W literaturze polskiej XX wieku można odnaleźć tak wiele utworów podejmujących wątki religijne, że aby wyczerpać temat trzeba by przygotować szereg wykładów. Dlatego z konieczności ograniczę się do utworów, które moim zdaniem są najbardziej interesujące i oryginalne pod względem formy i tematyki. .
Będą to przykłady z każdego rodzaju literackiego, a także z pogranicza literatury i innych form piśmiennictwa.
Oczywiście większość z przykładów podejmowania tematyki religijnej to te odnoszące się do wiary katolickiej, choć nie brak poszukiwań sfery sacrum pojętej ogólnie bez odnoszenia się do konkretnego wyznania.
Zanim jednak przystąpię do zaprezentowania twórczości jeszcze kilka słów o związkach miedzy literatura a religią.
Przez większą część dziejów literatura piękna przenikała się z działaniami religijnymi. W tekstach i zachowaniach o charakterze skaralnym tkwiły pierwiastki estetyczne, a twórcy dzieł o walorach artystycznych pełnili kapłańskie funkcje. Przeżycia estetyczne- jeszcze nie oddzielone i nie uświadomione jako takie, były nierozerwalnie związane z religijnymi aktami. To, co jest obecnie uważane za kategorie literackie, przez tysiąclecia stanowilo pierwiastki komunikatow religijnych: rytmizacja, wersyfikacja, metaforyka, konstruowanie świata fikcji, układy narracyjne. Język literatury ma religijną genezę, a wiele gatunków poezji i dramatu wywodzi się z rytuałów. ...