja układu krążenia u bezkręgowców

GĄBKI
Brak układu krwionośnego (beztkankowe)

PIERWOTNIAKI
Rolę układu krwionośnego pełni cytoplazma i retikulum endoplazmatyczne.

JAMOCHŁONY
Krążenie odbywa się za pomocą dyfuzji.

PŁAZIŃCE
Funkcję układu krwionośnego pełni jelito wraz z parenchymą.

OBLEŃCE
Funkcję układu krążenia spełnia schizocel - jama ciała wypełniona płynem

PIERŚCIENICE
Układ krwionośny zbudowany jest z podłużnego naczynia grzbietowego i naczynia brzusznego. Połączone są one ze sobą, za pomocą naczyń okrężnych znajdujących się w przedniej części ciała. Od naczyń głównych odbiegają rozgałęziające się, drobne naczynia obwodowe. Naczynie grzbietowe i naczynia okrężne kilku segmentów przedniego odcinka kurczą się rytmicznie powodując krążenie krwi. Układ krwionośny jest zamknięty co oznacza, że krew krąży w naczyniach i nie wylewa się do jam ciała. Krew zawiera barwniki rozpuszczalne w osoczu: hemoglobinę (czerwoną) i chlorokurorynę (zieloną).

STAWONOGI
Stawonogi posiadają układ krwionośny typu otwartego z wyróżnionym elementem tętniącym - sercem. Serce ma kształt rurkowaty, leży po stronie grzbietowej i umieszczone jest w worku osierdziowym. Krew tłoczona jest aortą w kierunku głowy aby w pobliżu zwojów mózgowych wylać się do jam ciała. Z jam ciała krew zbierana jest przez żyły i następnie przepływa do narządów oddechowych gdzie w naczyniach włosowatych ulega utlenowaniu i następnie żyłami osierdziowymi płynie do worka osierdziowego. Dalej przez otworki w komorach zwane ostiami wpływa do wnętrza serca.
Wyjątek stanowią owady, których układ krwionośny ma prostszą budowę i nie spełnia funkcji oddechowych. U owadów serce ma aż osiem komór a jego praca wspomagana jest przez mięsnie skrzydlaste. Krew stawonogów zawiera barwniki rozpuszczalne o osoczu głównie jest to hemocyjanina (niebieska) i rzadziej hemoglobina (czerwona). Tchawkodyszne posiadają bezbarwna hemolimfę.

MIĘCZAKI
Mięczaki posiadają układ krwionośny typu otwartego. Serce zbudowane jest z jednego przedsionka i jednej komory i umieszczone jest w worku osierdziowym. Wyjątek stanowią głowonogi u których obieg jest prawie zamknięty i niemalże dwubiegowy, a serce składa się z dwóch przedsionków i komory.