Bić albo nie bić się - dylematy Polaków w XIX w.

Po rozbiorach i zarazem utracie niepodległości Polacy mieli dwie możliwości walki o wolność walkę zbrojną - powstania i pracę organiczną. Obie te możliwości Polacy wykorzystali, choć nie doprowadziły one bezpośrednio do odzyskania niepodległości to jednak miały na pewno duży wpływ na odzyskanie wolności po I Wojnie Światowej .
Po utracie niepodległości zaczęła pojawiać się koncepcja, iż odzyskać wolność można przez wystąpienie zbrojne , przygotowując powstanie. W 123 letnim okresie niewoli miały miejsce trzy powstania : listopadowe, krakowskie i styczniowe jednak żadne nie przyniosło zamierzonego celu. Można więc powiedzieć że nie miały one sensu gdyż zamiast zdobyć niepodległość powstańcy wywalczyli kolejne kary, represje i akty bezprawia a wielu z nich musiało opuścić kraj co pozbawiło go wielu wykształconych ludzi. Przyczyn klęsk powstań było wiele, najbardziej „rzucającą się w oczy” jest to iż przewaga militarna wroga była miażdżącą ale klęską winni są także Polacy którzy źle organizowali powstania, nie były one ogólnonarodowe włączając do wystąpienia wszystkie stany a w szczególności chłopów którzy byli zdecydowaną większością ówczesnego społeczeństwa. Inną przyczyną niepowodzenia powstań była zła organizacja i błędne założenia taktyczne które ujawniły się głównie w powstaniu styczniowym. Zamiast po kilku zwycięskich bitwach dobić wroga, Polacy mieli inny problem – znaleźć przywódcę który poprowadziłby dalej powstanie. Przyczyną tych decyzji było zesłanie wielu Polaków w głąb Rosji. Także utrata sejmu, konstytucji, wojska, spustoszenie kraju i tysiące zabitych to moim zdaniem zbyt duża cena za niekompetencję rządzących i brak organizacji w powstaniu listopadowym.
Ale wystąpienia zbrojne miały także pozytywne skutki :
Powstania ukształtowały w oczach całej Europy obraz Polaka jako człowieka niegodzącego się z utratą niepodległości i wielkiego patrioty. Miało to na pewno duży wpływ na odzyskanie niepodległości przez Polskę po I Wojnie Światowej i późniejszą politykę zagraniczną II Rzeczpospolitej .
Powstania przypomniały także Polakom iż nie są oni częścią innych państw, ale są odrębnym, posiadającym własną kulturę, tradycję i język narodem. Można więc powiedzieć iż choć po części skutkiem nieudanych powstań jest praca organiczna, czyli wzmożony rozwój polskiej gospodarki i kultury. Po trzech nieudanych powstaniach Polacy postanowili już więcej nie organizować zrywów narodowowyzwoleńczych, a jedynie skupić się na zachowywaniu Polskiej kultury, tradycji i języka w zaborach. Potrzebne to było głównie w zaborze rosyjskim i pruskim gdzie nasilana była coraz bardziej rusyfikacja i germanizacja ludności polskiej znajdującej się pod panowaniem Prus i Rosji.
Organizowane były także organizacje zapobiegające wykupowi przez zaborców polskiej ziemi, przykładem są Banki Ziemski zakładane w zaborze Pruskim które wykupywały od Polaków ziemię aby ci nie sprzedali jej Niemcom.
Praca organiczna to także rozwój malarstwa w którym podejmowano tematy z historii Polski. Głównymi przedstawicielami są Jan Matejko, Jacek Malczewski, Maksymilian Gierymski. Organizowane były także towarzystwa, spotkania na których czytano polskie książki, wydawano gazety i czasopisma o tematyce patriotycznej. Wszystkie te formy podtrzymania polskiej kultury były na pewno bardzo potrzebne zwłaszcza dla Polaków którzy powoli przestawali wierzyć po upadku powstań, że kiedykolwiek uda im się żyć w wolnym kraju. Praca organiczna choć istniała we wszystkich trzech zaborach, to jednak w zaborze austriackim, w Galicji Polacy mogli bez lęku rozwijać swoją kulturę gdyż w dwóch pozostałych zaborach często samo mówienie po polsku było zabronione.
Uważam, że aby Polska mogła po 123 latach niewoli cieszyć się wolnością potrzebne były powstania które teoretycznie przynosiły Polakom same kary i represje, ale miały duży wpływ na rozwój kraju w przyszłości, oraz praca organiczna dzięki której przez tyle lat przetrwała polska kultura i tradycje.