profil

Odmienność poezji Bolesława Leśmiana - zbadaj twórczość poety na tle 20-lecia międzywojennego i dokonaj jako przykładu interpretacji dwóch wybranych wierszy.

poleca 85% 1894 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Dwudziestolecie międzywojenne to czas kiedy na twórczość artystów najbardziej wpłynęły dwa zdarzenia : I wojna światowa oraz rozwój nauki i techniki. Wtedy to pojawił się nowy model społeczeństwa gdzie dominującą pozycję mieli robotnicy. W społecznościach przeważali ludzie prości, niewykształceni, którzy najbardziej cenili sobie pracę. Dlatego tez twórcy tego czasu swoją poezję kierowali głównie do tych prostych, zwykłych ludzi. Wiersze skierowane głównie do robotników cechował prosty język i nieskomplikowana forma. Tematyka wierszy opierała się na rzeczach codziennych ,takich jak np. jazda tramwajem, czy budowa dachu.
W tym czasie powstawały nowe nurty min. takie jak: Skamandryci, futuryści czy Awangarda Krakowska. Wszystkie te nurty cechowało głównie odejście od dotychczasowych norm. Odcięcie się od tradycji literackiej. Skamandryci nawiązywali do witalizmu, do radości z życia. Ich twórczość była wesoła, radosna. Futuryści natomiast to jeden z najbardziej skrajnych nurtów w międzywojniu. Zrywali zupełnie z tradycją literacką, również i z zasadami ortografii i interpunkcji, bo jak twierdzili te ich ograniczały. I wreszcie Awangarda Krakowska, której założeniem było „3xM” – Miasto, Masa, Maszyna. Zachwycali się oni nad urbanizacją, społeczeństwem i wynalazkami technicznymi. Swojemu zachwytowi dawali upust w wierszach, w których głownie poruszali sprawy proste, związane z rozwojem miast i roboczym społeczeństwem.
W dwudziestoleciu jednak tworzyli ludzie nie podporządkowujący się żadnemu z rozwijających się wtedy nurtów. Byli to poeci indywidualni, których nie można było zaliczyć do żadnych spisanych wtedy programów. Takim twórcą między innymi był Bolesław Leśmian.
Wiersz „Po ciemku” wcześniej wymienionego twórcy jest jednym ze zbioru jego licznych erotyków. Podmiot liryczny nie uczestniczy w wydarzeniu z wiersza, on opowiada, więc mamy do czynienia z liryką pośrednią. W utworze pojawiają się dwoje kochanków, którzy na łonie natury oddają się swojej miłości, pieszczotom. Podmiot liryczny nawiązuje do przyrody, nadaje jej cechy ludzkie (personifikacja). „Noc nad nimi niechętnie przemija”- może to oznaczać, iż kochankowie tak oddali się chwili, że zatrzymał się dla nich czas. Nie chcą aby ta noc przeminęła. Chcą zatrzymać chwilę. Opisywanie przyrody w wierszu ma oddać jedność i harmonię jaka panuje pomiędzy ludźmi a naturą. Przyroda jest nieodłącznym elementem człowieka, tak samo jak człowiek jest nieodłącznym elementem przyrody. W otoczeniu jakie ich wręcz oskrzydla noc jest gwieździsta, wieje lekki wietrzyk, nad głowami latają mewy (którym podmiot liryczny również przypisuje cechy ludzkie), cała ta piękna sceneria tworzy bardzo romantyczny klimat.
Bolesław Leśmian w tym wierszu użył języka łagodnego, który w sposób subtelny opisuje miłość dwojga ludzi. Kochanków określa słowem „ciała” co podkreśla jeszcze bardziej ich fizyczność. Autor pokazał w tym wierszu miłość jako coś pięknego i zarazem romantycznego. W utworach innych twórców międzywojnia ta tematyka przeważnie była pomijana. Pisano głównie o rzeczach przyziemnych. Kochankowie z wiersza Leśmiana są otoczeni przez tajemniczy, wyimaginowany przez niego świat. To otoczenie swoich bohaterów „innym” światem było bardzo charakterystyczne tylko dla poezji Leśmiana. Równie charakterystycznym dla tego indywidualnego twórcy są neologizmy, których i w tym wierszu nie brakuje : „pozadrzewnie”, „trwali się”.
Kolejny zupełnie inny wiersz pt. „Szewczyk” jest „opowieścią” o tytułowym bohaterze lirycznym, który chciał uszyć Panu Bogu buty. Szewczyk w ten sposób chce podziękować Bogu za wszystko co dla niego zrobił, za to, że pozwolił mu żyć. Niestety nic więcej nie może swojemu Stwórcy dać, prócz własnej roboty butów, ponieważ nic więcej nie ma. Żyje w nędzy a mimo to kocha i jest wdzięczny Bogu. Wiersz jest typowym utworem dziękczynnym. Przypomina pieśń. Składa się z czterech zwrotek każda zakończona jest czterowersowym refrenem mówiącym o trudzie w jakim powstaje but dla Boga. Możnaby nawet nazwać ten utwór psalmem dziękczynnym. Tematyka religijna u twórców epoki Międzywojnia była jakby niedostrzegana. Nie wracano do przeżyć teologicznych. W tym utworze natomiast Bóg stoi wręcz na piedestale, dzięki któremu możemy żyć. Utwór posiada również neologizmy („daleczeje”), które podkreślają indywidualność wiersza oraz rymy typu [ab]. Wiersz w konsekwencji jest bardzo rytmiczny i nadający się idealnie do śpiewania. Forma wiersza również odbiega od założeń Międzywojnia, gdzie przeważnie nie występowały dzieła, które możnaby zaliczyć do pieśni. Otoczenie, środowisko w wierszu również wydaje się być wyimaginowanym i niespotykanym między innymi dzięki neologizmom oraz personifikacjom („latarnia się na palcach wspina”).
Bolesław Leśmian był twórcą, który żył na przełomie modernizmu oraz Dwudziestolecia Międzywojennego. Jego dzieł nie można przyrównać do epoki Międzywojnia. Bardziej do modernizmu czy nawet romantyzmu, gdzie liczyła się miłość i wiara. Leśmian stworzył zupełnie odmienną poezję od tej, z którą miał styczność w swoim życiu. Być może spowodowane było to dużym wpływem modernizmu na twórczość tego poety, a po prostu może jego indywidualnością i niepowtarzalnością talentu. Jedno jest pewne- jego dzieła zalicza się do ponadczasowych, które również i dziś znajdują rzesze zwolenników. Leśmian nie uległ chwilowej fascynacji maszynami, czy nowym typem społeczeństwa. Pisał o rzeczach, które towarzyszyły człowiekowi od wieków, o przyrodzie, miłości, refleksją nad sensem egzystencji. Te tematy nigdy nie przejdą do lamusa, ponieważ cały czas mamy z nimi styczność.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 4 minuty