Okoliczności objęcia władzy przez Hitlera

Faszyzm jest to kierunek i ruch polityczny o charakterze totalitarnym i rasistowskim, który ukształtował się po I wojnie światowej we Włoszech, a później w innych krajach (w Niemczech przybrał postać skrajną). Forma totalitarnej dyktatury nacjonalistycznej wprowadzona we Włoszech w 1922 roku i innych krajach opierała się na zasadzie wodzostwa dysponująca zhierarchizowanym aparatem partyjnym, stosująca terror wobec przeciwników politycznych.
W latach 1919- 1939 faszyzm uwidocznił się najbardziej we Włoszech i Niemczech. Ruch faszystowski czerpał po części z poglądów i myśli wybitnych postaci takich jak Jean Jacques Rousseau i F. Nitsche oraz założeń XIX wiecznego nacjonalizmu. Jednak ostateczna forma ma swoje podłoże w zakończeniu I wojny światowej. Za fakt determinujący rozwój wydarzeń uznać można postanowienia traktatu wersalskiego- 28 IV 1919 który nałożył szereg represji terytorialnych i militarnych i gospodarczych na pokonane państwo niemieckie , pominą sprawę obozu zwycięzców, Włoch. W ten sposób powstało niezadowolenie społeczne w obu krajach , które dodatkowo podsycane było niekorzystna sytuacją gospodarki powojennej. W przypadku Niemiec wyczerpanie surowców i trudności w przestawieniu produkcji z wojennej na pokojową. Flustracjom społecznym towarzyszyły zamieszki i niespokojna sytuacja wewnętrzna ,a także wzrost aktywności ugrupowań socjalistycznych, które w większości społeczeństwa wywoływało strach przed rewolucją Dodatkowo sytuację pogarszał brak tradycji parlamentarnych oraz zaufania społecznego do rozrośniętych i skorupowanych struktur władzy Takiej rzeczywistości przeciwstawić się mogła jedynie silna scentralizowana władza
Kryzys liberalizmu parlamentaryzmu i racjonalizmu, a także powojenny upadek autorytetów oraz zamiana dokonana w społecznej mentalności po pierwszej tego rodzaju wojnie, wstworzyły niezwykle podatny grunt dla swojej ideologii.
Pierwsze założenia faszystowskie nierozerwalnie związane były z osobą Benito Mussoliniego. Ten były socjalista , miał okazać się " zbawcą narodu". Jego poglądy wyrastające z ogólnej negacji panujących wartości, takich jak demokracja, liberalizm, racjonalizm czy socjalizm szybko trafiły do rzeszy niezadowolonych z obecnej sytuacji wewnętrznej obywateli. Mussolini glosil stworzenie Wielkich Włoch - silnego, zjednoczonego państwa. W tym celu konieczne było międzyinnymi wprowadzenie rządów totalitarnych , kultu jednego wodza, rozwiązania parlamentu i instytucji rządowych. Mussolini docenił znaczenie propagandy, umiejętnie kierował masami to zapewniło mu osiągnięci szerokiego poparcia w społeczeństwie. W 1922 roku obiją on funkcję premiera, tym samym rozpocza się proces formowania społeczeństwa faszystowskiego.
Tymczasem z końcem wojny w Niemczech także narastała sytuacja niezadowolenia społecznego, rozczarownia, a także oskarżeń w stronę utworzonego w 1919 roku parlamentu o zdradę i zaprzedanie kraju na konferencji wersalskiej. Dodatkowo beznadziejny stan represjonalnej gospodarki i zagrożenie rewolucją komunistyczną wzmagały flustrację społeczeństwa. Podejmowano zabronione wystąpienia, jednym z nich był nieudany zamach w marcu 1920 roku , kiedy zdemilitaryzowane na mocy traktatu wersalskiego oddziały na czele Wolfganga Kappa zajęły Berlin. Kolejną próbę przejęcia władzy podjął Adolf Hitler. Ten młody , zapalony Austriak, przekonany o wszechobecnym spisku przeciwko niemu i narodom germańskim, lubiący się w dyscyplinie wojskowej , na czele swojego ugrupowania w 1923 wdarł się do monachijskiej piwnicy, gdzie przebiegało zebranie ugrupowań konserwatywnych i nawoływał - wzorem Mussoliniego do "marszu na Rzym". To wystąpienie skończyło się jednak klęską, gdyż jego partia Narodowo Socjalistyczna Niemiecka Partia Robotników, utworzona z Niemieckiej Partii Robotników - monachijskiego ugrupowania kombatantów w 1919 r. Została zdelegalizowana, a Hitler został skazany na 5 lat więzienia.
Dziewięciomiesięczny w efekcie pobyt w areszcie zaowocował powstaniem książki "Mein Kampf" zawierającą rozbudowaną ideologię faszystowską. Zakładała ona bezwzględną walkę z "dyktatem wersalskim", jako dziełem "światowego żydostwa", zmierzającego rzekomo do unicestwienia Niemiec. Nigdzie pierwiastek rasistowski , a w tym przypadku antysemityzm nie wystąpił tak wyraźnie jak w faszyzmie niemieckim. Zdaniem zwolenników Hitlera, cała kultura europejska zbudowana została przez rasę nordycką, której najwybitniejszym odłamem byli właśnie Niemcy, przeznaczeni przez natuę do sprawowania władzy jako "naród panów''. W związku z tymi założeniami faszyści nawoływali do eliminacji gatunków zagrażających narodowi Rzeszy, a także do poszerzania "przestrzeni życiowej".
Rasistowski pierwiastek i głęboko zakorzeniony w świadomości narodu nacjonalizm sprawiły, iż filozofia faszystowska, pomimo swojej pymitywności szybko znalazła rzesze zwolenników. Tłumaczyła zaistniałą sytuację państwa, dodawała poczucia siły i usprawiedliwiała krzywdę doznaną ze strony dyktatu, oraz ugruntowała nacjonalistyczną pychę. Narodową dumę zaspokajały także deklaracje Hitlera o stworzeniu "1000 letniej rzeszy" , silnego imperium, które osiągnąć chciał przez wprowadzenie władzy dyktatorskiej, dyscyplinę i uporządkowanie interesów jednostki państwu. Koncepcja" państwa nieograniczonego", kultu wodza, siły i rządów elity , stało się wspólnym elementem włoskiego i niemieckiego ruchu faszystowskiego. Także na wzór włoskich Hitler stworzył swoje oddziały paramilitarne S.A.
Ogromny wpływ na wzrost poparcia hitlerowskiego dążenia do władzy miała klasa przemysłowa, która w obawie przed wciąż zagrażającą rewolucją komunistyczną, obawą przed utratą swych majątków zadeklarowała swoje poparcie nawet finansowe na zjażdzie w Dusseldorfie w styczniu 1932 roku.
Do przejęcia władzy przez Hitlera przyczyniła się też wizja przewrotu komunistycznego. Duże poparcie w wyborach parlamentarnych latem 1932 i jego spadek jesienią , a tym samym wzrost poparcia dla ugrupowań komunistycznych zmusiły prezydenta do powierzenia Hitlerowi funkcji kanclerza , co nastąpiło 30 stycznia 1933r. Jego pierwszym krokiem jest rozwiązanie parlamentu.
Z chwilą objęcia władzy Hitler rozpoczął formowanie państwa faszystowskiego, umacniając swoją pozycję, aż do przejęcia stanowiska prezydenta w roku 1934. Zostaje wprowadzone zarządzenie o specjalnym nadzorze państwa nad obywatelami. Zostają rozwiązane wszystkie partie oprócz NSDAP . Później na podstawie testamentu Hindenburga Hitler przejmuje kontrolę nad państwem i stanowi w nim najwyższą władzę. Następuje krwawa rozprawa z wewnętrzną opozycją w nocy z 29 na 30 czerwca zwanej "nocą długich noży". Zginęło w ówczas około 300 przeciwników Hitlera.
Dojście do władzy w obu państwach zapoczątkowało szereg reform i przemian zgodnie z założeniami ideologi faszystowskiej.