Gady

GADY
1)
Systematyka gadów
Gromada: Gady (Reptilia)
Rząd: Kotylozaury
Rząd: Dinozaury
Rząd: Pterozaury
Rząd: Ichtiozaury
Rząd: Żółwie (Chelonia)
Rząd: Hatterie (Sphenodontia)
Rząd: Łuskonośne (Squamata)
Rząd: Krokodyle (Crocodilia)
2)
Gady jako pierwsze owodniowce
KRĘGOWCE:
a) Bezowodniowce owodniowce
(Anamnia) (Amniota)
- Kręgouste - Gady
- Ryby - Ptaki
- Płazy - Ssaki
Zwierzęta, które wykształciły w rozwoju zarodkowym błony płodowe nazywamy OWODNIOWCAMI. Obecność błon płodowych powoduje, że
Zwierzęta te mogą składać jaja na lądzie, a tym samym całkowicie uniezależniły się one od środowiska wodnego i są to zwierzęta typowo lądowe. Do błon tych należą:
a) Kosmówka- jest to zewnętrzna błona surowicza
b) Owodnia- jest to błona wewnętrzna, która tworzy jamę owodni, wnętrze jej wypełnia płyn, w którym zawieszony jest zarodek
c) Omocznia- jest to błona wewnętrzna, która tworzy pęcherz wciskający się między owodnią a kosmówką, gromadzą się w nim wydaliny zarodka jak również bierze on udział w wymianie gazowej.
3)
Szkielet gadów
a) czaszka
Zbudowana jest z bardzo licznych kości. Łączy się z kręgosłupem za pomocą jednego kłykcia potylicznego, co w połączeniu ze specjalną budową 2 kręgów szyjnych zapewnia dużą ruchliwość głowy. Pierwszy krąg to dźwigacz, a drugi to obrotowy.
b) kręgosłup
Dzieli się na 4 odcinki:
- szyjny- 8 kręgów
- piersiowo- lędzwiowy- 22 kręgi
- krzyżowy- 2 kręgi
- ogonowy- różna ilość
Kręgi piersiowo lędźwiowe łączą się z żebrami. Żebra pierwszych pięciu gar połączone są z mostkiem i tworzą klatkę piersiową, pozostałe to żebra wolne.
c) kończyny przednie
- kość ramieniowa
- kość przedramieniowa (łokciowa, promieniowa)
- kość ręki (nadgarstka, śródręcza, palców)
Osadzona jest na pasie barkowym, która składa się z łopatki, obojczyka i kości kruczej.
d) kończyny tylne
- kość udowa
- kość podudzia (goleniowa, strzałkowa)
- kość stopy (śródstopia, stępu, palców)
Osadzona jest na pasie miednicowym, który składa się z łopatki, obojczyka i kości kruczej.
4)
Układ pokarmowy
a) jama gębowa
Uzbrojona jest w drobne ząbki i długi, rozwidlony język, który spełnia rolę organu dotyku i zmysłu chemicznego.
b) gardziel
c) przełyk
d) żołądek
e) dwunastnica
f) jelito cienkie
g) jelito grube zakończone kloaką
h) jelito ślepe leżące na granicy jelita cienkiego i grubego
5)
Układ oddechowy
Stanowią go płuca- brak oddychania skróconego. Płuca są pofałdowane co zwiększa ich powierzchnię wymiany gazowej. Do elementów dróg oddechowych należą:
a) otwory nosowe zewnętrzne i wewnętrzne
b) krtań
c) tchawica zbudowana z chrzęstnych pierścieni
d) oskrzela prawe i lewe
e) płuca
Przy oddechu następuje rozstąpienie klatki piersiowej, a przy wydechu jej zwężenie, dzięki skurczom i rozkurczą mięśni międzyżebrowych.
6)
Układ krwionośny
U gadów występują dwa obiegi krwi. Serce składa się z:
- dwóch przedsionków
- i komory przedzielonej niepełną przegrodą na części:
a) prawą (żylną)
b) lewą (tętniczą)
Krew utleniona miesza się z krwią odtlenioną w mniejszym stopniu niż u płazów. Obieg krwi jest taki sam jak u płazów. U gadów jedynie u krokodyli występuje całkowita przegroda w sercu.
7)
Układ wydalniczy
Tworzą go parzyste nerki właściwe (ostateczne), od których odchodzą parzyste moczowody, którymi mocz spływa do pęcherza moczowego i kloaki.
8)
Układ nerwowy
Rozwinięty jest lepiej niż u płazów. Dobrze rozwinięte jest kresomózgowie złożone z 2 półkul pokrytych szarą substancją, czyli korą mózgową. U gadów rdzeń przedłużony jest charakterystycznie wygięty w kształcie litery S, co zwiększa jego powierzchnię i usprawnia koordynację czynności życiowych. Z narządów zmysłów dobrze rozwinięty jest narząd wzroku (powieka górna, dolna i tzw. błona migawkowa), narząd słuchu i narząd węchu. Ucho środkowe składa się z 3 kostek słuchowych:
- młoteczka
- kowadełka
- i strzemiączka
i zamknięte jest błoną bębenkową. Ucho wewnętrzne zbudowane jest tak samo jak u płazów. Brak ucha zewnętrznego.
6)
Rozród gadów
Gady są jajorodne i jajożyworodne. Występuje u nich zapłodnienie wewnętrzne. U gadów jajorodnych pierwszy etap rozwoju zarodka przebieg w jajowodach, a u jajożyworodnych cały proces rozwoju zarodka odbywa się w jajowodach, następnie samica składa jaja bogate w żółtka zawierające materiały zapasowe i dalszy rozwój odbywa się w środowisku zewnętrznym. Z jaj wylęgają się młode osobniki brak stadium larwalnego.