Mędrzec
Nauka w służbie zła
Literatura po II wojnie światowej snuje refleksje na temat sensowności rozwoju nauki i zdobyczy cywilizacyjnych, wszak wojna – czas ludobójstwa – zanegowała wszelkie zdobycze ludzkości, a cywilizację życia zastąpiła cywilizacją śmierci. Przychodzi też czas na rozrachunek z naukowcami. W Medalionach Zofii Nałkowskiej udokumentowane zostają zbrodnie niejakiego profesora Spannera, który prowadził badania i eksperymenty na zwłokach ludzkich – chciał pozyskiwać z nich surowce na mydło i...
Romantyczny alchemik
A jednak doktor Faust marzy o zmierzeniu się z czasem. Bohater utworu Goethego zgłębia zagadki świata, ma ogromną wiedzę, ale wciąż nie posiadł umiejętności cofania czasu, przywracania młodości i osiągania szczęścia, pełni. Chce posiąść te zdolności. Tego jednak musi uczyć go... diabeł. W zamian Faust ma oddać mu duszę.Na szczęście, przed wiecznym potępieniem uchroni go miłość Małgorzaty i chóry aniołów zaśpiewają mu, że to, iż wciąż dążył do pełni i poznania rzeczy nowych, zasługuje na...
Średniowieczny mistrz Polikarp
Średniowieczni mędrcy to przede wszystkim mistrz Abelard, nauczyciel Heloizy, który wdaje się z nią w romans, a potem wymienia uczone listy z byłą kochanką pokutującą za swój grzech, oraz Polikarp z Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią . Ów „mędrzec wielki, mistrz wybrany” prosi Boga, by mógł spotkać się ze śmiercią. Spotkanie z okrutną i odrażającą, rozkładającą się kobietą napawa uczonego przerażeniem i odrazą. Dowiaduje się od niej o bezsilności człowieka wobec zgonu, nauka nigdy nie...
mędrzec
Starzec od „szkiełka i oka”
W niekorzystnym świetle przedstawia starego mędrca ballada Adama Mickiewicza Romantyczność . Ów uczony „nie zna prawd żywych”, „nie obaczy cudu”, ponieważ wierzy tylko swemu „szkiełku i oku”. Duchy uważa za twór gawiedzi. Zbyt racjonalne podejście do życia i niedopuszczanie do świadomości istnienia zjawisk nadprzyrodzonych, rzeczy niewytłumaczalnych zubaża jego widzenie świata i szkodzi innym. Bo świat duchowy przecież też jest ważny. Nie najlepiej świadczy o mędrcu fakt, iż sprawy...
Egipscy kapłani i rzymscy niewolnicy
Przedstawieni np. w Faraonie Bolesława Prusa kapłani sprawują władzę nad społeczeństwem. Prowadzą badania, mają większą wiedzę, dzięki temu mogą np. manipulować ludem, przedstawiając susze czy zaćmienia słońca jako kary bogów (mając wiedzę z dziedziny meteorologii, mogą przewidywać takie zjawiska). A więc znów – kto ma wiedzę, ten ma władzę. Nie zawsze jednak: liczni niewolnicy rzymscy,na ogół rodem z Grecji, to artyści i uczeni zwykle mądrzejsi od swych panów, ale całkowicie od nich...
Podziw dla odwagi naukowców poprzednich epok
W literaturze współczesnej odnajdziemy też hołdy dla naukowców poprzednich epok. W poezji współczesnej znajdziemy wiele wierszy poświęconych mitologicznym eksperymentatorom Dedalowi i Ikarowi (np. Ernest Bryll O Ikarach głoszą , Stanisław Grochowiak Ikar, Zbigniew Herbert Dedal i Ikar ). Z kolei Stanisław Grochowiak w wierszu Lekcja anatomii doktora Tulpa , nawiązującym do obrazu Rembrandta, uczyni eksperymenty odważnego naukowca (przeprowadzającego pierwsze sekcje zwłok) punktem wyjścia...
Filozofowie greccy
W Uczcie Platon utrwala postać Sokratesa i innych filozofów oraz metodę greckich myślicieli, którzy zadając pytania i oczekując na nie odpowiedzi od słuchacza, zmuszali ich do myślenia... W Państwie pojawia się pomysł Platona postawienia uczonych na czele państwa, oddania im rządów. Państwo Platona, rządzone przez mądrych i odbierające głupim prawo dodecydowania o sobie, przypomina jednak społeczeństwa totalitarne.
Idealiści i dziwacy
W Lalce Bolesława Prusa poznajemy całą galerię postaci pozytywistów –naukowców. Pierwszym z nich jest doktor Szuman – zdziwaczały lekarz, stary kawaler, Żyd, wywieziony wraz z Wokulskim na Sybir za udział w powstaniu styczniowym. Prowadzi on badania nad włosami różnych ras ludzkich. Praca ta pozwala mu zapomnieć o otaczającym go świecie i dramatycznych przeżyciach z młodości (zmarła mu narzeczona, usiłował popełnić samobójstwo). U schyłku życia dochodzi jednak do wniosku, że jego badania są...
Uczony, mędrzec
„Słuchaj, dzieweczko!” – krzyknie śród zgiełku Starzec i na lud zawoła: „Ufajcie memu oku i szkiełku. Nic tu nie widzę dokoła. Duchy karczemnej tworem gawiedzi, W głupstwa wywarzone kuźni. Dziewczyna duby smalone bredzi, A gmin rozumowi bluźni”. „Dziewczyna czuje – odpowiadam skromnie – A gawiedź wierzy głęboko; Czucie i wiara silniej mówi do mnie Niż mędrca szkiełko i oko. (Adam Mickiewicz, Romantyczność ) Postaci uczonych pojawiają się w literaturze już od antyku. Przyjrzyjmy...
Biblijne klimaty
Wielkim szacunkiem cieszą się w Starym Testamencie uczeni w piśmie i arcykapłani. W Nowym Testamencie Jezus, choć rozmawia z nimi w świątyni jako dwunastolatek i szanuje ich wiedzę, podaje nieraz w wątpliwość sensowność postępowania uczonych w piśmie, rozważających tajemnice wiary, a nieprzekładających słowa Bożego na codzienne życie. Prawo nie może być martwą literą, nie chodzi o ścisłe przestrzeganie postu i świąt, lecz miłość do bliźnich – zdaje się mówić Jezus. Do tej nauki nawiąże w...
Czy mędrzec stoicki może być wzorem osobowym dla współczesnego człowieka?
Pytanie postawione w temacie skłania do poszukiwania odpowiedzi w filozofii takich uczonych, jak Seneka czy Marek Aureliusz. Dlatego, mimo iż twórcą stoicyzmu był Zenon z Kition, w niniejszej pracy skoncentruję się na późniejszych myślicielach...
Czy mędrzec stoicki może być wzorem do naśladowania dla współczesnego człowieka?
Stoicyzm to nurt filozoficzny zapoczątkowany w III w p.n.e. przez greka Zenona z Kiton. Doktryna stoicka nazywana jest często „Wiedzą życia mądrze szczęśliwego”. Stoicy za najwyższe dobro i szczęście człowieka uznali cnotę. Ich ideałem...
Gdybym chciała być filozofem, to jedynie na wzór… odp. uzasadnij. Zaprezentuj jak najciekawiej dowolną postać filozoficzną.
?Nie warto żyć życiem przez nas niepoznanym?, lecz jeśli chciałabym być filozofem to jedynie na wzór Sokratesa. Sokrates sam nic nie napisał, nie ma ani jednej tezy, ani jednej maksymy, o której można powiedzieć, że na pewno pochodzi od niego, a...
Jak rozumiesz słowa: „Jeżeli chcesz żeby twoje życie było piękne, może takie być, przecież to ty sam je układasz
Wykorzystałam prace różnych autorów, teraz przekazuje dalej.... Rozprawka na temat: „Jak rozumiesz słowa: „Jeżeli chcesz żeby twoje życie było piękne, może takie być, przecież to ty sam je układasz”. Jak zdefiniować piękno? Tajemnica...
Zdaje mi się, że widzę. Gdzie? Przed oczyma duszy mojej - romantyczna twórczość.
Romantyzm od samego początku swego istnienia wywoływał liczne kontrowersje. Poglądy na jego temat, na temat jego twórców były bardzo zróżnicowane. "(...) kręta ścieżka albo raczej podróż, wśród której, jak się komu bliżej zdaje, wolno...
Na podstawie 1 akapitu wyjaśnij, dlaczego ludzie nie mogli obrażac sie na mędrców?
O Tobie mówi bajka Mędrcy starożytni chytrze obmyślili, w jaki sposób można by ludziom mówić prawdę prosto w oczy nie robiąc tego w sposób grubiański. Pokazywali im dziwne lustro, w którym ukazywały się różnego rodzaju zwierzęta i dziwaczne...
Rozrachunek renesansowego poety z filozofią stoicką
Filozofia stoicka powstała w III wieku przed naszą erą w Atenach. Głosiła ona, że to co jest zgodne z rozumem jest zgodne z naturą, a to, co z nią zgodne, jest dobre i rozpoznanie tego jest cnotą. Dla stoików cnota stanowiła jedyne dobro moralne,...
Czy mędrzec stoicki może być wzorem osobowym dla współczesnego człowieka?
Spróbujmy się zastanowić czy w dzisiejszych czasach można postępować według zasad starożytnego stoicyzmu, i czy nie przeszkadzałoby nam to w normalnym życiu, a także czy pozwoliłoby nam to osiągnąć oczyszczenie duchowe jak to miało miejsce u...
Opracowanie renesansu na maturę ustną
Obraz świata i człowieka w literaturze renesansowej. STOICYZM – grecka szkoła filozoficzna założona w III w. P.n.e przez Zenona z Kition celem życia - szczęście czyli życie zgodne z zasadami cnoty, zachowanie umiaru i spokoju, męstwo i cnota,...
Treny J. Kochanowskiego.
Filozofia stoicka została zapoczątkowana w Atenach, w III w. p. n. e. przez Zenona z Kition. Głosiła ona wiarę w człowieka i możliwość osiągnięcia szczęścia. Jej wyznawcy byli racjonalistami i uznawali tylko jeden byt - materię, i poznawanie...
Czy mędrzec stoicki może być wzorem osobowym dla współczesnego człowieka?
Czy mędrzec stoicki może być wzorem osobowym dla współczesnego człowieka? W ciągu swojego życia każdy człowiek przechodzi pewne jego etapy ,znajduje się w różnych , trudnych nieraz sytuacjach , czasem bez wyjścia. Jak...
Charakterystyka Antyku.
Kultura i literatura grecka kojarzy nam się głównie z atenami właśnie tam w V i IV w pne nastąpił rozkwit filozofii, i niezwykłą harmonię osiągnęła rzeźb, architektura powstały największe dokonania dramatu i teatru, zrealizował siepóżniej...
Motyw szaleństwa i jego rola w literaturze polskiej różnych epok - omów na wybranych przykładach
SZALEŃSTWO- Zespół urojeń, zaburzenia myślenia, spostrzegania, uczuć, omamy, widzenia, wizje, Szaleństwo powoduje trudności kontaktów miedzyludzkich(opetani zostają wyalienowani, opuszczeni, samotni), czesto szaleńcami zostaja osoby pozbawione...
Motyw zbrodni i kary w literaturze z różnych epok. Omów odwołując się do wybranych utworów
Uniwersalnym motywem w literaturze jest zbrodnia i kara. Ma on charakter archetypicznego, ponadczasowego toposu przedstawianego przez twórców różnych epok, od czasów najdawniejszych po współczesność. Od zarania dziejów społeczeństwa charakteryzują...
Stoik
Nie było to dawno temu, wręcz przeciwnie. Historia ta działa się w XXI wieku. Po ulicy kroczył wysoki mężczyzna. Spieszył się, jak wszyscy. I tak samo jak inni nie zwrócił uwagi na siwego pana siedzącego na ławce w parku. Był to Grzegorz...
Analiza i interpretacja Pieśni XI Jana Kochanowskiego. „Jak ma żyć człowiek?”
Życie- co to takiego? Zbiór historii, obrazów, anegdot zebranych w jedną całość, z których możemy wyróżnić chwile tylko szczęśliwe i gorzkie? Jak je przeżyć? Co zrobić, by się nie zagubić i być szczęśliwym? Z pomocą i odpowiedzią przychodzą nam...
Filozofia antyku.
Filozofia wyjaśnia genezę świata, powstanie człowieka, zawiera niepisany kodeks postępowania w stosunkach międzyludzkich. W starożytnej Grecji ( a potem w Rzymie ) wytworzyły się dwa poglądy (nurty) filozoficzne: - człowiek i świat powstał...
Czy mędrzec stoicki może być wzorem osobowym dla współczesnego człowieka?
W ciągu swojego życia każdy człowiek przechodzi pewne jego etapy ,znajduje się w różnych , trudnych nieraz sytuacjach , czasem bez wyjścia. Jak powinien się wtedy zachować? W jaki sposób przejść przez życie, by nie...
Doktryny społeczno-etyczne starożytności
Oddzielenie sfery sacrum i profanum Przesłanki do wykrystalizowania się racjonalnej refleksji nad sprawami ludzkimi, refleksji niezależnej od myślenia sakralnego narodziły się wraz z powstaniem starożytnych greckich demokracji w stosunkowo...
Czy mędrzec stoicki może być wzorcem osobowym dla współczesnego człowieka?
Czy mędrzec stoicki może być wzorcem osobowym dla współczesnego człowieka? Filozofia stoicka powstała w III w. p.n.e. w Atenach. Twórcą i założycielem szkoły stoickiej był Zenon z Kition (ok. 336-264). Do ostatecznej formy doprowadził ją...
Znani mi bohaterowie w literaturze XIX i XX wieku
Proces kształtowania się bohatera wieków XIX i XX ulegał ciągłym zmianom, wynikającym z zachodzących na świecie przemian społecznych, ustrojowych i politycznych. Z perspektywy losów Polski okres ten był szczególny, wymagający wyjątkowego...
Johann Wolfgang Goethe - "Faust".
"Dzieło o olśniewającym bogactwie epizodów, o migotliwej elastyczności rytmicznej, o wszechogarniającej dole ludzkość skali nastrojów, dzieło niepowtarzalne." (L. Eustachiewicz) Utwór odwołuje się do średniowiecza, legendarnego...
Jan Kochanowski propagator filozofii starożytnej
Największym polskim poetą doby renesansu był Jan Kochanowski. Wypowiadał się on na wszystkie tematy, poruszał wiele problemów nurtujących współczesnego mu człowieka. Dowodem tego są oczywiście jego wiersze, bardzo osobiste, z których...
Bajka o rzeczach dobrych i złych
Dawno, dawno temu, kiedy Cesarstwo Chin było w rozkwicie, a ludzi ceniono w nim bardziej za to kim byli, niż co posiadali, żył sobie w pewnej wiosce ubogi Mędrzec. Był wdowcem. Żona umarła przy porodzie, zostawiając mu na pociechę jedynego syna....
Interpretując pieśń XIX Jana Kochanowskiego oraz odwołując się do kontekstu filoroficzno literackiego, przedstaw cechy i system wartości człowieka renesansu.
Cechy i system wartości człowieka renesansu Po trwającym niespełna 10 wieków średniowieczu nastał nowy okres- renesans. Zmienił się światopogląd, zmieniły się wartości. W centrum świata stanął człowiek i jego potrzeby, zaczęto zadawać sobie...
Od Karusi do Jacka Soplicy - przemiany bohatera romantycznego w utworach A. Mickiewicza
Literatura romantyczna na pierwszym miejscu stawia człowieka i jego stosunek do świata. Romantyczni bohaterowie przechodzą pewną drogę rozwoju, która prowadzi od postaci buntownika aż do świadomego twórcy nowej rzeczywistości. W literaturze...
Rozprawka Pieśń o Rolandzie. Egoista czy bohater
Egoista czy bohater mędrzec czy głupiec jak często zadawane jest to pytanie Opowiemy to na poniższym przykładzie Roland był idealnym rycerzem, wspaniałym dumnym, wręcz idealnym - oczywiście jak na ówczesne kanony. Głównym jego motto było Bóg,...