Unia polsko-saska trwała od 1696 do 1763 roku. Była to unia personalna. Na tron Rzeczpospolitej w wolnej elekcji zostali wybrani władcy Saksonii: August II (1696-1733) i August III (1733-1763).
Okres panowania tych władców uważany jest za czasy upadku politycznego państwa polskiego. Próby wzmocnienia władzy króla w Rzeczpospolitej kończyły się buntami szlachty. Polityka Augusta II doprowadziła do wciągnięcia Rzeczpospolitej do wojny północnej (1700-1721) ze Szwecją, która zrujnowała gospodarkę kraju i wywołała nowe podziały wśród szlachty. W okresie rządów saskich doszło do kryzysu polskiej armiii dyplomacji, paraliżu działalności sejmu (nadużywanie liberum veto), czego skutkiem był upadek międzynarodowej pozycji Rzeczpospolitej. Mocarstwa ościenne rozpoczynają ingerencje w wewnętrzne sprawy państwa polsko-litewskiego.
Ingerencje państw ościennych w wewnętrzne problemy Rzeczpospolitej w I połowie XVIII wieku:
Wydarzenie | Państwo | Rodzaj ingerencji |
1704 – elekcja Stanisława Leszczyńskiego na króla | Szwecja | Po zwycięstwie wojsk szwedzkich przeciwnicy Augusta II przy pomocy Szwecji doprowadzają do jego detronizacji i powołują na tron Stanisława Leszczyńskiego. |
1716 – konflikt pomiędzy szlachtą a Augustem II | Rosja | Car Piotr I staje się na prośbę szlachty, która zawiązała antykrólewską konfederację w Tarnogrodzie, mediatorem w jej sporze z królem. |
1717 – „sejm niemy” | Rosja | Rosja staje się gwarantem postanowień podjętych na sejmie. |
1720 – układ w Poczdamie1732 – traktat „trzech czarnych orłów” | Rosja, Prusy, Austria | Trzy państwa sąsiednie porozumiały się w kwestii wysuwania kolejnego kandydata w czasie wolnej elekcji w Rzeczpospolitej oraz zachowania nienaruszalności ustroju w państwie polsko-litewskim. |
1733 – wojna o sukcesję w Polsce | Rosja | W czasie walk o tron pomiędzy Augustem III a Stanisławem Leszczyńskim, po śmierci Augusta II wojska rosyjskie wkraczają do Rzeczpospolitej. |
Scena balowa z epoki