profil

Konstytucja 3 Maja

poleca 68% 190 głosów

Najważniejszym aktem prawnym uchwalonym przez Sejm Wielki była Ustawa Rządowa 3 Maja, zwana Konstytucją 3 Maja. Była to pierwsza konstytucja europejska, a druga na świecie (po amerykańskiej, uchwalonej w 1787 roku). Wprowadzała ona w Rzeczpospolitej monarchię parlamentarną.

Ustrój Rzeczpospolitej według Konstytucji 3 Maja:
– zniesienie elekcyjności tronu (po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego tron w Polsce miała objąć dynastia saska),
– utworzenie rządu, tzw. Straży Praw (król, prymas, 5 ministrów i marszałek sejmu),
– wprowadzenie kadencyjności sejmu,
– wprowadzenie zasady „sejmu gotowego”,
– zniesienie zasady jednomyślności przy podejmowaniu decyzji w sejmie,
– zlikwidowanie różnic pomiędzy Litwą a Koroną – ustanowienie wspólnego wojska, skarbu i rządu,
– odebranie prawa udziału w sejmikach szlachcie gołocie, tzn. nie posiadającej dóbr,
– zagwarantowanie dotychczasowych przywilejów szlacheckich,
– zagwarantowanie tolerancji religijnej.

Warto pamiętać

Twórcami Konstytucji 3 Maja byli: Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj i Stanisław Małachowski. Pośrednikiem pomiędzy dotychczasowymi przeciwnikami politycznymi był Scypion Piattolli. Po upadku państwa polskiego twierdził on, iż był głównym autorem tekstu konstytucji.

Literatura

J. Łojek: Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja. Polityka zagraniczna Rzeczpospolitej 1787-1792. Lublin 1986.
E. Rostworowski: Ostatni król Rzeczpospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 Maja. Warszawa 1966.

Daty

3 V 1791 roku - uchwalenie Konstytucji 3 Maja

Podoba się? Tak Nie