Konformiści

Prócz obrazów szlachetnych lekarzy literatura przekazuje nam obrazy lekarzy konformistów. Taki jest bohater Siłaczki Żeromskiego – doktor Obarecki, który w Obrzydłówku (jakże znacząca to nazwa!) szybko wrósł w miejscowe konformistyczne elity i zapomniał o ideałach młodości. Przypomni sobie o nich tylko na chwilę, lecząc dawną znajomą ze studiów. Tytułowa siłaczka, nauczycielka, która zaraziła się tyfusem od ubogich dzieci, nie zostanie jednak uratowana, a Obarecki po chwilowym wstrząsie nadal będzie wiódł wygodne beztroskie życie lekarza bogatych.
Podobne podejście do swego zawodu prezentują lekarze ze środowiska doktora Judyma – bohatera Ludzi bezdomnych. Wygodne życie i dochody okażą się dla nich ważniejsze niż zdrowie i warunki życia ubogich pacjentów. Będą unikać drażliwych tematów, takich jak podnoszenie poziomu higieny wśród najuboższych warstw społecznych, dlatego na zebraniu urządzonym w mieszkaniu doktora Czernisza zignorują apel Judyma, a młodego lekarza uznają za szaleńca i marzyciela. Zbliżone stanowisko reprezentują lekarze z sanatorium w Cisach. Doktor Węglichowski i dyrekcja sanatorium, zainteresowani rozwojem uzdrowiska, a nie zdrowiem pacjentów, zwalczać będą młodego lekarza, zbyt kategorycznie mówiącego o klimacie niesprzyjającym kuracjuszom i mieszkańcom.
Nie do końca uczciwi są też lekarze sportretowani w Czarodziejskiej górze Tomasza Manna. Życie w sanatorium nie zawsze służy kuracjuszom, a u niektórych, jak u Hansa Castorpa, być może nawet nasila dolegliwości... Stawia tow specyficznym świetle doktora Behrensa i innych lekarzy, którym zależy na jak najdłuższym pozostaniu kuracjuszy w świecie „czarodziejskiej góry”.