Rodzaje wiązań chemicznych

Wiązanie chemiczne jest oddziaływaniem prowadzącym do przekształcenia atomów, jonów lub cząsteczek w bardziej złożone układy wielojądrowe. Warunkiem utworzenia wiązania jest obniżenie energii układu.
Wiązania chemiczne powstają w wyniku oddawania, przyjmowania lub uwspólniania elektronów walencyjnych reagujących ze sobą atomów. Można wyróżnić kilka rodzajów wiązań: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe i koordynacyjne.
Wiązanie kowalencyjne, to wiązanie pomiędzy atomami, powstałe z uwspólnienia części elektronów należących do łączących się atomów. W idealnym wiązaniu atomowym połowa uwspólnionych elektronów pochodzi od jednego partnera, a druga płowa od drugiego. Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane jest wiązaniem, w którym wspólne elektrony są silniej przyciągane przez pierwsze jądro, niż przez drugie. Występuje w cząsteczkach zawierających atomy różniące się elektroujemnością. Przesunięcie pary lub par wiążących w kierunku atomu o większej elektroujemności powoduje pojawienie się w cząsteczce momentu dipolowego i nosi nazwę polaryzacji .
Wiązanie jonowe, tworzy się w czasie reakcji pomiędzy atomami pierwiastków znacznie różniących się elektroujemnością. Atom pierwiastka mniej elektroujemnego oddaje, a atom pierwiastka bardziej elektroujemnego, przyłącza elektrony. Tak utworzone jony, dodatni i ujemny, przyciągają się dzięki działaniu sił elektrostatycznych tworząc wiązanie jonowe.
Wiązanie koordynacyjne tworzy się wówczas, gdy wspólna wiążąca para elektronowa pochodzi w całości tylko od jednego z atomów. Dawca pary elektronowej oddaje wolną parę elektronową do wspólnego użytku z biorcą pary elektronowej. Powstanie wiązania koordynacyjnego łączy się zazwyczaj z wystąpieniem momentu dipolowego lub zmniejszeniem jego wartości, jeżeli takowy istniał przed powstaniem wiązania. Dawcę pary elektronowej w takim wiązaniu nazywa się donorem, a biorcę akceptorem.
Ponad to, istnieją jeszcze: wiązania wodorowe, które powstają pomiędzy odrębnymi cząsteczkami i polegają na oddziaływaniu dipol-dipol oraz na nakładaniu się chmur elektronowych atomu wodoru jednej cząsteczki, i silnie elektroujemnego atomu innej cząsteczki; oraz wiązania metaliczne w substancjach metalicznych między dodatnio naładowanymi rdzeniami atomowymi, czyli fragmentami atomów pozbawionych powłoki walencyjnej. Oderwane od rdzeni elektrony tworzą tzw. „gaz elektronowy” czyli zdelokalizowaną chmurę ładunku ujemnego. Rdzenie atomowe, zanurzone w tym gazie elektronowym, są przez niego elektrostatycznie przyciągane.

Różnice między elektroujemnością pierwiastków wchodzących w skład związku chemicznego decydują o typie wiązania. W celu określenia elektroujemności pierwiastka chemicznego stosuje się skalę Paulinga.