Powieść, zgodnie z zamysłem Prusa (o czym dowiadujemy się na podstawie korespondencji twórcy), powinna była zostać opatrzona tytułem Trzy pokolenia. Biorąc pod uwagę treść dzieła, propozycja ta wydaje się zasadna, bowiem wskazuje na jego problematykę. Niewątpliwie tak sformułowany tytuł nie budziłby, w przeciwieństwie do ostatecznie zaakceptowanej wersji, tylu wątpliwości i dyskusji. Czytelnicy utożsamiali tytułową lalkę z bohaterką Izabelą Łęcką. Wskazywali wówczas na podobieństwo Beli do zabawki (piękna i pusta). Inni uważali, że tytuł nawiązuje do treści epizodu procesu o lalkę. Ponadto zabawkami bawił się na początku i końcu utworu stary subiekt Rzecki. Można by pokusić się o analizę powyższych scen, odczytanie ich w kontekście całego dzieła. Wszak Rzecki podczas zabawy snuje rozważania dotyczące egzystencji ludzkiej (por. tom I, rozdz. II; tom II, rozdz. XVII).Warto jednak zauważyć, że interpretacje te nie miałyby większego znaczenia dla zrozumienia tytułu. Dlaczego? Ponieważ Prus sam dokładnie wyjaśnił to zagadnienie i wskazał na przyczynę opatrzenia tekstu „nazwiskiem” Lalka. W liście, z 8 lutego 1897 roku, do redaktora „Kuriera Warszawskiego”, Władysława Korotyńskiego, Prus napisał:
W powieści Lalka znajduje się rozdział poświęcony procesowi o kradzież lalki, rzeczywistej lalki dziecinnej. Otóż taki proces miał miejsce w Wiedniu. A ponieważ fakt ten wywołał w moim umyśle skrystalizowanie się, sklejenie się całej powieści, więc przez wdzięczność użyłem wyrazu Lalka za tytuł.
Zatem, co jeszcze dobitniej podkreślił autor w tekście Słówko o krytyce pozytywnej, „tytuł jest przypadkowy”. Rzeczywisty proces o lalkę stał się również inspiracją do wprowadzenia w tok powieści wątku sporu o zabawkę, a to pozwala wskazać na kronikarski charakter powieści.
