Alkany

ALKANY:
- Końcówka „an”
- Wiązania kowalencyjne
- Pomiędzy atomami węgla występują wiązania typu sigma

ZASADY NOMENKLATURY SYSTEMATYCZNEJ ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH:
1. Podstawę stanowi nazwa najdłuższego łańcucha węglowego.
2. Obecność 2 lub większej ilości podstawników oznacza się za pomocą liczebników greckich: di, tri, tetra itd.
3. Podstawniki muszą mieć najmniejszą numerację atomów węgla.
4. Jeżeli przy tym samym węglu znajdują się takie same podstawiki, dla każdego z nich należy podać liczbę określającą jego położenie.

RODZAJE PODSTAWNIKÓW:
- Metan CH₄, podstawnik metylowy (metyl) CH₃
- Etan C₂H₆, podstawnik etylowy (etyl) C₂H₅
- Propan C₃H₈, podstawnik propylowy (propyl) C₃H₇

WĘGLOWODORY CYKLICZNE:
- Ustalając nazwę węglowodorów cyklicznych, dodajemy przedrostek „cyklo” do nazwy macierzystego węglowodoru.

OTRZYMYWANIE ALKANÓW:
- Naturalnymi źródłami węglowodorów są: gaz ziemny, parafiny, ropa naftowa.
- Ogrzewanie soli sodowych.
- Kwasów organicznych.
- Stałego wodorotlenku sodu.
- Metoda Wurtza.
- Działanie metalicznego sodu na halogenopodobne.
- Katalityczne uwodnienie węglowodorów nienasyconych.
- Elektroliza soli kwasów karboksylowych.

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE ALKANÓW:
- Stan skupienia: gazy (do V), ciecze (od IV do XVI), powyżej ciała stałe.
- Najwyższe temperatury wrzenia i topnienia mają węglowodory.
- W miarę rozgałęzienia łańcucha temperatura maleje.
- Dobrze rozpuszczalne w benzynie, oleju, eterze.
- Nierozpuszczalne w wodzie.
- Wraz ze wzrostem ilości węgla, gęstość rośnie, a lotność maleje.

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE:
- Spalanie całkowite: tlenek węgla IV.
- Półspalanie: tlenek węgla II i para wodna.

Spalanie całkowite:
CH₄ + 2O₂ ---> CO₂ + 2H₂O

Półspalanie:
2CH₄ + 3O₂ ---> 2CO + 4H₂O

Reakcja halogenowania:
Typ reakcji: reakcja substytucji.
Przebiega przy udziale kwantu energii świetlnej hν.
Polega na działaniu chloru lub bromu na węglowodory, prowadząc do podstawienia 1 lub kilku atomów wodoru.
Zaliczana jest do reakcji substytucji wolnorodnikowej.