Baza wiedzy / Opracowania / Słownik etymologiczny języka polskiego

Łamać

poleca b/d

1. ‘naciskając, uderzając, zginając, rozdzielać coś na kawałki’; 2. ‘niszczyć życie, karierę itp.’; 3. ‘nie stosować się do czegoś’; 4. ‘przezwyciężać, zwalczać coś’; 5. ‘formować kolumny książki lub czasopisma’; 6. ‘dodawać do danej barwy inny kolor, w wyniku czego powstaje barwa zgaszona, stonowana itp.’

Pochodzenie:

Od XV w.; ogsłow. (por. czes. lámat, ukr. lamáty) < psłow. *lamati ‘łamać, łupać,kruszyć’ – forma wielokrotna psłow. czasownika *lomiti ‘powodować,że coś się wygina, łamie, kruszy; łupać, kruszyć’ (por. pol. łomić ‘łamać, rozbijać na kawałki’ w XIV-XVII w.); podstawą pie. *lem- ‘łamać’.

poleca b/d

łamaga

poleca b/d

łamy

poleca b/d

łom

1. ‘stalowy drąg do rozbijania, kruszenia, podważania czegoś’ (od XIX w.); 2. wcześniej (od XVI w.) ‘pokruszone, odłupane kawałki czegoś, złom; odłam skalny’; 3. stpol. (od XIV w.) ‘połamany, powalony wiatrem las’ oraz 4. ‘ułamany kawałek chleba’; 5. w XVI w. uchwycić się w łomy ‘mocować się, zmagać się’; słow. postać *lomъ – rzeczownik odczasownikowy od psłow. *lomiti

poleca b/d

łomotać

1. ‘stukać, walić, dudnić’; 2. potocznie ‘bić, uderzać’; 3. dawniej (od XVI w.) ‘łamać z łoskotem, druzgotać’; ogsłow. < psłow. *lomotati ‘łamaćz trzaskiem, z łoskotem’ – czasownik z przyrostkiem -ot- utworzony od psłow. *lomiti i formy wielokrotnej *lomati; w XV w. stosowano formę przedrostkową połomotać ‘połamać, zniszczyć’

poleca b/d